Osim sto je vinovnik devastacije bedema i divlje gradnje unutar svojih zidina, Budva je vjerovatno i jedini grad koji je dopustio da se njeno kulturno-istorijsko blago proda – privatniku. Riječ je o Citadeli, srednjevjekovnoj fortifikaciji (tvrđava) Starog grada, navodi istoričarka umjetnosti Lucija Đurašković.
“Osim što je kulturno-istorijski spomenik, u samom središtu Citadele se nalaze i ostaci sakralnog objekta, pretpostavlja se iz perioda XII do XIV vijeka, a postoje i podaci da je na Citadeli boravio zetski mitropolit prilikom prelaska iz Prevlake u Vranjinu 1425. godine”, objašnjava Đurašković.
Citadelu je prije dvadeset godina Vojska bivše Jugoslavije prodala biznismenu Branku Ćupiću. Tada je Citadela uvrštena u vlasništvo njegove firme Imobilija, koja je u to vrijeme posjedovala i palače Tripković i Zmajević, Jadran Perast, gradsku kafanu u Herceg Novom i zemljište na Crvenoj glavici kod Svetog Stefana.
Kada je objavljeno da je vojska prodala Citadelu, iz NVO “Za bolji grad” su ustvrdili da je postojao dokument kojim je Citadela ranije bila vraćena u vlasništvo grada, ali koji je volšebno nestao prije prodaje. Tadašnja lokalna vlast DPS-a na čijem je čelu bio Rade Gregović podržala je prodaju Citadele, a javnost nikada nije dobila na uvid detalje kupoprodajnog ugovora. Medijski napisi o tome da je Citadela plaćena izgradnjom šest stanova za vojna lica u Tivtu nisu demantovani.
“Vjerujem da je nakon toliko vremena ipak mogće dobiti odgovore o svemu što se dešavalo, jer ne mogu da shvatim da je moguće prodati kulturno-istorijski spomenik. Pa i da se pokaže da je cijeli posao u redu, trebalo bi ponuditi neku opciju da se Citadela vrati gradu uz neku zamjenu, ili druge uslove”, stav je Lucije Đurašković.
Za vraćanje Citadele se zalažu i u Gradu tetaru, koji je ponikao na Citadeli kao svojoj prvobitnoj matičnoj sceni.
“Mogućnost da se Citadela vrati svrsi izvođenja programa kulture i umjetnosti, ponovo bi vratio Budvi u Stari grad pravi kulturni kontekst – kontekst kvaliteta”, ocjenjuje zamjenica direktora Milena Lubarda Marojević.
Lubarda Marojević podsjeća da je tokom proteklih godina bilo razgovora opštinskih i festivalskih čelnika o mogućnostima povratka Grad teatra na Citadelu kroz ljetnji zakup.
“Do te mjere je to godinama zvučalo kao završena stvar da smo ugovarajući pozorišne produkcije rediteljima i producentima uvijek govorili i o otvorenim mogućnostima da će ti programi biti izvedeni na Citadeli. Ali, svake godine se od tog odustajalo pred sam festival. Zašto, ostala je nepoznanica za nas koji radimo na ovom festivalu”, objašnjava Lubarda Marojević
Razloge smo pokušali doznati od biznizmena Branka Ćupića, sadašnjeg vlasnika Citadele, ali je odgovor izostao. U međuvremenu je predsjednik opštine Dragan Krapović potvrdio lokalnoj televiziji da će nova gradska vlast pokrenuti razjašnjenje svih nepoznanica koje prate prodaju Citadele, i njeno vraćanje pod okrilje grada.
“Prvo ćemo uraditi analizu svega što je urađeno u tom slučaju i tražiti da se državni organi prema tome odnose na adekvatan način, a onda ćemo tražiti modalitete da Citadelu vratimo u vlasništvo Opštine Budva. Jer, Citadela je simbol Starog grada, a Stari grad je Budva”, kaže Krapović.
Tokom jednog od neuspjelih pokušaja da gradska vlast početkom ove decenije otkupi Citadelu, pominjala se pregovaračka cijena od 7 miliona eura.
Jasna Vukićević
/RFE/
