Dok je voda dramatično prodirala i punila trup podmornice, kapetan Moriljo je naredio posadi da se evakuiše. Pobrinuvši se da svi mornari spasu svoje živote, ostao je sa dva podoficira u podmornici koja je tonula i svojim podvigom ušao u legendu.
Podmornica Monž, nazvana po matematičaru iz XVIII vijeka i ministru pomorstva Gasparu Monžu, porinuta je decembra 1908. godine. Pripadala je klasi podmornica Pluviose koja je 1905. godine građena za francusku mornaricu po principu dvostrukog trupa. Na površini, podmornicu ove klase, pokretala su dva parna motora, da bi po zaranjanju propelere pokretali električni motori. Pluviose klasi pripadala je takođe podmornica Fresnel koja leži zatrpana pijeskom u blizini Ade Bojane, gdje se nasukala gonjena od strane austrougarskog ratnog broda i aviona 5. decembra 1915. godine.
Po izbijanju Prvog svjetskog rata podmornica Monž je, kao i podmornica Fresnel, bila u sastavu francuske Mediteranske flote. Uplovila je u Jadran sa zadatkom da blokira austrougarske luke i uvede neprijateljsku flotu u pomorsku bitku. Tokom bitke kod Drača, 29. decembra 1915. godine, patrolirajući pod komandom poručnika Rolanda Moriljoa, posada podmornice Monž je ugledala krstaricu Helgoland i razarač u pratnji. Zaranjajući u pripremi za napad, Helgoland ju je primijetio i napao tako što je udario u nju. Izronila je oštećenog trupa. Dok ju je posada napuštala, njen komandir je ostao na brodu kako bi osigurao njeno potonuće. Moriljo je posthumno počastvovan preimenovanjem zarobljene njemačke podmornice UB-26 u njegovo ime.
Podmornica Monž predstavlja misteriju crnogorskog podmorja. Mjesto na kome leži njena olupina još uvijek nije locirano. Geografska odrednica „ispred Kotora“ koja opisuje lokaciju bitke u istorijskim izvorima, u tadašnjem nautičkom vokabularu je predstavljala široki prostor obale današnje Crne Gore.
/Tekst: Darko Kovačević, stručni saradnik za podvodnu kulturnu baštinu/
