Porijeklo i vrsta riba u Jadranu drastično se promijenilo. Još uvijek dominiraju atlantsko-mediteranske, ali je broj onih nemediteranskih u znatnom porastu. Unutar tog broja najznačajniji porast su vrste iz tropskog Atlantika i Indijskog okeana, saopšteno je na jučerašnjoj radionici “Invazivne unesene vrste” u kotorskom Institutu za biologiju mora.
Invazivne unesene vrste (IAS) su organizmi koji se slučajno ili namjerno unose u prirodnu sredinu gdje se inače ne nalaze, s ozbiljnim negativnim posljedicama za novo okruženje, predstavljaju glavnu prijetnju autohtonim vrstama u Evropi i svake godine nanose štetu vrijednu milijarde eura njenoj ekonomiji, saopšteno je danas na radionici.
Glavni načini dolaska ovih vrsta koje ugrožavaju autohtone, adaptiraju se sve lakše uslijed klimatskih promjena i nanose ogromnu štetu tradicionalnom ribarstvu Mediterana, a time i Jadrana, su migracije kroz oba Suecka kanala, stari i novi,, marikultura, balastne vode, bijeg iz privatnih akvarijuma.
Od onih poznatijih u Jadranu su smeđa kozica, afrički kostorog, tupousna barakuda, tamna mramornica, tigrasta skuša, carska iglica, plavi rak, lakonogi rak, srebrnopruga napuhača i plavotačkasta trumpetača.
Direktor Instituta za biologiju mora Kotor Mirko Đurović je kazao da su invazivne vrste problem koji je u svijetu prisutan više godina.
“Kroz ovu i ostale planirane radionice nastojaćemo da kroz razmjenu iskustava i informacija damo doprinos u savladavanju prepreka u pristupanju Evropskoj uniji. To se najviše odnosi na pregovaračko Poglavlje 27 čije otvaranje očekujemo u narednim mjesecima i sigurno će biti jako zahtjevno za sve uključene u taj process”, kazao je Đurović, prenosi Radio Kotor.
On je najavio rekonstrukciju dijela Instituta i otvaranje prvog javnog akvarijuma u Crnoj Gori.
Zakon o invazivnim vrstama do kraja godine
Po riječima naučne saradnice Institita i moderatorke skupa Branke Pestorić, radionica se temelji na EU direktivi 1143/2014 o “Invasive alien species IAS”, a takođe se odnosi i na donošenje Zakona o invazivnim i unesenim vrstama u Crnoj Gori, koji treba da bude usvojen do kraja godine.
Projekat je omogućen donacijom Norveškog ministarstva vanjskih poslova, koje zastupa Norveška ambasada u Beogradu.
Radionica “Invazivne i unesene vrste” je jedna od aktivnosti projekta „Centar za zaštitu biodiverziteta mora Boka Akvarijum-MonteAqua” (orig.eng. „Marine Biodiversity Conservation Center “Boka Aquarium”-MonteAqua”).
Po riječima dr Radoja Lauševića menadžera projekta MonteAqua, na čijoj platformi se i organizuje radionica, norveška stipedija u visini od 500.000 eura se implementrira u periodu od 4. decembra 2017. do 4. juna 2019.
Dr Jakov Dulčić sa Instituta za okeanografiju i ribarstvo u Splitu je kazao da u Hrvatskoj postoji Zakon o sprječavanju unošenja i širenja stranih i invazivnih stranih vrsta i upravljanje njima.
“Egzotične vrste stižu i iz privatnih akvarijuma, a jednu od njih, famoznu ribu paun, sam čak vidio i kao glavnu reklamu za akvarijum u Poreču. Znači reklama je egzotična vrsta koja u ovom trenutku pravi takav nered u Turskoj i Grčkoj, a nađena je i na jugu Italije”, kazao je Dulčić.
