Zamislite da zaronite u kristalne vode Jadrana bez napuštanja kopna – to je upravo ono što WRECKS4ALL omogućava, kaže podvodni arheolog i šef
pomorstva Darko Kovačević, lider projekta WRECKS4ALL, koji je kofinansirala EU kroz IPA program prekogranične saradnje Hrvatska – Bosna i Hercegovina – Crna Gora 2014-2020, a čiji je nosilac iz naše države bio Univerzitet Crne Gore (UCG).
-Spajajući drevno i savremeno, WRECKS4ALL je inovativan projekat usmjeren na istraživanje, očuvanje i promociju podvodnog kulturnog nasljeđa kroz korišćenje naprednih tehnologija.
Zahvaljujući kofinansiranju EU, ovaj projekat otvara novi prozor u podvodni svijet istočnog Jadrana.
Korišćenjem najnovijih 3D imersivnih tehnologija, projekat oživljava bogatu podvodnu baštinu na siguran i pristupačan način-kazao je Kovačević i dodao da se kroz projekat daje doprinos razvoju održivog turizma u regionu Zapadnog Balkana.
Istraživanje brodskih olupina i podvodnih arheoloških nalazišta koji otkrivaju uzbudljive i dramatične istorijske događaje, prema riječima Kovačevića, do sada je bilo rezervisano samo za stručnjake, ronioce i entuzijaste, dok ovaj projekat omogućava svim zainteresovanima da zavire u morske dubine i osjete impresije podvodnog svijeta.
Kovačević, koji je zaposlen na UCG, istakao je da je projekat do sada omogućio digitalizaciju značajnih lokaliteta u Crnoj Gori, Bosni i Hercegovini i Hrvatskoj, poput lokaliteta Deslo, Kopčići i brojnih podvodnih pećina mostarske regije u Bosni i Hercegovini, zatim lokalitet sjajno očuvanog njemačkog aviona Štuka iz Drugog svjetskog rata, rimski lokalitet Šćedro ili torpedni brod S57 koji su samo dio od lokaliteta iz Hrvatske.
Francuski razarač Dag, torpedni čamac Golešnica 91 i parobord Tihany su crnogorski lokaliteti koji su digitalizovani, dok su avion Spitfire, uvala Bigovica i olupina iz 16 vijeka dostupni u video formatu.
Ovi lokaliteti su dostupni javnosti kroz VR showroomove u Splitu, Mostaru i Kotoru, kao i putem onlajn virtuelne mape na adresiwww.wrecks4all.com.
-Kroz digitalizaciju i 3D modeliranje podvodnih lokaliteta, kreirane su detaljne i interaktivne virtuelne ture koje omogućavaju korisnicima da istražuju fascinantne djelove morskog dna iz udobnosti svojih domova, pomoću WRECK4ALL aplikacije koja je dostupna na GooglePlay i Apple Store platformama-kazao je Kovačević.
On je pojasnio da na ovaj način projekat posebno doprinosi i očuvanju regionalnog podvodnog nasljeđa, smanjujući potrebu za fizičkim prisustvom i potencijalnim oštećenjima lokaliteta.
-S obzirom na to, pored upotrebe inovativnih tehnologija za diverzifikaciju turističke ponude zadovoljeni su i drugi ciljevi projekta, odnosno podsticaj mjera zaštite podvodne kulturne baštine, ujednačavanje razvoja ronilačkog turizma, kvalitet usluge i prenos dobrih praksi- dodaje Kovačević.
Kao priča koja naizgled govori o prošlosti, WRECK4ALL zapravo gradi moć ka budućnosti, pokazujući kako moderna tehnologija može da oživi istoriju i stvori nove prilike za razvoj plave ekonomije regiona.
Ključne aktivnosti projekta uključivale su mapiranje aktera u lancu podvodne kulturne baštine i ronilačkog turizma, kao i analize institucionalnih i kadrovskih kapaciteta.
Kroz niz konferencija, radionica i sastanaka, projektni tim je predstavljao primjere dobrih praksi iz regiona, s ciljem približavanja legislativnog okvira EU standardima i podizanja kvaliteta turističkih usluga.
