Mladi umjetnici su otvorili dijalog sa publikom o percepciji zvuka, istorijskoj intonaciji (A = 435 Hz) kroz spoj baroknog i romantičnog repertoara – Četiri godišnja doba Antonija Vivaldija i Serenade za gudače Antonjina Dvoržaka
Festivalski orkestar Crne Gore pod upravom šefa-dirigenta maestra Mladena Tarbuka zablistao je ovoga ljeta nizom koncerata, od otvaranja 24. izdanja KotorArta 13. jula, preko tematskog koncerta „Tri vijeka godišnjih doba“ održanog 19. jula u Katedrali sv. Tripuna, do onih održanih 24. jula u Tivtu i 25. jula na Žabljaku, ostavljajući dubok utisak na publiku nakon svakoga od njih. Mladi talentovani umjetnici/umjetnice, okupljeni u zajedničkom stvaranju, imali su divnu priliku da se kroz sve ove nastupe povežu, razmijene iskustva i daju snažan doprinos razvoju crnogorske muzičke scene.
Uz snažnu želju da publici približe drugačije zvučne horizonte, posebno ističu projekat „Tri vijeka godišnjih doba“, kojim su uz notu eksperimenta “spojili baroknu raskoš i romantičnu nježnost”. Solisti na koncertu bili su članovi orkestra: Luka Perazić (Proljeće i Jesen), Neda Stojkanović (Ljeto) i Jelena Jovović (Zima). Svako od njih dao je lični pečat ovoj već dobro poznatoj muzici, čineći je novom i svježom – u zvuku, emociji i izrazu.
-Ovim koncertom orkestar je otvorio dijalog sa publikom o percepciji zvuka, istorijskoj intonaciji (A = 435 Hz), i starim temperamentima, kroz spoj baroknog i romantičnog repertoara – Četiri godišnja doba Antonija Vivaldija i Serenade za gudače Antonjina Dvoržaka. Atmosfera, odziv publike i lične refleksije izvođača učinile su ovo veče posebno emotivnim i inspirativnim… Reakcije publike bile su izuzetno pozitivne – uprkos (ili upravo zbog) toga što je koncert publici predstavio nešto drugačije, nešto na šta uši možda nijesu navikle. A upravo je to i bio cilj – da se uspostavi dijalog između prošlosti i sadašnjosti, između poznatog i novog. Festivalski orkestar Crne Gore ovom prilikom ne samo da je predstavio vlastitu viziju i umjetnički pravac, već je i ponudio publici da se s njim upusti u avanturu slušanja – bez predrasuda i sa otvorenim srcem, ističe ispred Fondacije Montenegro Festival Orchestra koncert-majstor Jelena Jovović, violinistkinja iz Kotora. Objasnila je da je intonaciji A = 435 Hz neznatno niža od današnjeg standardnog štimovanja (A = 442 Hz).
-Razlika je manja od jednog polustepena, ali sasvim dovoljna da stvori promjenu u percepciji – zvuk je postao mekši, zaobljeniji, prirodniji. Taj mali pomak unazad u istoriji intonacije stvorio je prostor za novu ekspresivnost, koju su prepoznali i izvođači i publika. Posebno je bio upečatljiv i istorijski pristup štimovanju čembala, koji je bio podešen prema Werkmeister III temperaciji – temperaciji iz kasnog 17. vijeka, koja mijenja način na koji doživljavamo intervale i akorde. Za razliku od današnjeg ravnomjernog sistema, u kojem su sve kvinte identične, Werkmeisterov sistem koristi nepotpuno čiste kvinte, čime se tonalitetima daje specifičan karakter i izražajnost. Ovakav štim pružio je Vivaldijevoj muzici dodatnu slojevitost, naročito u kontrastima između godišnjih doba, objasnila je Jovović.
U istoj intonaciji (435 Hz) Festivalski orkestar Crne Gore je izveo i “Serenadu za gudače” Antonina Dvoržaka, čime je očuvana kohezija večeri i dodatno naglašena suptilna promjena u načinu slušanja.
Čelistkinja Teodora Uskoković, koja je u izvedbi Vivaldijevog djela bila “u ulozi” basso continuo i zajedno sa čembalom imala ključnu ulogu u oblikovanju harmonijske i ritmičke osnove kompozicije, naglašava da joj je ovaj proces učenja različitih oblika rane muzike, kao i istraživanje njihovih izvođačkih praksi, značajno proširio umjetničke vidike.
Misija Festivalskog orkestra Crne Gore, umjetničke inicijative koju čine mladi profesionalni muzičari porijeklom iz Crne Gore, školovani i usavršavani širom Evrope je da se kroz koncerte, edukaciju i saradnju inspirišu, okupe i povežu sa najznačajnijim crnogorskim festivalima.
/M.D.P./
Foto: Krsto Vulović
