Ministarstvo odbrane Crne Gore (MO) pokrenulo je proces određivanja, proglašenja i obilježavanja zona zabranjenih za plovidbu unutar zaliva Boke Kotorske, uz sjeverozapadnu obalu poluostrva Luštica kod još uvijek aktivnih i perspektivnih ovdašnjih vojnih lokacija Pristan i Rakite.
Potvrđeno bam je to iz resora koji vodi ministarka dr Olivera Injac. Kako nam je rečeno vojni objekti „Pristan“ i „Rakite“ na teritoriji Opštine Herceg Novi u skladu sa Zakonom o odbrani „predstavljaju objekte od posebnog značaja za odbranu i isti su Dugoročnim planom razvoja odbrane 2019-2028 godine, opredijeljeni kao perspektivne lokacije za korišćenje od strane Ministarstva odbrane i Vojske Crne Gore.“ž
„Član 11 stav 1 Zakona o moru definiše da ministarstvo nadležno za poslove odbrane, uz saglasnost ministarstva nadležnog za poslove saobraćaja (sadašnje Ministarstvo kapitalnih investicija), određuje zabranjene zone u unutrašnjim vodama Crne Gore. MO je zbog potreba povećanja bezbjednosti vojnih objekata „Pristan“ i „Rakite“ u Bokokotorskom zalivu, uputilo dopis Ministarstu kapitalnih investicija za održavanje sastanka i pripreme Plana sa koordinatama zabranjene zone u unutrašnjim morskim vodama za vojne objekte „Pristan“ i „Rakite“.“- istakli su u MO dodajui da su se „stekli uslovi da Ministarstvo odbrane u skladu sa članom 11 Zakona o moru donese Odluku u unutrašnjim morskim vodama Crne Gore“ i na odsnovu toga odredi zabranjene zone za plovidbu, ribvarenje io vršernje podvodnih aktivnosti u blizini ova dva vojna objekta.
„Zabranjena zona obuhvata morski pojas vojnog objekta „Pristan“, poligon linije udaljenja 100 m od obalne linije, dok je zabranjena zona koja obuhvata morski pojas vojnog objekta „Rakite“, poligon linije udaljenja 70 m od obalne linije.“- precizirali su u MO uz napomenu da će ovaj akvatorijum biti markiran u skladu sa međunarodnim IALA sistemom obilježavanja plovnih puteva, postavljanjem plutača posebnih oznaka-žute boje sa „Andrej krstom“ na vrhu i žutim svijetlom. Ovakve oznake prema IALA sitemu, nemaju primarnu namjenu kao navigacijske oznake, već se njima označavaju posebna područja ili objekti, o čemu se pomorci informiše iz pomorskih karata ili navigacijskih publikacija. Alternativno, zone zabrenjene za plovidbu uz obalu Luštice kod Pristana i Rakita, mogu biti obilježene i postavljenjem lateralne oznake-plutača zelene boje sa zelenim svjetlima koje imaju ritam bilo koji osim bljeskova u grupi (2+1).
Na samoj obali gdje se nalaze vojni objekti, postavljaju se oznake zabranjenog sidrišta kao i table sa oznakama vojna zona-zabranjen pristup.
„Javni plovni objekti (poomorska policija, lučlka kapetanija, Uprava pomorske sigurnosti i druge državne službe) mogu nesmetano da ulaze u zabranjene zone u cilju obavljanja poslova iz svoje nadležnosti. Pozicije plutača sa karakteristikama, kao i granice zabranjene zone se ucrtavaju u službene navigacijske karte i objavljuju se u „Oglasu za pomorce“.“- naveli su iz MO uz napomenu da su zabranjene zone za civilna plovila u unutrašnjim morskim vodama Crne Gore u zalivu Boke Kotorske „postojale i ranije, što potvrđuju i karte u prilogu i službeni listovi, na kojima je označena i zabranjena zona na kopnenom dijelu oko pojedinih objekata“. Riječ je o zonama koje su uz dio vojnih objekata u Boki (vojno bodogradilište Arsenal u Tivtu, te akvatorijum ispred vojnih objekata Petrivili, Pritan i Rakite na obali Luštice), uvedene početkom odsamdesetih godina prošlog vijeka od strane tadašnej SFRJ zbog potreba odbrane zemlje.
Inače, u vojnom objektu „Pristan“ trenutno je smješten dio efektiva i plovila Odreda pomoćnih brodova Mornarice VCG – velika plovna dizalica LDI-18, lučki remorker LR-77, kao i dio plovila Uprave pomorske sigirnosti Crne Gore namijenjenih za intervencije u slučaju zagađenja mora izlivanjem nafte i ulja.
Vojni objekat „Rakite“ u kojem ima nekoliko skadištam, trafostanica i pumpna stanica na obali, a dalje prema brdu je u zemlju i tunele ukupano ukupno 18 velikih rezervoara za gorivo, već godinama se ne koristi i veći dio tih objekata je devastiran i zapušten. Između Pristana i Rakita nalazi se još jedno manje vojno mulo na kojem su već godinama vezani rashodovani i napušteni brodovi Mornarice VCG – vodonosac PV-17 „Alga“ i desantni-brod minopolagač DBM-241 „Krk“.
Ova brodove skoro niko ne čuva, pa se proteklih godina dešavalo da na njih upadnu i civili – čak i strani turisti koji bi do brodova došli barkama. Snimci „istraživačkih pohoda“ stranaca po ova dva rashodovana broda MVCG mogu se i dalje naći na YouTube-u.
