Ministarstvo finansija i socijalnog staranja (MFSS) ponovno je ovih dana odbilo zahtjev lokalne uprave Tivta za davanje saglasnosti na predlog nove Odluke o zaradama lokalnih službenika i namještenika i Odluke o zaradama lokalnih funkcionera u Opštini Tivat.
Bez dobijene formalne saglasnosti resora kojim rukovodi ministar Milojko Spajić, Opština ne može usvojiti ove odluke a kojima je pored ostaloga, previđeno i simbolično uvećanje plata za ukupono devet lokalnih funkcionera – rukovodilaca organa i službi Opštine.
Po predlogu koji je formulisala administracija gradonačelnika Željka Komnenovića, predviđa se uvećanje koeficijenta za obračun zarada rukovodiocima opštinskih sekretarijata i direkcija sa aktuelnih 14,7 na 15,56 , odnosno sa 12,97 na 13,83 u slučaju rukovidioca Službe za unutrašnju reviziju. U praksi, to znači da bi plate akltuelnih devet rukovodilaca opštinskih službi bil mjesečno povećane u raspornu od 52,9 do 66,63 eura. Ukupan iznos koji bi bilo potrebno obezbjediti iz opštinskog budžeta da se njima isplate zarade obračunate po novim koeficijentima, bio bi veći za 6.280 eura od dosadašnjeg.
Iz Opštine Tivat ovaj svoj zahtjev MFSS-u koji je prvi put podnesen krajem januara, a onda i obnmovljen sredinom septembra, objašnjavju činjenicom da je lokalna uprava koju od sredine oktobra prošle godine vodi koalicija građanskih listi Narod Pobjeđuje, Bokeški Forum i „Goran Božović-časno i opdgovorno za bolji Tivat“ napravila značajne uštede, redukovala broj opštinskmih sektretarijata i službi, te smanjila broj zaposlenih u Opštini za oko 40% čime su se indirektno povećale radne obaveze i angažovanje ljudi koji su na čelu reorganizovanih i smanjenih opštinskih organa. Napominjuu i da jea aktuelna gardska uprava u godinu dana, uspjela da iz minusa od 4 miliona eura u kojem je Opštinu zatekla kada je preuzela vlast od bivše uprave koalicije DPS-SD-HGI, dovede u aktuelni plus u gradskoj kasi od preko 4 miliona eura i da je Tivat ponovno finansijski stabilna i prosperitetna opština, te da stoga dijelu lokalnih rukovodilaca treba simbolično uvećati zarade novim koeficijentima koji se kreću unutar raspona koji određuje Zakon o zaradama zaposlenih u javnom sektoru.
„Iako ni jednog trenutka predlogom novih Odluke o zaradama lokalnih službenika i namještenika u Opštini Tivat i Odluke o zaradama lokalnih funkcionera u Opštini Tivat, nismo izašli iz okvira koje propisuje zakon, iz MFSS-a uporno odbijaju da nam za to daju saglasnost, pozivajući se na zakon, već na nekakve “Instrukcije zajednice Opština Crne Gore i MFSS za primjenu Zakona o zaradama zaposlenih u javnom sektoru”, a koji nije nikakav zvaničan pravni akt koji egzistira u pravmom poretku Crne Gore. Nezvanično, rečeno nam je da je u suštini problem tak što bi nakon primjena novih koeficijenata, dio funkcionera Opštine Tivat imao malčice veće plate od visokopozicioniranih službenika MFSS i da oni to ne mogu dozvoliti.”- kazao je izvor iz lokalne uprave Tivta.
Iz Opštine ističu da MFSS ne može jednako tretirati uspješne lokalne uprave poput Tivta sa većinom ostalih opština u Crnoj Gori koje imaju velikih finansikih problema, a uprkos tome funkcioneri tih gradova imaju iste ili slične plate kao tivatski opštinski rukovodioci.
“Ne možete porediti plate rukovodilaca opštinskih službi u Tivtu koji se sam finansira i ne koristi sredstva Egalizacionog fonda ili druge vidove pomoći države, sa gradovima koji Tivtu odgovraju po broju stanovnika, a čije Opštine imaju katastrofalne finansijske performanse i čiji budžeti u mnogome zavise od para koje im država daje kroz Egalizacioni fond. Isto tako, mora se imati u vidu i to da su troškovi života u Tivtu najveći u Crnoj Gori.”- kaže sagovornik iz lokalne uprave Tivta.
“Uvidom u dostavljene predloge Odluke o zaradama lokalnih službenika i namještenika u Opštini Tivat i Odluke o zaradama lokalnih funkcionera u Opštini Tivat, utvrđeno je da nijesu usklađeni sa rasponom koeficijenata određenim za zvanja u lokalnim samoupravama, koji su utvrđeni sa Zajednicom opština Crne Gore, poštujući princip utvrđivanja zarada zaposlenih koji se odnosi na ujednačenosti zarada u javnom sektoru za rad na istim ili sličnim poslovima i radnim mjestima koji zahtijevaju isti nivo odnosno podnivo kvalifikacija, propisan Zakonom o zaradama zaposlenih u javnom sektoru.”- odgovorili su iz MFSS-a na pitanje zašto tivatskim opštinarima ne daju saglasnost da na ovaj način simbolično uvećaju zarade devet lokalnih rukovodilaca.
Inače, novi. uvećani koeficijenti koje Tivćani traže za obračuna plata (13,83 – 15,56) i dalje su za jedan stepen manji od maksimalno dozvoljenih tom Instrukijom, a koji za ove pozicije mogu da iznose 14,7 odnosno 16, 43. Iz MFSS-a to nisu komentarisali, kao ni odgovorili na naše pitanje zbog čega insistiraju na primjeni „Instrukcija Zajednica Opštine Crne Gore i MIF za primjenu Zakona o zaradama zaposlenih u javnom sektoru“ kada taj dokument – „Instrukcije“, nema snagu nikakvog opšteobavezujućeg pravnog akta.
„Kako je uopšte moguće da pravno tumačenje jednog zakonskog akta („Instrukcije“ u odnosu na Zakon o zaradama zaposlenih u javnom sektoru) daju ZOCG i MFSS kao dio izvršne vlasti, a ne onaj ko je taj zakon i donio – Skupština Crne Gore koja je jedina nadležna da da izvorno tumačenje akata koje donosi – zakona ?- još je jedno od pitanja na koje iz MIF-a nisu dali konkretan odgovor. Nisu odgovorili ni na pitanje u kojem broju Službenog lista su obavljene „Instrukcije“ ZOCG i MFSS ako su one pravni akt sa snagom Uredbe koju po pravnom poretku, može donijeti Vlada za primjenu nekog zakona.
„Mišljenjem MFSS-a (na predlog novih Odluka Opštine Tivat- prim.aut.) je takođe ukazana mogućnost dodjeljivanja varijabilnog dijela zarade za zaposlene u Opštini Tivat, u skladu sa aktom Opštine na koji je Vlada CG dala saglasnost, na osnovu pozitivnog mišljenja MFSS-a. Podsjećamo da je u odgovoru na dostavljeni zahtjev Ministarstvo, između ostalog, navedeno:„Cijeneći ostvarene rezultate lokalne uprave u prethodnom periodu u dijelu racionalizacije broja zaposlenih i potrebu za povećanjem zarada zaposlenih na određenim poizicijama, koju ste iskazali kroz dostavljene Prijedloge odluka, upućujemo na primjenu člana 21 Zakona o zaradama zaposlenih u javnom sektoru kojim su propisani uslovi i način ostvarivanja prava na varijabilni dio zarade.“ – kazali su iz resora ministra Spajića.
Iz koalicije NP-BF-BG koja vodi Tivat međutim, mehanizam za uvečanje zarada lokalnih funkicionera varijabilama koji im sugeriše MFSS, odbaciuju upravo zato što je on vrlo netranspratentan i prethodna vlast ga je koristila da u krajnje problematičnim okolnostima, presipa javni novac u džepove dijela opštinskih činovnikia i funkcionera, a što aktuelna uprava Tivta ne želi da radi.
„Užasno je to da nam MFSS nove crnogiorske vlasti koja se na papiru, zalaže za transparentnost i brobnu protiv korupije, sugeriše da primjenjujemo sistem varijabli koji je kako od revizora, tako i mnogih NVO koje prate rad lokalne uptrave, uvijek do sada bio kritikovano kao netransperentan i moguće koruptivan mehanizam. Zašto to raditi kada imamo mogućnost da ovo pitanje opravdanog i neophodnog uvećanja plata malom broju izvršilava posla, riješimo sistemski, novom Odlukom o visini zarada koja je u potpunosti u skladu sa zakonom ?“- pita se sagovornik iz lokalne uprave Tivta.
Inače, dok meesecima ne dozvoljava Opštini Tivat da za po 50-tak eura uveća plate devetorici rukovodilaca lokalnih službi i organa, ministar finansija Milojko Spajić ovih dana intenzivno promoviše novi tzv. „,Maršalov plan za Crnu Goru – Evorpa sada“ a čija je glavno obilježe rast prosječne prosječn plate u Crnoj Gori sa aktuelnih oko 530 na čak 700 eura.
KRŠI LI SE USTAV I EVROPSKA POVELJA O LOKALNOJ SAMOUPRAVI ?
Iz MFSS-a su negiraju da, ne dajući saglasnost na namjeru Ošptine Tivat da simbolično uveča zarade dijela lokalnih rukovodilaca, krše Ustav i Evropsku povelju o lokalnoj smaoupravi.
„Shodno odredbama člana 100 Ustava Crne Gore, Vlada vodi unutrašnju i vanjsku politiku Crne Gore i svojim stavom nije postupila suprotno navedenoj odredbi Ustava. Napominjemo da je članom 9 stav 1 Evropske povelje o lokalnoj samoupravi propisano da lokalne vlasti imaju pravo, u okviru nacionalne ekonomske politike, na adekvatna finansijska sredstva kojima mogu da raspolažu u okviru svojih ovlašćenja.“- objašnjavaju u MFSS.
Međutim, član 113 Ustava kaže: „U lokalnoj samoupravi odlučuje se neposredno i preko slobodno izabranih predstavnika. Pravo na lokalnu samoupravu obuhvata pravo građana i organa lokalne samouprave da uređuju i upravljaju određenim javnim i drugim poslovima, na osnovu sopstvene odgovornosti i u interesu lokalnog stanovništva.”
“Uz to članovima 116 i 117 Ustava, propisano je da se “Opština finansira iz sopstvenih prihoda” i da je “Opština samostalna u vršenju svojih nadležnosti.” Stoga smatramo da u ovome, ali i odrebama Evropske povelje o lokalnoj samoupravi, imao iteklako osnova da pokretanjem tužbe pred Ustavnim sudom, oborimo kako nakaradnu “Instrukciju”, tako i čitav Zakon o zaradama zaposlenih u javnom sektoru, a koji je u Crnoj Gori od strane Vlade, pretvoren u dodatno sredtsvo centraalizacije i pritiska nad lokalnim upravama.”- smatra sagovornik iz Opštine Tivat.
MFSS ĆUTI O POREĐENJU “KRUŠAKA I JABUKA”
Iz resora minsitrera Spajića nisu komentaruisali ni zbog čega imaju problem sa time da Opština Tivat, ukoliko ima dovoljno novca u svom budžetu i postiže dobre rezultate, adekvatno novčano i nagradi svoje funkcionere, službenike i namještenike, ako to lokalna uprava već smatra za shodno da uradi. Nisu obasnili ni činjenicu da MFSS nastoji da po svaku cijenu u visini primanja, izjednači zaposlene u svim lokalnim upravama u Crnoj Gori bez obzira na specifičnosti tih lokalnih samouprava u smislu broja stanovnika, veličine budžeta, nivoa zaduženosti ili toga da li je pojedina od tih opština korisnik sredstava Egalizacionog fonda Crne Gore ili ne.
Da li se takve opštine koje približno odgovaraju po broju stanovnika (npr Tivat, Danilograd i Cetinje), mogu uopšte međusobno porediti sa stanovišta finansijskih performansi lokalnih uprava u tim gradovima, odnosno troškova života u tim gradovima ?- još je jedno od pitanja na koja su iz MFSS izbjegli konkretan odgovor.
