Tollite portas naziv je novog festivala u Kotoru, koji se održava od 5. do 19. oktobra i posvećen je ranoj, srednjovjekovnoj muzici. Ponudiće pet koncerata istaknutih umjetnika i ansambala specijalizovanih za izvođenje rane muzike, mahon na originalnim instrumentima toga razdoblja a biće predstavljena muzika srednjovjekovnog Kotora, kao i rana muzika Vizantije, Dalmacije, južne Italije i Venecije.
Svi planirani koncerti biće održani u Katedrali Sv. Tripuna, sa početkom u 19 sati a ulaz na sve događaje je slobodan.
Tollite portas /podignite – otvorite vrata/ antifona je Psalma 24 koja se pjevala u srednjem vijeku prilikom posvete crkve a ujedno je i jedna od najstarijih sačuvanih muzički notiranih kompozicija na području današnje Crne Gore. Najstariji muzički izvori nalaze se u Kotorskom Lekcionaru i Pontifikalu koji je korišten prilikom posvete Katedrale 1166. g. Katedrala je ta koja nam otvara vrata i omogućuje da se duhom i mislima, prebacimo u neko drugo vrijeme, da se na trenutak isključimo iz svakodnevnice i ispunimo um i dušu nesvakidašnjim doživljajem. – istakao je don Robert Tonsati, osnivač i direktor Festivala.
Svi koncerti imaju za cilj u prvom redu da prikažu bogato muzičko nasljeđe Kotora i Crne Gore koje je, do sada, nažalost, nepoznato čak i stručnim licima u ovoj oblasti a “oživljavanjem” notnih zapisa možemo posmatrati Kotor, Boku, pa i cijelu Crnu Goru kroz širi kontekst mediteranskog srednjovjekovnog kulturnog nasljeđa. Mjesto održavanja – Katedrala Sv. Tripuna, čija je gradnja započela prije 900 godina, veoma je simbolično, jer je upravo Katedrala sa svojom liturgijskom muzičkom tradicijom, najstarija čuvarica i nadahniteljeljica muzičke umjetnosti na našem području.
Na prvom koncertu pod nazivom Anno Domini 1166. (Godine Gospodnje 1166.), 05. oktobra, ansambl Labyrinthus predstaviće muziku iz dva kotorska rukopisa iz 12. vijeka: Kotorskog misala i Kotorskog pontifikala. Pored njih biće predstavljena i liturgijska djela iz italijanskih beneventanskih rukopisa 12. i 13. vijeka koja je možda izvedena na posveti Katedrale Sv. Tripuna u Kotoru 1166. godine. Neka od djela će vjerovatno biti izvedena prvi put u moderno doba.
Drugi koncert planiran je za srijedu, 9. oktobar, pod nazivom Carmina Normana Regni Siciliae (Normanske pjesme kraljevstva Sicilije) gdje će biti predstavljena muzika 12. vijeka iz Normanskog kraljevstva Sicilije, perioda kada su južnom Italijom vladali normanski vladari vikinškog porijekla. Multietnički prostor Južne Italije s kojim je Kotor bio povezan u crkvenom crkvenom administrativnom smislu, poznat je po preplitanju različitih kultura i civilizacija (Grčka – Vizantija, Islam – Saraceni, Langobardi, Normani…)
Ansambl Dialogos, u subotu, 12. oktobra izvešće Juditu, biblijsku pripovijest iz razdoblja hrvatske renesanse. Vođa ansambla, Katarina Livljanić, vokalna solistkinja i muzikološkinja, jedna je od istaknutijih međunarodnih stručnjaka za izvođenje gregorijanskog korala i srednjovjekovne liturgijske muzike. Ansambl će izvesti muzičko-scensku dramu po tekstu Marka Marulića iz 1521. godine uz muzičke rekonstrukcije Katarine Liljanić rađene na temelju gregorijanskog korala, glagoljaškog pjevanja, te dalmatinskih i italijanskih muzičkih izvora koji korespondiraju istorijskom i geografskom kontekstu nastanka originalnog teksta i evociraju srednjovjekovna liturgijska dramska skazanja i prenja.
Ansambl Chronos, 16. oktobra, na koncertu pod nazivom Orientis splendor (Sjaj Istoka) predstaviće program zasnovan na muzici predosmanske Vizantije i njenih susjednih zemalja. Izvodiće se Vizantijska muzika od 11. do 15. vijeka kao i muzika s područja današnje Srbije.
Festival završava koncertom pod nazivom Et in terra pax (I na zemlji mir), 19. oktobra, gdje će publika imati priliku da sluša meditativnu muziku za solo lautu venecijanske renesanse na solističkom koncertu Pola Kifera.
Festival Tollite portas organizuje Kotorska biskupija uz podršku Opštine Kotor kao generalnog pokrivitelja, te partnera Međunarodnog festivala KotorArt, HNV CG i Zajednice Italijana Crne Gore.
Direktor festivala Tollite portas je don Robert Tonsati, a umjetnički direktor Danil Rybchikov.
