Prvo predstavljanje zbornika radova „Antička Budva“ javnosti bilo upriličeno u srijedu, 24. novembra 2021, u prepunoj sali Moderne galerije „Jovo Ivanović“ u budvanskom Starom gradu, u okviru programa obilježavanja Dana opštine Budva.
Obimna naučna knjiga „Antička Budva“, ispisana na 616 stranica, koju je uredio arheolog mr Dušan Medin, a nedavno objavila JU Muzeji i galerije Budve, kruna je rada istoimenog Međunarodnog multidisciplinarnog naučnog simpozijuma po pozivu, održanog u Budvi 28–30. novembra 2018. godine, koji je ova ustanova kulture organizovala povodom obilježavanja osam decenija od otkrića nekropola i petnaest godina od osnivanja Muzeja grada Budve. Recenzenti izdanja su dr Branko Kirigin, arheolog iz Splita, i dr Miroslav Luketić, istoričar iz Budve.
Na predstavljanju su govorili mr Lucija Đurašković, direktorica JU Muzeji i galerije Budve, prof. dr Irena Lazar, dekanica Fakulteta humanističkih studija Primorskog univerziteta u Kopru (Slovenija), mr Dobrila Vlahović, koordinatora Resora kulture Ministarstva prosvjete, nauke, kulture i sporta Crne Gore, mr Bruno Bijađija, kustos pedagog Dubrovačkih muzeja, kao i mr Dušan Medin, saradnik u nastavi Fakulteta za kulturu i turizam Univerziteta Donja Gorica. Na samon početku večeri, u muzičkom dijelu programa gitarista prof. Filip Miladinović predstavio se izvedbom kompoziije „Un sueno en la floresta“ (Agustin Barrios).
Direktorica JU Muzeji i galerije Budve, mr Lucija Đurašković, pozdravila je prisutne i podsjetila da je knjiga objavljena u izdanju ove institucije, kao rezultat rada naučnog simpozijuma prije tri godine. Istakla je da je ponosna i punog srca što je ova publikacija, na kojoj se dugo radilo, konačno ugledala svjetlost dana. Očuvanje, vrjednovanje i njegovanje kulture jednog grada primarni je civilizacijski čin koji svako društvo treba da oplemenjuje i razvija, posebno što je kulturna tradicija nezaobilazni oblikujući činilac onoga što se pod kulturnom istorijom grada i područja podrazumijeva – zaključila je Đurašković.
Govoreći iz pozicije urednika, mr Dušan Medin, kazao je da dijeli radost zbog objave ovakvog reprezentativnog izdanja, kao i zadovoljstvo što je bio u prilici da učestvuje na ovom projeku. Dodao je da zbornik nudi novo čitanje antičke prošlosti i baštine grada Budve, utemeljenih na teorijskim i metodološkim polazištima različitih nauka, disciplina i djelatnosti, prevashodno arheologije, ali i epigrafike, istorije, istorije umjetnosti, heritologije, muzeologije, arhitekture i konzervacije, čime se širi spektar znanja o datoj tematici i otvaraju brojna nova pitanja na koja tek treba pronaći odgovore. Detaljnije se osvrnuo i na uređivački koncept.
Prof. dr Irena Lazar, arheološkinja i dekanica Fakulteta humanističkih studija Primorskog univerziteta u Kopru (Slovenija) pohvalila je izdavački poduhvat i detaljnije predstavila 19 objavljenih naučnih, preglednih i stručnih radova koje knjiga donosi: prof. dr Adnan Kaljanac (Filozofski fakultet, Sarajevo) – o legendi o Kadmu i mitskom osnivanju Budve, dr Milijan Dimitrijević (Univerzitet u Sidneju) – o grupnim identitetima helenističke Budve, doc. dr Zorica Kuzmanović (Filozofski fakultet, Beograd) – o stanovnicima antičke Budve, doc. dr Lucijana Šešelj (Filozofski fakultet, Rijeka) – o helenističkoj keramici kao indikatoru trgovačkih veza, dr Marina Ugarković (Institut za arheologiju, Zagreb) i dr Alice Waldner (Austrijski arheološki institut, Beč) – o helenističkoj grnčariji, Vera Krstić (Narodni muzej u Beogradu) – o alegorijskim predstavama životinja na helenističkoj keramici, prof. dr Miroslav Vujović (Filozofski fakultet, Beograd) – o natpisima na ilirskim šljemovima, prof. dr Martina Blečić Kavur (Fakultet za humanističke studije, Kopar) – o prikazima „mladih lavova“ na metalnim nalazima, prof. dr Irena Lazar (Fakultet za humanističke studije, Kopar) – o rimskom staklu u društveno-ekonomskom kontekstu, Nina Gostinski, MA, i Anja Bertol Stipetić i MA (Arheološki muzej u Zagrebu) – o budvanskom rimskom staklu u Arheološkom muzeju u Zagrebu, doc. dr Jelena Cvijetić (Filozofski fakultet, Beograd) – o „tintinabulama“, bronzanim zvoncima u grobovima, mr Bruno Bijađija (Dubrovački muzeji) – o pravnom statusu gradova istočne obala Jadrana tokom rimske vlasti, mr Mladen Zagarčanin (JP Kulturni centar Bar) – o lukama, gradovima i vilama na prelazu stare u novu eru, Stefan Novaković, MA (Beograd) – o gvozdenodopskim naseljima, mr Vilma Kovačević (Kotor) – o helenističkom i rimskom Risnu, mr Gordana Karović (Muzej nauke i tehnike, Beograd) – o podvodnom nasljeđu Budve, mr Maja Franković, Dušan Maksimović i Dunja Davidović Gnjatović (Centralni institut za konzervaciju, Beograd) – o konzervaciji i prezentaciji antičkog mozaika, mr Dobrila Vlahović (Ministarstvo kulture Crne Gore, Cetinje) – o pravnoj i institucionalnoj zaštiti antičkog nasljeđa Budve, i Katarina Jović, MA (Filozofski fakultet, Beograd) – o antičkom nasljeđu kao kulturnoj baštini.
Mr Dobrila Vlahović, koordinatora Resora kulture Ministarstva prosvjete, nauke, kulture i sporta Crne Gore i jedna od autorki rada u zborniku, naglasila je da je identitet svake zajednice i društva njegova suština i temelj na kojem se gradi i sagrađuje, ali i osnova koja prožima i obavezuje. „U njegovom fundusu, kao konkretni element jesu materijalna i nematerijalna baština, lice i naličje jednog društva i države. Ona je svjedok o postojanju i daje odgovore na brojna pitanja o našem porijeklu, entitetu i izvoru. Crnogorska kulturna baština vjekovima zavređuje pažnju svjetske kulturne pozornice, upravo što svjeoči i grad Budva, o čemu je pisano u ovo zborniku“ – zaključila je Vlahović, naglašavajući važnost objave ovakvih izdanja, koja nijesu česta.
Mr Bruno Bijađija, kustos pedagog Dubrovačkih muzeja, inače autor jednog od radova u knjizi, zaključio je program predstavljanja knjige podsjećanjem na Simpozijum iz novembra 2018. godine, koji je protekao uspješno i uz 25 učesnika i učesnica iz Crne Gore, Srbije, Hrvatske, Bosne i Hercegovine, Slovenije, Austrije, Italije i Australije. U nastavku je bliže predstavio temu o kojoj je pisao rad u zborniku – pravni status rimskih naselja na istočnoj obali Jadrana – od Epidaurusa, preko Risiniuma, Butue do Olciniuma. Ocijenio je da je objava ove knjige značajan projekat za nauku i posebno pohvalio izdavača i uredništvo.
