Opština Tivat je u „riješavanje stambenih pitanja“ čelnika i zaposlenih u lokalnoj upravi i ovdašnjim javnim preduzećima i ustanovama, u protekle tri godine od kada traje mandat aktuelne DPS-SD-HGI lokalne uprave, kroz izdvajanja iz gradskog budžeta, odricanje od naplate dadžbina i poklanjanje opštinske imovine, potrošila preko dva ipo miliona eura.
Pokazuju to podaci do kojih smo došli analizom onoga što je aktuelna tivatska vlast učinila sprovodeći više nego kontroverznu stambenu politiku koja zaposlenima u lokalnoj upravi i ovdašnjim funkcionerima omogućava povlastice kakve su nezamislive za sve ostale građane.
NVO Institut alternativa je podnijela inicijativu Ustavnom sudu Crne Gore za ocjenu ustavnosti odredbi Zakona o održavanju stambenih zgrada koje Vlada i opštine koriste kao osnov za donošenje i primjenu odluka o rješavanju stambenih potreba funkcionera i službenika uprave. Podaci o dodjela stanova i kredita iz javnih fondova dobrostojećim funkcionerima i činovnicima po izuzetno uslovima, izazvala je ovih dana pravu buru negodovanja u crnogorskoj javnosti
Opština Tivat dvanaest svojih službenika koji su posljednji iskoristili ovu priliku, častila sa ukupno čak 69.263 eura novca svih žitelja tog grada. Toliko naime, iznosi oprošteni dio kredita od ukupno 89.998,50 eura koliko je činovnicima Opštine, iz gradskog budžeta podijeljeno na samom kraju 2018., kada je Komisija za riješavanje stambenih potreba službenika i namještenika Opštine Tivat, utvrdila rang listu po prijavama prispjelim na konkurs što je raspisan 28.novembra prošle godine.
„Vijesti“ su na osnovu Zakona o slobnodnom pristupu informacijama, iz kabineta predsjednika Opštine dr Siniše Kusovca (DPS) dobili ugovore koje je gradonačelnik 28.decembra 2018. potpisao sa 12 službenika i namještenika lokalne uprave kojima su dodijeljeni krediti „za poboljšanje uslova stanovanja“. Pojedinačno, ti krediti su se kretali od 4.084 do 9.911 eura, ali su, zahvaljujući primjeni riješenja iz „Odluke o riješavanju stambenih potreba službenika i namještenika organa lokalne uprave Opštine Tivat“ (Sl.list CG – Opštinksi propisi broj 025/15 i 048/17), iznosi koje će korisnici kredita u konačnom, vratiti Opštini, umanjeni čak i do 80%, pa će svi oni lokalnoj upravi vratiti ukupno samo 20.737 eura.
Krediti su, zavisno od slučaja, dodijeljeni na rok vraćanja od pet ili deset godina, a mjesečne rate u kojima ih njihovui dobitnici vraćaju lokalnoj samoupravi su više nego sdimbolične i nezamislive kod bilo koje komercijalne banke – kreću se od 11,28 do maksimalnih 35,8 eura mjesečno. Šefica kabineta tivatskog gradonačelnika Blaženka Pajović (DPS) međutim, u svim „Vijestima“ dostavljenim ugovorima koje su dobitnici kredita potpisali sa gradonačenikom, Kusovcem, izbrisala je njihova imena, a u nekim slučajevima čak i podatke o radnoj poziciji koju oni pokrivaju u Opštini.
Pajović je u telefonskom razgovoru sa novinarom ostala uporna u svom tumačenju da je u ovom slučaju čak i ime svake osobe iz lokalne uprave koja je čašćena hiljadama eura novca građana Tivta „zaštičeni lilni podatak jer zašto bi neko trebao da zna da je konkretnmo taj i taj službenik Opštne uzeo kredit“. Ona je pri tom stavu ostala čak i nakon upozorenja da se iz pojedinih ugovora vidi da su kredite dobile i osobe koje pokrivaju dužnosti sekretara ili rukovodilaca organa Opštine, a koje su po Zakonu o spriječavanju korupcije, javni funkcioneri i kao takvi su dužni da u imovinskim kartonima prijave ovakve i slične promjene svoje imovine u iznosima većim od 5 hiljada eura.
Aktuelna vlast u Tivtu čiji je mandat započeo u maju 2016. do ovog posljednjeg slučaja, nije dijelila stambene kredite svojih niže pozicioniranim zaposlenima, ali je krajem 2017. dva mnogo izdašnija i bukvalno poklonjena kredita, dala tadašnjoj gradonačelnici dr Snežani Matijević (DPS) i Kusovcu koji je tada bio na dužnosti potpredsjendika Opštine.
Njih dvoje su tada iz gradske kase dobili ukupno 83 hiljade eura za „poboljšanje uslova stanovanja“. Kusovac je dobio 52 hiljade eura, a Matijevićka 31 hiljadu. Riječ je formalno o „kreditu“ koji im je odobren shodno „Oglasu za riješavanje stambenih potreba lica koja bira ili imenuje Skupština opštine i Predsjednik opštine i drugih lica čiji je rad od posebnog interesa za opštinu“, a od čega će Kusovac u narednih 20 godina Opštini Tivat vratiti samo petinu dobijene sume, odnosno iznos od 14.560 eura, dok će Matijevićka u 10 godina, vratiti samo samo 6.735 eura. Mjesečna rata koju Kusovac vraća Opštini na čijem je sada čelu, iznosi 60,66 eura, dok Matijevićka vraća 67,30 eura. Ovakvim kreditnim aranžmanom, njih dvoje su čašćeni sa ukupno čak 61.705 eura novca građana Tivta.
„Vijesti“ su nedugo pošto su dvoje tivatskih čelnika dobili novac, objavile dokumentaciju koja pokazuje da je Kusovcu koji je u međuvremenu u fotelji gradonačenika naslijedio Matijevićku, kredit dodijeljen protivno propisima jer mu je Opština Tivat već jednom – 1999. riješila stambeno pitanje ustupivši mu tada uz simboličnu naknadu od 2.542 eura i odloženo plaćanje na pet godina, opštinski plac od 533 kvadrata na Seljanovu, radi izgradnje porodične kuće. Iako na to po riješenju SO Tivat iz avgusta 1999.-te nije imao pravo da uradi prije isteka roka od pet godina, Kusovac je već tri ipo godine kasnije, u martu 2003. taj plac i na njemu započetu kuću od 150 kvadrata, preprodao trećem licu za 40.000 eura, odnosno 16 puta veću cijenu od one koju je on trebao platiti Opštini Tivat. Nakon toga aktuelni tivatski gradonačelnik godinama je bio vlasnik ili suvlasnik čak tri stana u Tivtu, koji su naprasno 2015. nestali iz njegovih imovinskih kartona, bez da je Kusovac prijavio primjenu imovine veću od 5.000 eura, što je kao javni funkcioner, morao učiniti po zakonu. On je potom krajem 2017. godine priložio dva fiktivna ugovora o navodnoj zajedničkoj izgradnji stambene zgrade u Pod Kuku u kojoj već desetak godina ima dva stana, te o navodnoj „kupovini u izgradnji“ stana od 80 kvadrata u tom objektu, a što mu je bio osnov da mu Opština odobri novi „kredit za riješavanje stambenog pitanja“ od 52.000 eura.
Kusovac je nakon svega, kazao da zbog tog skandala neće podnijeti ostavku, indirektno poručivši da u tome nije bilo ničeg protivzakonitog.
„Nemam potrebu da se pred bilo kime povlačim. Ostavka se ne podnosi na ime ličnih želja novinara, već samo na osnovu činjenica koje eventualno konstatuju nadležne institucije sistema. Ako sam se ogriješio o zakon neka instutucije sistema odrade svoj posao.“- rekao je gradonačelnik, pozivajući novinara koji je objavio priču o njegovim malverzacijama, da se „povuče iz novinarske djelatnosti zbog kršenja Zakona o zaštiti ličnih podataka“.
Zanimljivo da Opština Tivat nije odustala od kontroverzne prakse davanja „pozajmica i kredita“ iz gradskog budžeta izabranima, iako podaci pokazuju da oni koji ih dobiju, taj novac ne vraćaju kako je planirano. Tako je Opština Tivat prema završnom računu budžeta za 2018. od planiranih 17.000 eura „primitaka od otplate kredita datih fizičkim licima“, prihodovala nepunih 50%, odnosno iznos od 8.482,35 eura. Godinu ranije, takođe nije ostvaren planirani prihod od 17 hiljada eura po tom osnovu, ali je realizacija bila nešto bolja jer je naplaćeno 10.884 eura (64,02%). Aktuelno stabnje je još i gore jer je za prvih šest mjesecvi 2019. po ovom osnovu naplaćeno samo 4.445 eura, odnosno samo 26,1‚5% ukupnog za 2019. planiranog prihoda od 17.000 eura po osnovu vraćanja kredita datih pojedincima.
Kada je aktuelna vlast u maju 2016. započela svoj mandat, te godine je ukupan planirani prihod od vraćanja kredita datih fizičkim licima čak premašen za 26% jer je umjesto predviđenih 10.000, naplaćeno čak 12.655 eura. Opština Tivat inače, 2016. nije trošila novac iz gradskog budžeta na „pozajmice i kredite pojedincima“, dok je po završnom računu budžeta za 2017. kada su kredite dobili Matijevićka i Kusovac, na to potrošeno čak 100.000 eura.
Ipak, prva godina mandata aktuelne tivatske vlasti ostale je upamćena po ubjedljivo najvećem do sada trošenju javnih resusa tog grada za kućenje činovnika i funkcionera lokalne uprave. U avgustu 2016. gradonačečnica Snežana Matijević uručila je ključeve novoizgrađenih stanova u dvje stambene zgrade solidarnosti na Seljanovu, koje je Opština gradila u partnerstvu sa Crnogorskim fondom za solidarnu stambenu izgradnju. U dva petospratna stambena objekta ukupne neto površine 8.767 metara kvadratnih, napravljeno je 140 stanova, od kojih je 107 pripalo Opštini Tivat i njenim javnim preduzećima i ustanovama.
“Opština Tivat je u cijeli projekat uložila katastarske parcele na Seljanovu, na lokaciji nekadašnjih švedskih baraka, ukupne površine 5.570 kvadrata, čija tržišna vrijednost iznosi 1.671.000 eura. Isto tako Opština Tivat je projekat podržala tako što je objekte oslobodila naknade za komunalno opremanje građevinskog zemljišta u vrijednosti 657.444 eura.“- kazala je tada predsjednica Matijević.
To znači da je samo kroz ovaj priojekat, Opština Tivat za kućenje svojih zaposlenih činovnika potrošila 2.328.444 aura imovine i sredstava kojan pripadaju svim žiteljima tog grada. Takva „finansijks injekcija“ omogućila je CFSSI-iju kod koga su oni kupili stanove, da ih kupcima proda po drastično umanjenoj cijeni od samo 790 eura po kvadratu, pa su prema računici koju je pred kameranma i mikrofonima izveo tadašnji predsjednik Odbora direktora CFSSI Danilo Popović, oni koji su dobili stanove u tom bloku, na razlici do pune tržišne cijene, zaradili čak 7 miliona eura.
Milionski vrijedna investicija Opštine u gradnju 140 „stanova solidarnosti“ na Seljanovu prije tri godine pretvorila se u skandal, jer su se ovdje mnogi opštinari „skućili“ po drugi,a neki i po treći put. Tamo su stanove koje otplaćuju na dugoročni kredit po krajnje subvencioniranoj cijeni, višestruko nižoj od tržišne, zbog lošeg Pravilnika o dodjeli i mogućnosti za manipulaciju koje im je on ostavio, dobili i brojni opštinski činovnici i funkcioneri koji su već poodavno imali riješeno stambeno pitanje. Oni su nakon toga, preprodali ili rentiraju svoju novu jeftinu nekretninu.
Uoprkos ovakvom iskustvu na Seljanovu, tivatska gradska DPS-SD-HGI uprava ne odustaje od ove kontroverzne prakse rasipanja opštinskih resursa za kućenje svojih činovnika i funkcionera, pa je tako administracija gradonačenika Kusovca za predstojeću sjednicu lokalnog parlamenta 20.avgusta, pripremila „Predlog odluke o pokretanju postupka izgradnje stambenih objekata“ po kojoj će na četiri urbanističke parcele u vlasništvu Opštine, ukupne površpine 2.435 kvadrata u zahvatu DUP-a„Mažina“, graditi stambene zgrade „u cilju rješavanja stambenih potreba: službenika i namještenika koji su zasnovali radni odnos na neodređeno vrijeme u Opštini; lokalnih funkcionera u smislu Zakona o lokalnoj samoupravi; lica koja imenuje predsjednik Opštine i direktora javnih ustanova i privrednih društava u kojima je Opština vlasnik sa vlasničkim udjelom od 100%.“.
Opština ovo namjerava da realizuje po sistemu zajedničkog ulaganja sa zainteresovanim partnerom-investitorom koji može računati da će dobiti besplatan plac, završenu i revidovanu projektnu dokumntaciju za objekte, beplatne usluge nadzora nad obavljanjem građevinskih radova i biti oslobođen od obaveze plaćanja komunalija. Zauzvrat, on će Opštini u novim zgradama koje mogu imati ukupnu bruto građevinsku površinu od 3.113 kvadrata, dati odgovarajući broj stanova za njene funkcionere i namještenike. Imajući u vidu vrijednost zemljišta i komunalija, to znači da će Opština Tivat na ovaj način za kućenje svojih zaposlenih spiskati još najmanje milion eura imovine i sredstava svih žitelja tog grada.
*Ovaj članak je nastao u okviru projekta “Money Watch: Civilno društvo, Čuvar budžeta!”, koji sprovodi Institut alternativa u saradnji sa NVO Novi horizont i Institutom za javne financije, uz podršku Evropske unije i kofinansiranje od strane Ministarstva javne uprave. Sadržaj ovog članka je isključiva odgovornost autora i ni na koji način ne odražava stavove Evropske unije i Ministarstva javne uprave.
