Mitropolit crnogorsko-primorski Amfilohije, služio je danas u manastiru Svetog Arhangela Mihaila na tivatskoj prevlaci, liturgiju i parastos žrtvama genocida koji je nad Jermenima počinjen u proljeće 1915 u tadašnjoj Otomanskoj imperiji.
Liturgiji koju su organizovali Mitropoliija i Savez Jermena Crne Gore prisustvovalo je oko 200 vjernika iz Crne Gore, Jermenije, Srbije i Rusije, kao i starješina eparhije Jermenske apostolske crkve u Rumuniji, episkop Tatev Akobian, nerezidentni ambasador Jermenije u Crnoj Gori Hamlet Gasparian i ruski ambasador u Podgorici Andrej Nesterenko. Upadljivo su izostali predstavnici državnih i lokalnih vlasti, kao i NVO koje se bave ljudskim pravima.
U masovnim ubistvima Jermena koji Turska ni danas zvanično ne želi nazvati genocidom, u proljeće 1915, prema jermenskim izvorima stradalo oko milion ipo ljudi, dok Turci govore o “suzbijanju pobune” i oko 500 hiljada žrtvava.
“Danas ovdje vršimo pomen Jermenima-hrišćanima, mučenički postradalim od bezbozničke ruke agarjanske 1915 godine, kao i onim Jermenima što su stradali i krajem 19.vijeka. Jermenski i naš srpski narod dijele istoriju velikih stradanja u otomanskom ropstvu. Vjernost jermenskog naroda kroz vjekove Hristu raspetome i vaskrslome, došla je do svoga vrhunca upravo 1915 godine za vrijeme strašnog genocida koji je izvršen nad hrišćanskim jermenskim narodom u Otomanskoj imperiji.” – istakao je u besjedi, mitropolit Amfilohije posebno naglašavajući da je i “svaki četvrti Srbin i Crnogorac u Prvom svjetskom ratu postradao i poginuo od okupatora austrijsko-germanskoga”. Mitropolit je povukao paralelu između sudbine Kosova i svete jermenske planine Ararat i naglasio da su hrišćanske zajednice danas na prostoru Bliskog Istoka, južnog Kavkaza i sjeverne Afrike veoma ugrožene.
“Kosovo je bilo i ostaće hrišćanska zemlja, ali je danas je ono na raspeću i danas se na Kosovu i Metohiji stvara islamska zemlja. Isto raspeće koje je nosio i naš narod i naše države kroz vjekove, je i ono raspeće koje nosi jermenski narod kroz istoriju. Od Ararata do Kosova vidi se veliki raspeti Hristos, a istovremeno na sve četiri strane svijeta, sija svjetlost Hristovog vaskrsnuća. Sud Božiji i pravda Božja svjedoče i danas o tom velikom stradanju jermenskog naroda, ali istovremeno i svjedoče da će iz mučeničke krvi stradalih hrišćana Jermena ponovno vaskrsnuti, u svoj punoći svojoj, drevna hrišćanska zemlja Jermenija i da će Ararat postati ponovno mjesto sa koga se svjedoči spasenje svega roda ljudskoga. Krv mučenika je sjeme za nove hrišćane – poslije raspeća dolazi vaskrsenje!”-poručio je Amfilohije. Ararat je inače, od 1915 godine u rukama Turske.
Domaćinima se zahvalio jermenski episkop Tatev Akobian naglašavajući da danas “cijeli svijet” obilježava 100-tu godišnjicu masovnog stradanja njegovih sunarodnika.
“23.aprila ove godne svih tih preko 1,5 miliona poginulih su kanonizovani i danas smo srećni da se oni na nebu mole za nas i svjedoče o miru, pravdi i ljubavi.”- kazao je episkop Akobian. Ambasador Hamlet Gasparian naglasio je da genocide nad Jermenima 1915, jedan od “najcrnjih dana u istoriji hrišćanskog čovječanstva”.
“Narod koji je tri hiljade godina živio na tim prostorima, bio je uništen i prognan sa svoje zemlje. Čudom smo se kao narod, uspjeli spasiti se od tog smrtnog udara i kao ptica Feniks, vaskrsli smo iz pepela, ali je ta velika trauma zauvijek prisutna u našim srcima. Jermeni sada čekaju da uz pomoć cijelog čovječanstva, izliječe tu ranu. Nemoguće je taj događaj izbrisati iz naših sjećanja, ali mi hoćemo da idemo napred i da bi to uradli, spremni smo da razgovaramo sa potomcima Turaka koji su napravili taj zločin. Stotinu godina je prošlo i oni koji su ubijali 1915, više nisu među živima i krivica očeva nema nikakve veze sa njihovim današnjim sinovima.”- kazao je ambasador Gasparian pozivajući tursku Vladu da se “pomiri sa tamnim stranama svoje istorije.”
“Mi smo spremni da se pomirimo i oprostimo, ali je za to potrebno da druga stran prizna svoju krivicu.”- podvukao je Gasparian.
Poslije vjerske službe, u porti manastira Svetog Arhangela Mihaila otvorena je izložba dokumentarnih fotografija pod nazivom “Prije 100 godina – „Jermenska Golgota”.
