Obilaznica oko Podgorice od strateškog je interesa za opštinu i državu i poboljšaće uslove života stanivnika glavnog grada, dok rekonstrukcija i proširenje aerodroma u Tivtu onako kako je vidi Evropska banka za obnovu i razvoj, nije u interesu Vlade – proizilazi iz odgovora koje smo dobili u kabinetu premijera Duška Markovića (DPS).
„Imajući u vidu gustinu saobraćaja koja je sve veća iz godine u godinu, javila se jasna potreba za izgradnjom jugozapadne zaobilaznice oko Podgorice, a ovo naročito, kada se ima u vidu pojačan intezite saobraćaja, naročito u ljetnjim mjesecima. Takođe, sve veći protok automobila postaje karakteristika i tokom cijele godine, tako da će, u cilju pružanja bolje usluge građanima, manjih gužvi i rasterećenja saobraćaja, ovaj projekat u mnogome olakšati svakodnevne aktivnosti stanovnika Glavnog grada. U skladu sa tim, prepoznat je značaj takvog projekta, zbog čega je i pomenuti aranžman odobren”- rečeno je u Ministarstvu finansija.
Na pitanje zašto su dali zeleno svjetlo za dodatno kreditno zaduženje Glavnom gradu iako ono probija zakonske limite duga koje lokalna uprava može imati, iz resora ministra Darka Radunovića (DPS) pozvali su se na član 64.stav 2. Zakona o finansiranju lokalne samopurave gdje je predviđeno da ”opština može da podnese Vladi zahtjev za odobrenje prekoračenja limita iznad navedenog nivoa samo ako isti ima za cilj finansiranje kapitalnih izdataka od strateškog značaja za opštinu, odnosno Državu“.
”Projekat izgradnje Jugozapadne zaobilaznice je jedan takav projekat, i prepoznajući njegov značaj ne samo za Glavni grad, nego i za Državu, data je saglasnost za zaduženje opštine za taj projekat”- poručili su iz Ministarstva finansija.
Iako je premijer Marković u više navrata kazao da država više nema prostor da se kreditno zadužuje što je po njemu i glavni uzrok zašto Vlada nije dala „zeleno svjetlo“ da se Aerodromi Crne Gore zaduže kod EBRD za prijeko potrebnu rekonstrukciju i proširenje kapaciteta aerodroma Tivat, Vlada je pred novogodišnje praznike dala saglasnost Glavnom gradu za podizanje kredita od 15 miliona eura, kod Međunarodne finansijske korporacije (IFC) i Erste banke, za izgradnju Jugozapadne obilaznice. Ta investicija će se kako je tada saopšteno, realizovati u 2018. i 2019. godini, a njena ukupna vrijednost iznosi 21,73 miliona, od čega će Glavni grad finansirati oko 17 miliona, a Vlada 4,5 miliona eura. U Podgorici se inače, na proljeće održavaju lokalni izbori koji su od ključnog značaja za dalji razvoj situacije ne ukupnoj političkoj sceni države.
Ukupan iznos kredita za izgradnju zaobilaznice za koju je Vlada procijenila da će imati “višestruke pozitivne uticaje na poboljšanje standarda i kvaliteta uslova života u Podgorici”, tek je neznatno manji od cifre koju bi kao kredit za rekonstrukciju glavne turističke recepcije Crne Gore – aerodroma Tivat, uzelo državno preduzeće ACG. Iako je EBRD bila spremna da za taj projekat ponudi i do 50 miliona eura, ACG koja ima oko 25 miliona eura sopstvenog “živog novca” na računima, zapravo bi uzela kredit do maksimalno 25 miliona, a za koji EBRD inače, ne traži garancije države da će biti vraćen. Glavni uslov te banke za odobravanje ovog aranžmana bila je garancija da će aerodrome u Tivtu najmanje još 10 godina nakon završetka rekonstrukcije, ostati u vlasništvu države, a što Vlada nije bila spremna da prihvati, pa je u međuvremenu DPS uz podršku Bošnjačke stranke, lansirao tezu o potrebi “valorizacije aerodroma” u Tivtu i Podgorici kroz njihovo davanje u dugoročnu koncesiju. Tome se protivi kompletna opozicije, ali i članice vladajuće koalicije SD i HGI.
Ministarstvo finansija u slučaju odnosa izvršne vlasti prema uzimanju ova dva kreita ne vide različite aršine u vođenju ekonomnske politike Vlade. Tvrde da je riječ o “analizi rizika za dva različita projekta, odnosno za različite kreditne aranžmane, koja podrazumijeva da pored kreditnih uslova i iznosa kredita, treba imati u vidu i ostale elemente potencijalnog kreditnog aranžmana“. Pojašanjavaju da je aranžman koji je već bio dogovoren između ACG i EBRD podrazumijevao i ”određene ustupke od strane Države, koji nisu mogli biti ostvareni.”
”Projekat je zahtijevao i učešće Vlade i regulisanje određenih odnosa koji nisu mogli biti ili prihvaćeni ili nisu bili u nadležnosti same Vlade. Tako se zahtjevalo da Vlada pružiti podršku ACG u servisiranju postojećih kredita bez garancije države u slučaju neočekivanog smanjenja prihoda ACG; kao i da se da prednost na otplatu kredita u vezi sa projektom u odnosu na dividende ili druga plaćanja ACG prema državi Crnoj Gori. Pomenuta obaveza predstavlja i određeni vid garancije, što nije moglo da se prihvati iz razloga što pomenuti odnos nije ni bio definisan sa bankom.Takođe je traženo je od Vlade da obezbijedi blagovremeni prenos budućeg aerodromskog zemljišta u vlasništvo ili dugoročno korišćenje od strane ACG, obezbijedi redovnost plaćanja obaveza nacionale aviokompanije prema ACG itd. Kako pojedine obaveze nije bilo moguće prihvatiti, ili čak nisu ni bile u nadležnosti Vlade, zatraženo je od EBRD-a da revidira svoje zahtjeve. Međutim, EBRD nije bio u mogućnosti da dostavi revidirane uslove, tako da nije ni došlo do zaključenja aranžmana.”- objašnjavaju u resoru ministra Radunovića.
U Vladi tvrde da eventualno inovirana ili nova ponuda EBRD-a, „ili odustajanje od pomenutih uslova”, može otvoriti mogućnost za novim pregovorima. „U tom dijelu, uvijek postoji otvorenost Vlade da razgovara o razvojnim projektima, koji će dovesti do pretpostavki za brži i jači ekonomski razvoj, što i predstavlja njen pravi cilj.”- saopšteno je u kabinetu prmijera Duška Markovića.
NURKOVIĆ NEĆE O „VALORIZACIJI” AERODROMA
Ministarstvo saobraćaja koje vodi Osman Nurović (BS) nije odgovorilo na pitanja u vezi sa odobravanjem kreditnog zadženja za podgoričku zaobilaznicu, odnosno kočenjem razvojnih planova državne komapnije koja gazduje aerodromom Tivat. Nurković se oglušio i na pitanaje smatra li njegov resor da aerodromi u Tivtu i Podgorici sa ovakvim načinom njihovog gazdovanja od strane ACG nisu valorizovani i na osnovu kojih konkretnih podataka temelje takvu svoju procjenu.
„Vazdušne luka u Crnoj Gori posluju dobro, ali u Vladi dijelimo mišljanje da kapaciteti prosto nijesu dovoljno iskorišteni, pa iako aerodromi stalno bilježe veći broj opsluženih letjelica i putnika, moramo naći bolji model ulaganja i koncipirati projekat modernizacije koji će dugoročno pružiti kvalitet i brzinu usluge i pratiti dinamiku rastućeg broja turista koji ovim vidom saobraćaja dolaze u našu zemlju“- kazao je prošle nedjelje u intervjuu „Dnevnim novinama“ ministar Nurković. Kapaciteti tivatjkog aerodromaa u sezoni inače, ne da nisu dovoljni iskorišćeni, već su više nego prebukirani jer kroz malu i neuslovnu terminalnu zgradu čiju rekonstrujkciju koči Vlada, dnevno u špicevima prođe i do skoro 11 hiljada putnika.
Iako u Vladi zvanično tvrde da još vagaju između toga da ACG uzme kredit od EBRD ili da aerodrome ponude u zakup koncesionaru koji bi finansirao njihov razvoj što predlaže Svjetska banka, za Nurkovića dileme nema:
„Više puta sam do sada isticao -planirani model finansiranja za realizaciju ove investicije je putem javno-privatnog partnerstva (nalaženje strateškog partnera/ulaganje privatnog investitora) gdje će biti minimalna obaveza države kroz kapitalni budžet ili zaduživanje, pokrivanje troškova eksporopijacije… Dakle najprihvatljiviji je model partnerstva sa privatnim sektorom koji se u okruženju i šire pokazao kao uspješan“- kazao je „Dnevnim novinama“ Nurković. On se inače, u okrobru prošle godine sasato sa predstavnicima turskog konzorcijuma TAV koja upravlja sa 17 aerodroma širom svijeta, među kojima i sa aerodoromom „Aleksandar Vekiki“ u Skoplju. TAV je izrazio svoje interesovanje i za preuzimanje aerodroma u Crnoj Gori a Nurković tada nije krio svoju impresioniranost turskom kompanijom.
„Oduševljen sam onim što je urađeno na aerodromu u Skoplju“- kazao je Nurkovič dodajući da je imao prilike da da upozna rad i nekadašnjeg skopskog aerodroma i da se to “ne da uporediti sa onim što je Aerodrom „Aleksandar Veliki“ danas.“
