Tekst Ugovora o snabdijevanju prerađenim otpadnim vodama (POV) budućeg golf terena na Luštici, a na čije su potpisivanje u utorak saglasnost dali odbornici DPS i HRS, unekoliko je izmijenjen u odnosu na prvobitnu verziju tog kontroverznog aranžmana kojeg je tivatski gradonačelnik dr Siniša Kusovac (DPS), prošlog mjeseca povukao sa dnevnog reda sjednice lokalnog parlamenta zbog “potrebe dodatnih usaglašavanja“.
Novom verzijom ublažena je ranije predviđena obaveza opština Tivat i Kotor da kompaniji Luštica Develompent nadoknade razliku u cijeni između 3 euro centa koliko će joj prodavati kubik prerađene vode iz Postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda dva grada u Krtolima (PPOV) u odnosu na komercijalnu cijenu kubika pitke vode koju Vodovod Tivat plaća Regionalnom vodovodu od 37 cent plus PDV, ako zbog kvarova na PPOV ili drugih okolnosti, Luštica bude morala da uzima pitku vodu iz tivatskog vodovodnog sistema umjesto ugovorenih količina POV.
Sada obaveza opština da Luštici Developmet refundiraju te troškove nastaje samo ako PPOV u kontinuitetu 30 dana ne bude moglo da joj obezbjeđuje ugovorenu minimalnu količinu POV. Ipak, i u novom tekstu ugovora ostale su brojne obaveze dva grada i svojevrsne “korisne nejasnoće“, a koje bi Tivat i Kotor, u slučaju da iz bilo kojih razloga ih ne mogu ispuniti, mogle da vrlo skupo koštaju dva grada.
Davanje saglasnosti na ugovor posvađalo je partnere u lokalnoj vlasti Tivta jer SD i HGI nisu željeli da podrže ovakav predlog svojih partnera iz DPS-a, smatrajući da je aranžman štetan za javni interes grada.
Istog su mišljenja i sve opozicione partije u Tivtu koje smatraju da nije trebalo po svaku cijenu “gurati“ da ugovor dobije saglasnost na posljednjoj sjednici SO Tivat čiji je mandat istekao još u aprilu, ali su tada izbori morali biti odloženi zbog koronavirusa za 30. avgust.
Opozicija, SD i HGI smatrali su da je rješavanje ovog značajnog pitanja trebalo ostaviti novom sazivu SO Tivat nakon izbora, tim prije što je riječ o dugoročnom aranžmanu sa rokom važenja od 20 godina i brojnim i krupnim obavezama koje njime Opština preuzima na sebe. Ipak, tivatski DPS čiji su koordinatori ispred centrale te partije upravo čelni ljudi firmi koje bi najviše mogle profitirati iz ovog ugovora – Pedrag Nenezić (Luštica Develompent) i Goran Jevrić (Regionalni vodovod), po svaku cijenu je želio da baš sada “progura“ ugovor kroz lokalnu Skupštinu, a način na koji je to urađeno je toliko naljutio tivatski SD da je ona najavila podnošenje tužbe Upravnom sudu sa zahtjevom da odluka o davanju saglasnosti na ugovor bude poništena. “Socijaldemokrate će ići do kraja sa ovime. Ne pada nam na pamet da podržavamo ovaj skandal koji je potpuna katastrofa sa aspekta interesa opštine”, rekao je ranije sagovornik iz SD-a.
Da nije sve bilo zakonito ni transparentno, tvrde i u opozicionom SDP-u koji posebno zamjera to što su građani Tivta ostali uskraćeni za javnu raspravu u vezi s bitnim elementima ugovora koja je, po njima, morala da bude omogućena.
“Ovo nije prvi put da se daje saglasnost za pravni posao suprotan Ustavu i SDP će se u vezi sa tim u adekvatnom pravnom postupku obratiti nadležnim sudskim instancama”, kazao je nosilac liste SDP na lokalnim izborima Aleksandar Đurović.
Po novom tekstu ugovora ostale su ranije obaveze jedne ugovorne strane (Opštine Tivat, Opštine Kotor i PPOV) prema drugoj (kompaniji Luštica Development): da na priključnu tačku iz ispusta koji vodi od PPOV na Klačini do izlivne građevine u more u Traštama, Luštici u redovnim okolnostima, svakodnevno isporuči 4.500 kubika prerađene otpadne vode, odnosno minimalno 2.500 kubika na dan. Tu vodu će Luštica Development preuzimati i PPOV-u plaćati po cijeni od 3 euro centa za kubik “uključujući sve takse i namete koji su ili mogu biti na snazi s vremena na vrijeme”.
Cijena je fiksirana za prvih pet godina trajanja ugovora, nakon čega će cijena biti uvećana na godišnjem nivou, “na osnovu Harmonizovanog indeksa potrošačkih cijena objavljenih od strane Eurostata”.
To znači da će po aktuelnim uslovima PPOV, za isporučenih 4.500 kubika POV na dan, odnosno 135.000 kubika mjesečno, od Luštice Development mjesečno dobijati samo 4.050 eura, uključujući i PDV i sve ostale takse.
“Niko nikome ovdje ništa ne daje džabe i niko nikoga ne čašćava, već Luštici Development prodajemo prečišćenih 4.500 kubika vode dnevno iz postrojenja, a koja bi se inače prosula u more. Nijedan građanin tu neće biti oštećen ni za cent. Bolje je da to prodamo po 3 centa za kubik, nego da ga džabe prospemo u more. Ovdje ne treba nikakva kičma ni ne znam kakav kodeks, već samo da se čovjek povinuje zdravoj ekonomskoj logici”, kazao je na protekloj sjednici SO Kusovac.
I po novoj verziji ugovora, PPOV i dvije Opštine su u obavezi da Luštici u svakom slučaju, dnevno isporuče minimum 2.500 kubika POV, ali i da te POV moraju zadovoljavati važeće standarde kvaliteta za tehničku vodu koja se može koristiti za zalivanje biljaka.
Međutim, “đavo leži u detaljima” pa je umjesto precizno navedenih čak 11 mjerila za očekivani standard kvaliteta isporučenih POV koji se moraju zadovoljiti da bi one bile prihvatljive za Lušticu da njima zaliva travu golf terena, a što je bilo upisano u prvobitnoj verziji ugovora, u novom tekstu navedeno samo da POV moraju zadovoljiti važeći crnogorski “Pravilnik o kvalitetu i sanitarno-tehničkim uslovima za ispuštanje otpadnih voda, načinu i postupku ispitivanja kvaliteta otpadnih voda” i “Uredbu (EU) 2020/741 Evropskog parlamenta I Vijeća od 25. maja 2020. godine o minimalnim zahtjevima za ponovnu upotrebu vode”.
Međutim, u tom članu ugovora stoje i ključne riječi “uključujući”, ali ne ograničavajući se na pomenuti crnogorski i propis EU, što znači da Luštica Development sebi ostavlja mogućnost da u budućnosti, ako joj to iz bilo kojeg razloga odgovara, može insistirati i na nekom drugom, još strožem propisu za POV, a kojeg PPOV možda neće moći ispuniti.
Novost u odnosu na staru verziju teksta ugovora je i nova obaveza koja se uvodi Opštini Kotor da sa svoje teritorije dnevno u PPOV u Krtolima upumpa najmanje 2.000 kubika otpadnih voda, a Tivtu da upumpa minimalno 1.500 kubika.
“U slučaju da je nedostatak mogućnosti isporuke Garantovanog obima (2.500 kubika POV) posljedica nedovoljnih minimalnih količina otpadnih voda koje opštine treba da na dnevnom nivou upumpavaju u Postrojenje, a kako je to predviđeno u članu 2.1, razliku između troškova nastalih za Lušticu Development za vodu preuzetu iz alternativnih izvora i troškova koje bi Luštica Development imala da je preuzela POV u składu sa ovim Ugovorom, snosiće ona opština koja je propustila da obezbijedi mimimalnu količinu otpadnih voda u Postrojenju”, piše u novoj verziji ugovora.
To znači da bi grad koji dnevno ne upumpa onoliko sirove kanalizacije u sopstveno PPOV koliko mu je propisala Luštica Development, toj firmi morao da plati razliku od cijene POV koju joj prodaje po 3 centa, u odnosu na cijenu pitke vode od 37 centi po kubiku, a koju bi Luštica tada uzela iz tivatskog javnog vodovodnog sistema da zaliva travu na golf terenima.
Ovaj “detalj” promakao je predsjednici OO DPS Tivta Jovanki Laličić koja je negodovanje opozicije i svojih koalicionih partnera u vezi s aranžmanom za POV sa Lušticom nazvala političkim kalkulacijama i netačnim informacijama koje su oni navodno imali “na osnovu interpretacija pojedinih novinara i u cilju dobijanja medijskog prostora i vještačkog dopadanja građanima”.
“Može se zaključiti da nema govora o bilo kakvoj šteti po budžet opštine, tivatski Vodovod, niti dodatnih nameta ili obaveza za bilo kojeg građanina Tivta i da su te optužbe bile usmjerene samo za dobijanje sitnih političkih poena i radi prikrivanja straha od lošeg rezultata na narednim lokalnim izborima.
Napominjemo da su porezi i doprinosi, takse ali i turizam i angažovanje domaće radne snage samo dio benefita koji će Tivat imati od projekta Luštica Bay. Podsjećamo da je ovaj scenario već viđen ranije u Tivtu i da su pojedini političari na potpuno isti način komentarisali i projekat Porto Montenegro kada je počeo da se gradi. Ni tada, kao ni danas, oni nijesu vjerovali u razvojne projekte i kontinuirano su pokušavali da diskredituju viziju i plan razvoja grada.
Kako je to nekada bio Porto Montenegro danas su im meta Luštica Bay, Qatari Diar, Portonovi…”, navela je Laličić u saopštenju OO DPS Tivta, dok njeni koalicioni partneri iz SD-a govore o potencijalnoj ukupnoj šteti od 12 do 20 miliona eura od ugovora za snabdijevanje vodom golf terena na Luštici tokom narednih 20 godina.
Moraće da daju pitku vodu dok se ne smanji salinitet prečišćene
Ugovoren je i nivo maksiimalnog saliniteta POV niži od 1.500 ppm-a, a što tivatsko-kotorsko PPOV trenutno ne može da ispuni, pa je stoga u aražmanu na koji će potpise staviti dva gradonačelnika, Siniša Kusovac i Željko Aprcović, predviđena obaveza tivatskog preduzeća Vodovod i kanalizacija (ViK) da Luštici isporučuje pitku vodu iz svog vodovodnog sistema, a koja će se miješati sa previše zaslanjenom POV i na taj način dobijati masa vode čiji je nivo saliniteta adekvatan za zalivanje zelenila na golf terenima.
Precizirano je da ViK Tivat Luštici isporučuje 4 sekundna litra pitke vode sa maksimalnim količinama od 365 m3 na dnevnom nivou, od februara 2021. godine do febraura 2022; 10 sekundnih sa maksimalnim količinama od 913 m3 na dnevnom nivou, od februara 2022. godine do februara 2023; odnosno 20 sekundnih litara sa maksimalnim količinama od 1.825 m3 na dnevnom nivou, od februara 2023. godine pa do kraja roka važenja ugovora.
To su značajno veće maksimalne količine od onih koje su bile navedene u prvobitnom tekstu ugovora. Luštica će za pitku vodu koju bude preuzimala ViK-u plaćati samo 37 centi što je cijena po kojoj ViK sada kupuje vodu od Regionalnog vodovoda, uvećanu samo za troškove njenog transporta od priključka na Regionalni vodovod kod kotorske raskrsnice do vodomjera golf terena na Luštici. Po istim cijanama će Luštica Development tivatskom ViK plaćati i svu drugu pitku vodu koju, po ugovoru, ima pravo da uzima iz tivatskog javnog vodovodnog sistema za zalivanje trave na golf terenima, u slučajevima kada PPOV iz bilo kojih razloga ne može da joj isporuči ugovorenih minimalnih 2.500 kubika POV dnevno.
Restrikcije vode nijesu isključene
I dok su iz tivatske lokalne vlasti i DPS-a poručili da ugovor sa Lušticom ni na koji način neće dovesti u opasnost redovno snabdijevanje pitkom vodom, ono što u njemu piše ne ostavlja potpunu sigurnost da se to možda neće desiti. Naime, ako ne dobije garantovanih minimum 2.500 kubika POV dnevno, Luštica ima pravo da nakon 72 sata počne toliku količinu pitke vode dnevno da uzima iz tivatskog vodovodnog sistema.
“U slučaju kada, usljed povećane potrošnje vode i/ili materijalno bitno izmijenjene hidrometeorološke situacije, društvo ‘Vodovod i kanalizacija’ nije u mogućnosti da bez uvođenja restrikcija građanima i privredi Opštine Tivat, izvrši Luštici Development isporuku vode iz vodovodne mreže lokalnog vodovodnog sistema Opštine Tivat u količini koja je jednaka Garantovanom obimu, u składu sa članom 2.7, društvo ‘Vodovod i kanalizacija’ će o takvom događaju bez odlaganja obavijestiti Lušticu Development, u kom slučaju, sve dok takve okolnosti traju, društvo ‘Vodovod i kanalizacija’ ima diskreciono pravo da izmijeni raspored isporuke vode Luštici Development (na dnevnom ili sedmičnom nivou), pod uslovom da se tako izmijenjenim rasporedom zadrži kumulativna isporuka kapaciteta na sedmičnom nivou”, piše u novom ugovoru. Precizira se da ViK Tivat u svakom slučaju mora Luštici i u takvim okolnostima sedmično isporučiti minimum iste količine vode koje su već precizirane za razblaživanje saliniteta POV.
Ugovorne strane ne zanima kako će ViK to uspjeti da uradi i da li će eventualno zbog toga u određenim periodima morati da zatvara česme stanovnicima pojedinih djelova Tivta.
Neophodna saglasnost Regulatorne agencije
Jedna od bitnih obaveza Opštine Tivat preuzetih ugovorom je da obezbijedi da Regulatorna agencija za energetiku da formalnu saglasnot na cijene vode koja se u njemu pominju, posebno onu POV koju će Luštica plaćati u iznosu od samo 3 euro centa, uključujući sve poreze i takse.
Neophodno je da RAE da saglasnost na ugovorene uslove po kojima će ViK Luštici isporučivati pitku vodu, jer je to jedan od preduslova da bi komercijalno-pravni posao i stupio na snagu.
“Pažljivo dogovoreno” i da se Kotor pita za tivatsku teritoriju
Tivatski DPS opštinski čelnici uvjeravali su proteklih dana javnost da je u ugovoru sa Lušticom sve pažljivo dogovoreno i precizno određeno i da nema nikakvih mogućnosti da će zbog njega grad i poreski obveznici trpjeti štetu. Da to baš i nije tako, pokazuje član koji glasi: “Opština Kotor će izdati društvu Luštica Development sve neophodne dozvole i saglasnosti da se na trasi od Priključne tačke (kako je to niže definisano) do Skladišta u Golf oblasti postave cijevi i oprema za prenos POV, (“Inftastruktura“), u roku od najviše 30 dana od dana kada je društvo Luštica Development podnijelo zahtjev i svu neophodnu dokumentaciju, kako je to zahtijevano u skladu sa primjenljivim zakonima Crne Gore”. Ovo je, međutim, potpuno neostvarivo jer se infrastruktura za koju treba izdati dozvole nalazi u Krtolima, na poluostrvu Luštica – na teritoriji Opštine Tivat, a ne Kotor, pa kotorski opštinari ne mogu za nju izdavati bilo kakve dozvole i saglasnosti.
