U okviru IPA Interreg projekta “WELCOME” – program prekogranične saradnje za Italiju, Albaniju i Crnu Goru, koji realizuju Univerzitet Crne Gore – Institut za biologiju mora i Javno preduzeće za upravljanje morskim dobrom tokom zimskog perioda 2018/2019. godine je sprovedena treća terenska aktivnost vezana za sakupljanje otpada na unaprijed definisanim transektima na plažama u Budvi, Herceg Novom i Ulcinju. U Institutu za biologiju mora je sprovedena detaljna kategorizacija, procjena količine i vrste otpada i to u skladu sa međunarodno standardizovanim protokolima i metodologiji zasnovanoj na Okvirnoj direktivi o morskoj strategiji (MSDF).
Rezultati jesenjeg uzorkovanja su pokazali visok stepen zagađenja plaža čvrstim otpadom. Takođe rezultati ukazuju i na veću količinu otpada u odnosu na jesenji period 2018. godine, što je rezultat rada rijeka, vjetrova i morskih struja koje imaju veliki uticaj na agregaaciju otpada na plažama tokom zimskog perioda godine.
U Ulcinju je sakupljeno ukupno 432 komada otpada ukupne težine 29 kg. U Budvi su sakupljena 499 komada otpada ukupne težine 8.2 kg, dok je u Herceg Novom sakupljeno 504 komada otpada ukupne težine 20.8 kg.
Dominantan otpad na svim transektima je bila plastika. U Ulcinju je 81% sakupljenog otpada pripadalo plastici, u Budvi 66%, dok je u H. Novom 81.5% otpada pripadalo plastici. Preostali otpad na sve tri plaže se uglavnom sastojao od metala, stakla i keramike. U Ulcinju ove dvije kategorije su imale udio od 10.6%, u Budvi 22.2% i u H. Novom 12.9%.
Izdvojeno je i 20 dominantnih kategorija na sve tri plaže. Na prvom mjestu su bila pakovanja od slatkiša i čipsa sa ukupnom brojnošću od 194 komada. Na drugom mjestu su bili razni plastični djelovi veličine od 2.5 cm do 50 cm sa ukupnom brojnošću od 134 komada, dok su na trećem mjestu bila pakovanja za hranu uključujući i brzu hranu sa ukupnom brojnošću od 133 komada. Pored ove tri kategorije najčešće vrste čvrstog otpada na plažama su bile: plastične čaše i poklopci, opušci od cigareta i filteri, staklene boce, plastične boce, plastični i metalni čepovi, konzerve, stiropor, plastične kese.
Aktivnosti sakupljanja i kategorizacije otpada na plažama crnogorskog primorja će biti nastavljene i tokom proljećnog perioda 2019. godine.
Predavanja u OŠ “Kekec” i OŠ “Ilija Kišić” u okviru IPA Interreg “WELCOME” projekta
U okviru istog projekta, održana su poslednja edukativna predavanja za djecu osnovnih škola na temu problematike otpada na plažama i u moru, kao i o ugroženosti, unapređenju i zaštiti pješčanih dina.
Prezentacije su održane u OŠ “Kekec” iz Sutomora i OŠ “Ilija Kišić” iz Herceg Novog od strane mr Gvozdenović Slađane, saradnice u istraživanju (IBMK – UCG) i Marije Bajković, saradnice za zaštitu životne sredine (JPMDCG).
Predavanjima je prisustvovalo oko 250 mališana, uzrasta od drugog do devetog razreda kao i nekoliko nastavnika i školskog osoblja. Prezentacije su obuhvatile opšte predavanje o problemima otpada na plažama i u moru, negativnim uticajima na biljni i životinjski svijet, kao i njegovom uticaju na samog čovjeka. Takođe, učenicima su predstavljeni rezultati o količinama i vrsti otpada koja je pronađena tokom dosadašnjih istraživanja koja su sprovedena tokom proljećnjeg, jesenjeg i zimskog perioda na Blatnoj plaži u Herceg Novom, Bečićkoj plaži u Budvi i Velikoj plaži u Ulcinju.
Drugi dio prezentacije bio je posvećen edukaciji učenika o tome na koji način nastaju pješčane dine, koje to vrste dina postoje kao i koje to specifične i edemične vrste biljaka i životinja naseljavaju ovakve prostore. Isticanjem značaja pješčanih dina od posebne je važnosti za djecu prvenstveno u cilju unaprijeđenja njihovog znanja i odnosa prema životnoj sredini. U okviru projekta WELCOME” planirano je sakupljanje prirodnog, neobrađenog drveta, koji će poslužiti kao bazni resurs za zaštitu i unaprijeđenja stanja pješčanih dina koje se nalaze na području Velike plaže u Ulcinju.
