U kompleksu austrougarskog rezervoara biće izloženi velika jugoslovenska dizel-električna podmornica PO-821 “Heroj”, mala podmornica P-912 “Una” i brod-oldtajmer – motorna barkasa BM-58 “Barbara”
Izdavanje Građevinske dozvole iz Sekretarijata za urbanizam Opštine Tivat značilo bi najavu za početak radova na rekonstrukciji i prilagođavanju objekta starih austrougarskih rezervoara za vodu u Velikom gradskom parku u Tivtu za potrebe budućeg vojno-pomorskog muzeja. Njenu izradu sa nastrpljenjem očekuje kulturna javnost Boke kotorske, a iz menadžmenta Opštine, na pitanje novinara Boka News-a kada će dozvola biti završena, odgovaraju da urbanisti još rade na tome i “da su pri kraju”. Iako smo se tokom novembra i decembra u više navrata obraćali PR-službi Opštine, odgovora još uvijek nema, osim poruke menadžerke Ivone Petrović da Građevinsku dozvolu “očekuju svakog dana”.
U Budžetu Vlade Crne Gore za 2025. godinu Opštini Tivat je izdvojeno 1,4 miliona eura za rekonstrukciju pomenutog objekta, dok je na inicijativu Kulturno-zavičajnog društva “Napredak” konzervatorski projekat još u maju 2023. godine uradio tim Studija Enforma iz Kotora, uz finansijsku podršku Turističke organizacije Tivat. Obnova zapuštenog objekta koji se prostire na površini od oko 500 m2, planirana je u skladu sa konzervatorskim uslovima koje je izdala Uprava za zaštitu kulturnih dobara Crne Gore.
U najavi projekta prije godinu dana Željko Komnenović, predsjednik Opštine Tivat istakao je namjeru da izgradnjom novog Pomorskog muzeja, zajedno sa Ministarstvom odbrane, kopanijom Porto Montenegro i JU Muzej i galerija Tivat, objedine Zbirku pomorskog nasljeđa, Austrougarski rezervoar, Gradski muzej, kao i Veliki gradski park kao centralno mjesto cijele buduće velike zbirke. Novi Pomorski muzej biće orijentisan prevashodno na maritimnu i bogatu istoriju Tivta kao velike vojno-pomorske baze u vrijeme Austro-Ugarske, Kraljevine i socijalističke Jugoslavije, od kraja 19. do prve decenije 21.vijeka.
Prema projektu čijom je izradom rukovodila mr Marija Novaković, arhitekta-konzervatorka, rezervoari za vodu u Velikom gradskom parku u Tivtu postaće muzejski kompleks sa galerijskim i multimedijalnim prostorima u više cjelina, sa tematskim stazama na otvorenom.
Tri glavne cjeline budućeg Pomorskog muzeja u Tivtu povezivaće Veliki gradski (ranije Mornarički) park u kome se nalaze spomen-obilježja osnivačima parka, predaji austrougarske flote u Boki Jugoslovenima novembra 1918, te narodnim herojima Milanu Spasiću i Sergeju Mašeri koji su kod Tivta 1941. godine potopili razarač “Zagreb”.
Centralna zbirka o istoriji Tivta kao vojno-pomorske baze i centra civilnog pomorstva biće postavljena u objektu rezervoara. Biće izloženi eksponati iz “Arsenala”, koji su sada u postavci Zbirke pomorskog nasljeđa – velika jugoslovenska dizel-električna podmornica PO-821 “Heroj”, mala podmornica P-912 “Una” i brod-oldtajmer, motorna barkasa BM-58 “Barbara”.
U ulaznom dijelu nadzemne zgrade i njenoj prizemnoj etaži planiran je info pult, a u podrumu -sanitarni čvor i vertikalna komunikacija u vidu stepeništa. Iz podrumske prostorije predviđena je veza sa šest povezanih ukopanih rezervoara u kojima je osmišljena muzejsko-izložbena postavka vezana za Brodogradilište “Arsenal” i istorijat Velikog gradskog parka.
Uz šetališne staze kroz park planirano je postavljanje masivnijih muzejskih eksponata koji mogu da stoje na otvorenom- stara sidra i drugi dijelovi brodske opreme i mornaričkog naoružanja koje je nekada korišćeno na austrougarskim i jugoslovenskim ratnim brodovima.
Rekonstrukcija austrougarskih rezervoara za vodu u Velikom gradskom parku Tivat sa ciljem osnivanja Muzeja pomorstva, kao i jačanje i proširenje kapaciteta JU Muzej i galerija Tivat predviđeni su Strateškim planom razvoja Opštine Tivat za period od 2024. do 2029. godine i Nacrtom Programa razvoja kulture Opštine Tivat za period od 5 godina.
Iz mornarskih i ribarskih škrinja
U srednjovjekovnom ljetnjikovcu Buća-Luković, sjedištu Gradskog muzeja, biće izložena postavka na temu ribarstva i tradicionalnih primorskih djelatnosti. Tim Muzeja i galerije Tivat, na čelu sa mr Danijelom Đukić, formirao je Pomorsku zbirku, u kojoj se, pored ostalog, nalaze i uniforma Školskog broda “Jadran” i tri mornarske škrinje, brodska oprema i navigacioni instrumenti. Planiraju da pomorsko nasljeđe dočaraju i kroz kazivanja mještana.
Mornarički park – čuvar istorije
Veliki podzemni rezervoar je izgrađen kao dio vodovodnog sistema za potrebe mornaričke baze osnovane krajem 19. vijeka. U istočnom dijelu kompleksa Velikog gradskog parka koji je podignut 1892. godine po naredbi admirala Maksimilijana Daublebskog fon Šterneka, komandanta Austro-ugarske Ratne mornarice, nalaze se pod zemljom ukopani veliki rezervoari za vodu sa nadzemnom tehničkom zgradom. Šest velikih međusobno povezanih rezervoara i dva manja odvojena od njih, sagrađeni su 1898. godine za potrebe vodosnabdijevanja obližnjih kasarni, vojnog brodogradilišta Arsenala, kao i navodnjavanje Mornaričkog parka, kako se tada zvanično zvala velika botanička bašta.
/M.D.P./
