Kapitalizujući opremu i kapacitete razvijene kroz EU projekte, Laboratorija za arheologiju pomorstva, Pomorskog Fakultet Kotor, pokreće multidisciplinaran i multidimenzionalan projekat “Podvodni kulturni predjeli Crne Gore”. Projekat se realizuje se kroz međuinstitucionalnu saradnju na državnom i lokalnom nivou kroz postojeće sinergije kreirane kroz implementaciju prethodnih projekata, kazao nam je podvodni arheolog Darko Kovačević.
Misija projekta “Podvodni kulturni predjeli Crne Gore” (PKPCG) je da, multidisciplinarnim pristupom, pomoću inovativnih tehnologija, potpuno osvijetli i učini dostupnim raznovrsne kulturno-istorijske aspekte podvodne kulturne baštine Crne Gore.
Proučavajući olupine brodova, navigacione rute, luke, sidrišta i druge ostatke ljudskih aktivnosti duž crnogorske obale, inicijativa će doprinijeti boljoj institucionalnoj prepoznatosti ovog resursa, prenijeti javnosti kulturno-istorijske poruke podvodne kulturne baštine kroz različite medijske kanale i uticati na promociju i razvoj turizma.
Tradicionalna i digitalna 2D i 3D dokumentacija lokaliteta podvodne kulturne baštine, kreiranje baze podatka, online geoportala, platformi i virtuelnih muzeja, podsticanje razvoja nauka povezanih sa istraživanjem podvodne kulturne baštine, podizanje institucionalnih kapaciteta, veća akademska vidljivost istraživača i institucija, omogućavanje javne dostupnosti znanja i kulturno istorijskih poruka koje podvodna kulturna baština prenosi kroz različite inovativne digitalne forme i medije, edukativni programi, promocija podvodnog turizma i turističke atraktivnosti podvodne kulturne baštine Crne Gore.
Projekat „Podvodni kulturni predjeli Crne Gore“ ima za cilj da kroz multidisciplinaran naučni pristup i širok spektar aktivnosti doprinese boljoj osvijetljenosti podvodne kulturne baštine Crne Gore i prenese njene kulturno-istorijske poruke javnosti.
Primarni zadatak inicijative je da primjenom inovativnih metoda 3D i 2D digitalizacije, dokumentuje i interpretira lokalitete podvodne kulturne baštine kako bi se kreirala baza podataka koja bi u multi-institucionalnom kontekstu, kroz inovativna digitalno-tehnološka rješenja, podržala procese pravne zaštite, praćenja, očuvanja i promocije ovog kulturnog resursa.
Različite aktivnosti u okviru inicijative će pozitivno uticati na razvoj načnih disciplina za istraživanje podmorja i podvodne kulturne baštine, te povećati internacionalnu vidljivost i zastupljenost crnogorskih institucija i istraživača. Učešćem u implementaciji projekta, kroz direktan rad i edukativne aktivnosti, institucije u lancu podvodne kulturne baštine će usvojiti savremena znanja i vještine digitalne dokumentacije i interpretacije podvodnih prostornih i 3D podataka dobijenih metodama daljinske detekcije, što bi za ishod imalo osavremenjivanje, podizanje kapaciteta, kreiranje institucionalnih sinergija, kao i implementaciju modernih mehanizama zaštite i upravljanja podvodnom kulturnom baštinom.
Inicijativa će imati snažan edukativni efekat na široku javnost sa ciljem prenošenja poruke narednim generacijama i podizanja svijesti o podvodnoj kulturnoj baštini i značaju njenog očuvanja. Realizovaće se kroz slijedeće forme:
1. Edukativne programe,
2. Kurseve,
3. Ljetnje škole,
4. Inovativne interaktivne izložbe,
5. Izložbe fotografija i 3D modela,
6. Virtuelne muzeje,
7. Posjete lokalitetima podvodne kulturne baštine pomoću virtuelne realnosti,
8. Dokumentarne video, radio i TV forme
9. Kampanju u tradicionalnim i digitalnim medijima
Sistematskom naučnom obradom lokaliteta podvodne kulturne baštine, adekvatnom komunikacijom rezultata, kreiranjem baze podataka za različite vidove promocije, izradom višejezičnog ronilačkog vodiča, edukacijom o podvodnim atraktivnostima, inicijativa će značajno uticati na razvoj različitih oblika podvodnog turizma i profilisanja Crne Gore kao atraktivne destinacije.
Metodologija inicijative se zasniva na bezkontaktnom dokumentovanju tradicionalnim metodama, vizuelnom observacijom, snimanjem foto i video kamerama, zatim inovativnim metodama fotogrametrije i daljinske detekcije senzorima i sonarima, bez narušavanja integriteta lokaliteta.
Lokaliteti obuhvaćeni ovom inicijativom su odabrani po svojim kulturno istorijskim osobenostima i karakteristikama, a po kriterijumima proizašlim iz UNESCO Konvencije o zaštiti podvodne kulturne baštine 2001, čijim okvirima i preporukama se vode sve aktivnosti.
