Politika razvoja lokalnog saobraćaja je prioritetna politika za održivi dugoročni razvoj Kotora, saopštili su iz SDP-a.
Kako su rekli, dva su moguća scenarija sa različitim uticajem na javni interes. Model lokalnog javnog saobraćaja, koji oni zagovaraju, dostupan je svima pod jednakim uslovima.
Problem lokalnog saobraćaja
Pregled stanja elemenata lokalnog saobraćaja, kako su saopštili, bio bi sledeći:
1. Putevi- saobraćajna infrastruktura je nezadovoljavajuća i anahrona vremenu i razvojnim potrebama JLS, a sa druge strane njeno širenje je limitirano površinom i konfiguracijom prostora. Primjer za to je glavna gradska saobraćajnica, koja predstavlja preopterećenu žilu kucavicu drumskog saobraćaja, posebno tokom sezone mart- oktobar.
2. Mirujući saobraćaj- nedovoljni kapacitet parking prostora u urbanom jezgru, Škaljarima, Starom gradu i Dobroti; „ad hoc“ definisani režimi parkiranja; nerješeno pitanje problema parkiranja vozila rezidenata u urbanom jezgru.
3. Javni prevoz- sistem javnog masovnog transporta putnika u Kotoru je koncipiran tako da ne postoje isključivo gradske linije već samo međugradske (međunarodne i između gradova u Crnoj Gori) i lokalne (prigradske linije) Sistem javnog gradskog i prigradskog transporta putnika u opštini Kotor danas ispoljava značajne slabosti zbog nesposobnosti i inertnosti da se prilagodi novonastalim promjenama, što je dovelo do narušavanja njegove strukture, funkcionisanja, organizacije i upravljanja. U uslovima nepostojanja javnog gradskog prevoza tu funkciju obavljaju taxi udruženja.
4. Pomorski saobraćaj- u kontekstu lokalnog saobraćaja pomorski prevoz ne postoji, iako su evidentni svi preduslovi da postane faktor u rješavanju saobraćajnog problema.
Principi nove politike razvoja saobraćaja
Nova politika, kako kažu iz SDP-a treba da:
1. Uključi kombinovani model lokalnog drumskog i pomorskog saobraćaja;
2. Bude ekonomična u kontekstu krize crnogorske ekonomije i kolapsa kotorske privrede;
3. U dijelu drumskog saobraćaja uključi već potvrđena rješenja istorijskih gradova;
4. Bude u saglasnosti sa definisanim kriterijumima Zaštićenog područja UNESCO;
5. Riješi konflikte u prostoru u užem dijelu Kotorskog zaliva.
Ideje za izradu nove politike
Iz SDP-a predlažu politiku uz primjenu kombinovanih mjera unapređenja postojeće saobraćajnice, modernog gradskog prevoza, P&R parking sistema, Smart city sistema i formiranja lokalnog pomorskog prevoza.
Ovaj model uključuje mjere:
– Izgradnja dva velika parkinga na ulazu u Grad prije tunela i na prostoru Sv.Stasija u Dobroti, koji bi riješili problem stacionarnog saobraćaja u ljetnoj sezoni (turistički autobusi, priliv putničkih vozila dnevnih migranata i turista).
– Formiranje modernog gradskog prevoza ekološki prihvatljivim niskopodnim autobusima, koji bi saobraćali između dva novoizgrađena parkinga, koji pokrivaju potrebe građana i turista.
– Uvesti Smart city regulaciju saobraćaja, naprednog sistema upravljanja saobraćajem (ATMS) i naprednog sistema informisanja učesnika u saobraćaju (ATIS).
– Definisati plovni put za lokalni pomorski saobraćaj unutar Kotorsko-risanskog zaliva sa pristaništima za brodove (vodene autobuse) i pristupnim parkinzima.
Implementacija nove politike
U SDP-u su ubijeđeni da bi za implementaciju nove politike saobraćaja u zalivskom dijelu opštine dobili punu i svesrdnu podršku UNESCO, ICOMOS i reputabilnih investitora.
“Ova politika se uklapa u „Scenario zaštite“, koji je istaknut kao jedino prihvatljiv od strane ICOMOS. U mišljenju ICOMOS iz 2020.godine „scenario konvergencije“, koji je prihvaćen u Predlogu novog PUP-a, ocijenjen je kao prazna floskula. Samo „scenario zaštite“ vodi ka dugoročno održivom razvoju! P&R sistem, koji uključuje dva velika komunalno opremljena parkinga na gore navedenim lokacijama, prostor za prijem putnika, kombinovan sa modernim gradskim prevozom je veoma izvodljiv projekat, koji može da se realizuje finanasiranjem iz javnih izvora, kao i javno- privatnim partnerstvom.
Ovo je model potvrđen na primjerima mnogih istorijskih gradova u Evropi veličine Kotora, sa sličnom putnom infrastrukturom. Implementacija Smart city modela kod monitoringa protoka saobraćaja i informisanja učesnika u saobraćaju o bitnim dešavanjima na cesti već je primijenjena u susjednom Dubrovniku, a uvodi se i u Podgorici”. kazali su iz SDP-a.
Ograničenja u implementaciji politike
Konflikti u prostoru – Težište kruzing industrije, kako su saopštili iz SDP-a, skoncentisano je na prostoru koje zahvata mali dio akvatorijuma Zaštićenog područja UNESCO.
Najznačajniji kapaciteti kruzing industrije, kao i razvoj budućih kapaciteta jahting industrije smješteni su u dijelu akvatorijuma koji čini 2 % (cca. 50-tak ha) akvatorijuma prirodnog i kulturno-istoriskog područja Kotora pod zaštitom UNESCO-a.
“Državnom studijom lokacije DSL Sektor 16, u dnu zaliva predviđena je izgradnja VIP marine i hotelskog kompleksa nautičko-turističkog centra na katastarskim parcelama KO Škaljari I, koji se sastoji iz marine (cca 150 vezova), upravne zgrade sa pratećim sadržajima i tri hotela visoke kategorije u funkciji jahting turizma. Marina je dimenzionisana na površini cca 4
hektara.
Kako se i dio ključnih investicija Luke Kotor AD planira u prostornom zahvatu Državne studije lokacije (ID DSL) Sektor 16, meritoran je Izvještaj o reviziji izmjena i dopuna tog plana, koji je uradio Savjet za reviziju planskih dokumenata pri Vladi CG. U izvještaju se, između ostalog, navodi da nedostaje dio o ograničenjima i konfliktima u prostoru, kao i da se radi o najosjetljivijoj tački zaliva. Uticaji su na sigurnost pomorskog saobraćaja, životnu sredinu, kulturnu baštinu, vizuelni uticaj marine i veza kruzera na Luži. Očigledan konflikt u prostoru se može sagledati na karti br.1”, navodi se u saopštenju.
Plovni put, koji se proteže od Peluzice, duž Dobrote i Prčnja prema Orahovcu i Ljutoj dramatično je sužen zbog planiranih investicija Luke Kotor AD u izradu pilona na Luži i sidrišta (mooring bouys) u Dobroti.
U cilju dugoročno održivog razvoja zalivskog dijela opštine moguće je riješiti gore navedeni konflikt u prostoru, kao i deblokirati plovni put za nesmetano odvijanje lokalnog pomorskog saobraćaja, koji je integralni dio novog modela lokalnog saobraćaja. Ključevi za rješenje ovog problema su u rukama lokalne amouprave, koja je većinski vlasnik Luke Kotor AD i Vlade Crne Gore, koja rukovodi izradom referentnih prostornih planova.
Za funkcionisanje lokalnog pomorskog saobraćaja postoje dobri preduslovi, kao što su izgrađena pristaništa nekadašnjeg lokalnog pomorskog prevoza, pristupni putevi i parking prostori ograničenog kapaciteta, zatvoreno more pogodno za prevoz putnika u većem dijelu godine, kao i vezanost lokalnih ljudi za more”, saopšteno je iz SDP-a.
Politička volja kao faktor rješavanja problema
U tekućoj izbornoj kampanji u Kotoru predsjednik opštine Kotor Željko Aprcović je na Radio Kotoru 7. avgusta iznio viziju razvoja lokalnog saobraćaja u zalivskom dijelu opštine, koja se bazira na izgradnji dvije zaobilaznice i to one oko Starog grada kao tunelske saobraćajnice i zaobilaznice trasirane paralelno sa priobalnim putem Muo- Prčanj-Stoliv, kazali su iz SDP-a.
Isto tako, u cilju regulisanja mirujućeg saobraćaja istakao je gradnju garažnog prostora kapaciteta 1.200 parking mjesta.
“U odnosu na navedene principe, predlog predsjednika opštine bi se mogao uvrstiti u „scenario konvergencije“, koji smo opisali u predhodnom tekstu. Osnove za ovaj predlog nema u Nacrtu PUP-a, niti u stavovima UNESCO i ICOMOS. Rješavanje problema lokalnog saobraćaja je u rukama Vlade Crne Gore i lokalne samouprave, a interesne strane su građani Kotora, dioničari Luke Kotor AD, biznis zajednica naslonjena na kruzing industriju,vlasnici zemljišta, kao i međunarodna zajednica preko UNESCO”, saopšteno je iz SDP-a.
Rezime
Predlog SDP-a u vezi sa novom politikom lokalnog saobraćaja u Kotoru se u cjelini uklapa u „scenario zaštite“ zalivskog dijela opštine UNESCO.
“Aktiviranjem lokalnog pomorskog saobraćaja kao integralnog dijela lokalnog saobraćaja građani Kotora izlaze na obalu i koriste more kao javno dobro svih nas. Model lokalnog javnog saobraćaja koji je dostupan svima pod jednakim uslovima bio bi
izraz jednakosti građana, u vremenu povećanja jaza socijalnih razlika i marginalizacije značajnih djelova društva”, zaključuje se u saopštenju.
