Knjiga tivatskog publiciste Vaska Kostića „Preza- koncentracioni logor“, objavljena je u Italiji, u prevodu na italijanski jezik, a izdavač ovog djela tivatskog publiciste je Istorijski institut Generalštaba Vojske Italije.
Knjiga koja u italijanskoj verziji nosi naziv „Storia di un prigionero degli Italiani durante la guerra in Montenegro 1941-1943“ (Priča jednog italijanskog zarobljenika tokom rata u Crnoj Gori 1941-1943), originalno je objavljena 2010 u izdanju Srpske književne zadruge iz Podgorice. Knjiga se bavi dešavanjima u Drugom svjetskom ratu kada je više stotina intelektualaca iz Boke Kotorske, među kojima je bio I Kostićev otac Mirko, internirano od strane italijanskih okupacionih vlasti u logor Preza u Albaniji.
Kostićeva knjiga zaintrigirala je italijanske vojne istoričare zahvaljujući zalaganju dr Mile Mihailović, profesorice klasične filologije iz Rima. Ova rođena Novosađanka živi uItaliji, gdje pored ostaloga, radi i za italijansku državnu televiziju RAI.
“Ona me je, nakon što je pročitala moju knjigu “Preza-koncentracioni logor”, kontaktirala i u ime Istorijskog instituta generalštaba Vojske Italije, zamolila za dozvolu da knjiga bude prevedena na italijanski jezik i objavljena u Rimu. Naravno da sam to prihvatio jer mi je izuzetna čast da se moje istraživanje svega što se sa našim ljudima događalo tokom zarobljeništva u italijanskim vojnim logorima u Albaniji, na ovaj način prezentira javnosti te države, i to pod “pečatom” tako ugledne institucije kao što je Istorijski institut Generalštaba Vojske Italije.”- kazao je Kostić koji je nedavno gostovao i na promociji italijanskog izdanja svoje knjige u Rimu, upriličenom u reprezentativnom ambijentu palate an Makuto gdje je i sjedište biblioteke Skupštine i Senata Italije.
Kostićevu knjigu na promociji kojoj je prisustvovao i crnogorskoi ambasador u Rimu dr Anton Sbutega, predstavili su senatori Lučo Tot i Karlo Đovanardi, professr na katedri za vojnu sociologiju Visoke škole odbrane, pukovnik Antonino Zarkone, artiljerijski general Elio Rićardi, prof.dr Italija Đaka iz Nacionalnog udruženja Venecije Đulije i Dalmacije, te sam autor i dr. Mila Mihailović.
“U logoru u Prezi su bili samo Bokelji, intelektualci koji nijesu htjeli da rade za Italiju koja je 1941 anektirala Boku. To su bili državni činovnici koji su odbili da rade za neprijatelja. Moj otac, ali i ostali svjedoci su pričali da je to više bio sportski, nego logor smrti kakva su inače bila takva mjesta. Preza je bila blizu mora, čak se iz nje vidio Lovćen, a tamo su zatočenici imali uslove da rade i pišu. Zahvaljujući Ristu Kovijaniću, sakupljeni su svi njihovi literarni radovi i prepiske, a ja sam objavio još jednu knjigu o Prezi u kojoj sam objavio pisma i druge dopise zarobljenika.” – kazao je Kostić.
Njegova knjiga o italijanskom vojnom logoru u Albaniji za Bokelje, od strane senator Đovanardija, ocijenjena je kao “svjedočanstvo od neprocjenjive istorijske vrijednosti”. Načelnik Istorijskog institute Generalštaba Vojske Italije, pukovnik Kristijano de Kiđi, najavio je da će Kostićeva knjiga u njihovom izdanju, biti predstavljena i na predstojećem Salonu knjige u Torinu koji se održava u maju i koji je jedan od največćih evropskih književnih sajmova.
