Mladi rezervni podoficir Carske i Kraljevske Ratne mornarice Austro-Ugarske, Đurko Radimir iz Dobrote, sa zanimanjem je posmatrao najveću pomorsku bazu moćne imeprije – Pulu. Na sve strane dokle je pogled mogao obuhvatiti zaliv pred ovim istarskim gradom, vidjele su sive i crne siluete ratnih brodova. Među njima bila su i dva velika njemačka ratna broda – impozantni novi bojni krstaš „Goeben“ i nešto manja, ali takođe moderna krstaria „Breslau“.
Naređenje pretpostavljene komande na listu papira koji je nosio u ruci, Đurka je odvelo na palubu „Goebena“ gdje je kao austro-ugarski vojni obveznik, stupio u službu savezničke, Ratne mornarice Njemačke. Mladi Bokelj obukao je njemačku mornaričku uniformu i postao jedan od 1.143 člana posade jednog od najmoćnijih ratnih brodova na Mediteranu – „Goebena“. To je bio drugi u klasi najnovijih njemačkih bojnih krstaše tipa „Moltke“. Izgrađen je 1912 u brodogradlištu „Blohm&Voss” u Hamburgu. Brod dug 187, širok 30 i sa gazom od 9,2 metara imao je 25.400 tona punog deplasmana. Na njemu su primijenjena najmodernija konstrukciona riješenja u oklopnoj zaštiti pa je oklop „Goebena“ bio debeo i do 350 mm.Pogon sa parnim turbinama tipa „Parsons“ ukupne snage 85.700 konja, koje su pokretale četiri propelera, brodu je davao za to vrijeme izvanrednu brzinu od 28 čvorova. „Goeben“ je imao i moćno naoružanje od 10 topova kalibra 280 mm, 12 topova kalibra 150 mm i 12 topova kalibra 88 mm.
Na mostu bojnog krstaša, komandant njemačke Mittelmeer diviziona kontraadmiral Vilhelm Soušon, nervozno je pratio raport komandira stroja „Goebena“. Vijesti nisu bile ohrabrujuće – kvar na kotlovima koji su povremeno mučili ovaj još uvijek novi brod, nije još potpuno otklonjen i „Goeben“ će teško, u slučaju potrebe, moći da razvije punu brzinu koja je bila njegova najveća prednost nad eventualnim protivnikom.
Soušon je bio pred teškim izborom jer upravo tog, 28.jula 1914, Austro-Ugarska objavila rat Srbiji. Izbijanje sukoba izmedju njihovih saveznika – Njemačke za Austro-Ugare, odnosno Velike Britanije, Francuske i Rusije za Srbiju, bilo je u vazduhu. Njemački admiral nije smio dopustiti da njegovi brodovi ostanu u Puli i da ih mnogo brojniji britanski i francuski ratni brodovi „zatvore“ u Jadranu. Iako popravke kotlova još nisu bile gotove, Sušon je naredio hitno isplovljavanje, pa su se „Goeben“ i „Breslau“ uputili ka zapadnom Mediteranu. Zadatak njegovih brodova naime, bio je da u slučaju rata napadnu i unište transportne brodove koji su iz francuskih sjevernoafričkih kolonija, na evropsko vojište trebali prebaciti kolonijalne trupe.
U isto vrijeme, prvi lord britanskog Admiraliteta, ser Vinston Čerčil upozorio je komandanta britanske Sredozemne flote, admirala Arčibalda Majlna da mora zaštititi francuske brodove i ako je ikako moguće, uništiti „Goeben“ kojeg je Čerčil smatrao najvećom prijetnjom za interese Saveznika na Mediteranu. U grozničavoj atmosferi kada rat izmedju Berlina, Pariza i Londona još formalno nije objavljen, „Goeben“ i „Breslau“ stigli su 3.avgusta ispred alžirske obale, ističući ruske zastave da bi zavarali Francuze. Čim je objavljeno stupanje u rat Njemačke sa Francuskom, Soušonovi brodovi, podigli su njemačke barjake i granatirali alžirske luke Filipvil i Bone. Soušon je potom primio hitan radiogram od njemačkog ministra Mornarice, admirala Alfreda Tirpica, sa naredbom da se „Goeben“ i „Breslau“ odmah punom brzinom upute za Tursku sa kojom je u međuvremenu, njemačka Vlada postigla tajni sporazum o savezništvu.
Kad su „Goeben“ i „Breslau“ okrenuli prema sjeveroistoku, iza njih su se ukazale siluete britanskih bojnih krstaša „Indefatigable“ i „Indomitable“. Rat Londona i Berlina trebao je biti proglašen svakog trenutka i Britanci su se svim silama trudili da „ulove“ Njemce. Iako zbog kvarova na kotlovima „Goeben“ nije mogao ići brže od 24 čvora, njemački brodovi ipak su uspjeli izmaknuti Britancima. Nemilosrdna trka rezultirala je smrću dva ložača na „Goebenu“ koje je teško povrijedila vrela para iz jednog od rasprslih parovoda. Osoblje kotlarnice „Goebena“ je na temperaturi od preko 70 stepeni do maksimuma ugljem punilo ložišta, nerijetko doživljavajući toplotni udar, pa su uvedene smjene u trajanju od po 2 sata nakon kojih su se premoreni ložači oporavljali na otvorenoj palubi krstaša. Đurko Radimir i svi ostali članovi posade „Goebena“ sa zebnjom su preko krme gledali na silute dva britanska krstaša koji su ih progonili. Njihova nelagodnost je postepeno popuštala kako je rasla udaljenost izmedju „Goebena“ i britanskih brodova koji nisu mogli pratiti tempo kvarovima osakaćenog, ali ipak bržeg, njemačkog ratnog broda. Suluda trka Mediteranom prekinuta je pred noć 5.avgusta kada su „Goeben“ i „Breslau“ pobjegli Britancima, uplovili u italijansku luku Mesina gdje su na brzinu dopunili zalihe uglja i sutradan, kada je rat izmedju Njemačke i Britanije već i formalno počeo, krenuli do 1.000 milja udaljene Turske.
Čerčil je u Londonu bjesnio – mnogo brojnija britanska flota nije uspijevala pronaći dva njemačka broda i presresti ih. Iako u ovom odmjeravanju zaraćene strane nisu ispalile ni metak jedna na drugu pobijedili su Njemci kada su „Goeben“ i „Breslau“ 10.avgusta stigli pred ulaz u Dardanele i od Turaka dobili dozvolu da uđu u njihove teritorijalne vode i uplove u Konstantinopolj. Šest dana kasnije „Goeben“ i „Breslau“ su na ceremoniji u Konstantinopolju formalno predati Ratnoj mornarici Otomanske imperije koja im je dala nova imena – „Yavuz Sultan Selim“ i „Midili“. Njemačke posade ostale su na brodovima, dodavši turske fesove na svoje uniforme. Kontraadmiral Soušon postavljen je za komandanta RM Turske, a podoficir na „Goebenu“- sada „Yavuzu“, Đurko Radimir postao je vjerovatno jedini Bokelj koji je ikada služio u mornarici Otomanske imperije.
Na ovaj način Otomanska imperija praktično je uvedena u Prvi svjetski rat i to kao saveznik Njemačke i Austro-Ugarske. Za Rusiju vitalan prolaz od Crnog mora do Mediterana kroz Bosfor i Dardanale bio je definitivno zatvoren, a Britanci i Francuzi više tim putem nisu mogli doći do svog moćnog saveznika na sjeveru. „Goeben“ je postao ratni brod koji je bez ispaljenog metka, drastično promijenio geopolitičku sliku svijeta i sam tok Prvog svjetskog rata. I sam Čerčil bio je svjestan što znači dolazak dva moderna njemačka broda, formalno u turske ruke, u strateški važan Bosfor. „Oni su sa sobom donijeli više pokolja, više uništenja i više štete nego što je to ikada prije nosio bilo koji drugi brod.“- jetko je prokomentarisao Čerčil naslućujući što će se narednih godina dešavati na tom dijelu ratišta. Odobrovoljena ustupanjem dva moderna ratna broda, Otomanska imperija je već 30.oktobra 1914 objavila rat članicama Antante i prihvatila savezništvo sa Njemačkom i Austro-Ugarskom.
Đurko Vjekov Radimir koji je avgusta 1914 formalno postao turski mornarički podoficir, rođen je 28. februara 1892. u Dobroti, u jednoj od najistaknutijih starih bokeljskih pomorskih i brodovlasničkih familija. Nautičku školu je završio 1910. u Kotoru, da bi u nakon dvije godine u Trstu položio i ispit za zvanje poručnika trgovačke mornarice. Đurko je do 1914. plovio, prvo kao kadet, a onda i oficir na parobrodima prvenstveno kompanije „Tripkovich“ iz Trsta, a pred izbijanje Prvog svjetskog rata je kao rezervni oficir, mobiliziran u Carsku i Kraljevsku mornaricu Austro-Ugarske i potom ukrcan na njemački bojni krstaš „Goeben“ u Puli. Mladi bokeljski pomorac na modernom njemačkom ratnom brodu u turskoj službi ostao je do aprila 1916 i sa brodom koji je promijenio ime u „Yavuz“, prošao mnoge bitke protiv Rusa na Crnom moru, odnosno Britanaca i Francuza u Dardanelima. O tome svjedoči Đurkov dnevnik koji je on na zvaničnom formularu za mornarički tzv. „Observationbuch“, vodio na „Yavuzu“. Taj dnevnik danas se, uz mnoge druge fotografije, dokumente i predmete iz života kapetana Đurka Radimira, čuva u porodici Đurkovog bratanića, Zorana Radimira u Kotoru.
Zanimljivo je da je iako formalno brod države u kojoj je zvanična religija bio islam, na „Yavuzu“ čitavo vrijeme Prvog svjetskog rata obavljana isključivo hrišćanska – katolička i protestantska vjerska služba. Jedina promjena je bila što mise nisu održavane nedjeljom, već petkom kada muslimani inače, klanjaju svoju centralnu sedmičnu molitvu – džuma namaz. Brodom je i dalje sve do januara 1918, komandovao njegov „originalni“ njemački komandant, kapetan bojnog broda Rihard Akerman.
„Yavuz“ i krtsrica „Breslau“ koja je u RM Turske dobila novo ime „Midili“ bili su pravi „trn u oku“ Antanti jer su ti moderni i brzi ratni brodovi često napadali ruske luke Sevastopolj, Odesa, Novorosijsk i Batumi, kao i pomorski saobraćaj na Crnom moru. Pri tome je „Yavuz“ u nekoliko navrata pretrpio i značajna oštećenja u sukobima sa ruskim ratnim brodovima, obalnom artiljerijom ili zbog nailaska na podvodne mine. Zbog straha od superiornog „Yavuza“, Rusi su tokom cijelog Prvog svjetskog rata sve svoje bojne brodove Crnomorske flote stalno držali zajedno i tako ih slali u misije. Brojčana nadmoć je po njima, bila jedini način da se u eventualnom susretu sa „Yavuzom“ njihovi brodovi uspješno nose sa modernim i snažnim turskim bojnim krstašem.
Krajem aprila 1915. još od teških oštećenja od udara u dvije mine nepotpuno opravljeni najjači turski ratni brod, uključio se u odbranu Galipolja u Dardanelskom tjesnacu gdje su se prethodno iskrcale britanske, australijske i novozelandske trupe uz pomoć britanske i francuske flote. Namjera startega koji su osmislili Galipoljsku kampanju bila je da kombinovanim desantnim i operacijama flote, zauzmu turska obalna utvrdjenja koja su štitila prolaz kroz Dardanele, kako bi britanska flota mogla osvojiti Konstantinopolj i izbaciti Tursku iz rata.
Prema Đurkovima sjećanjima, još od mina oštećeni “Yavuz” je, nagnut na stranu od prodora vode, tada danju izlazio u Bosfor i Dardanele gdje je u dva navrata bio pod vatrom britanskih bojnih brodova, kako bi pomogao braniteljima turske obale. Noću bi se krstaš vraćao na hitne popravke u brodogradilište.
Turci su u Galipoljskoj kampanji čiji je akter bio i Đurko Radimir na “Yavuzu”, odnijeli veliku pobjedu nad Britancima i njihovim saveznicima. To je bio i jedan od najtežih poraza Antante u Prvom svjetskom ratu, a pored ostaloga, rezultirao je i odlaskom Vinstona Čerčila sa pozicije prvog lorda britanskog Admiraliteta i najvećom mrljom u inače, impresivnoj karijeri tog čuvenog vojskovođe i državnika.
Đurko Radimir nastavio je nakon Galipolja, sa “Yavuzom” voditi bitke protiv Rusa na Crnom moru dda bi aprila 1916, bio prekomandovan nazad u Austro-Ugarsku. Za iskazanu hrabrost i požrtavovanje tokom službe u turskoj, njemačkoj i austro-ugarskoj Mornarici, Radimir je dobio više medalja i odlikovanja tih zemalja, a koja se danas takodje čuvaju kod njegovih potomaka u Kotoru. Sačuvan je i Đurkov fes sa mornaričkom vrpcom i oznakom bojnog krstaša „Yavuz Sultan Selim“.
Po povratku u Austro-Ugarsku, Đurko je kao kadet i zastavnik, nastavio služiti u austro-ugarskoj Mornarici u Puli gdje je i dočekao kraj rata 1918. Iste godine u Trstu je položio ispit kapetana duge plovidbe i vratio se plovidbi na trgovačkim parobrodima, kompanija “Tripkovich” iz Trsta, “Milošević” iz Dobrote i “Oceania” iz Sušaka gdje je bio i zapovjednik. Njegovo bogato ratno iskustvo iz Turske cijenili su i u Kraljevskoj mornarici Jugoslavije gdje je Đurko Radimir bio rezervni poručnik.
Pomorsku službu kapetan Đurko je napustio 1923. podržavajući poznati veliki, ali na kraju ipak bezuspješni štrajk jugoslovenskih pomoraca, organizovan te godine.
Već naredne godine u Splitu se zapošljava kao direktor putničke agencije “Transoceanik” i na tom mjestu ostaje do 1945. Nakon toga službuje u Upravi pomorstva FNRJ, Direkciji pomorske plovidbe i Direkciji luka srednjeg Jadrana u Splitu. Đurko je osim za pomorstvo i navigaciju, talenat imao i za niz drugih aktivnosti. Svestrano obrazovan, govorio je francuski, njemački, italijanski i engleski jezik i svirao je više instrumenata. Po povratku u Dobrotu nakon rata, prije nego što se ukrcao na trgovačke parobrode, u rodnom je mjestu vodio folklornu sekciju i bio član tamburačkog društva “Zora”. Kasnije u Splitu kada je prestao sa plovidbom, bio je istaknuti član uprave tamošnjeg Sportskog društva, odnosno veslačkog kluba “Gusar” koji je tridesetih godina prošlog vijeka, bio prvak Evrope i osvajač brojnih medalja na mnogim medjunarodnim takmičenjima. Đurko je u Splitu bio i jedan od najagilnijih u tamošnjem vrlo aktivnom i jakom Udruženju Bokelja, kao i u Bokeljskoj mornarici gdje je bio major. Kapetan Đurko Radimir bio je oženjen kontesom Ankom Visković, koja je sa bratom Josipom, bila posljednji izdanak te čuvene peraške pomorske familije. Na žalost, Đurko i Anka nisu imali djece.
Radimir je aktivno učestvovao u organizaciji hodočašća svojih zemljaka i drugih vjernika iz Splita na blagdane Blažene Ozane i Svetog Tripuna u Kotor. Za svestrano angažovanje i doprinos crkvenom životu Kotorske biskupije, papa Pavle VI odlikovao je kapetana Đurka Radimira 17.aprila 1969. ordenom Viteškog reda Svetog Grgura sa diplomom, što je najveće odlikovanje koje Rimokatolička crkva daje civilima.
Po povratku iz Splita u zavičaj 1952, kapetan Đurko se posvetio naučno-istraživačkom radu, pa u Istorijskom arhivu Kotora temeljno sređuje arhivsku gradju bivše Dobrotske opštine i objavljuje niz veoma značajnih članaka o pomorskoj proplosti Boke u Godišnjaku Pomorskog muzeja iz Kotora. Umro je 1977. i pokopan je na groblju kod crkve Svetog Mateja u Dobroti.
