Debatnim i muzičkim programom na Tvrdjavi Trojica, u okviru KotorArt Pjace od filozofa, završena je četvorodnevna konferencija projekta Savremene tvrđave kulture: Boka, Trebinje, Novi Sad, održana od 29.jula do 01.avgusta u Kotoru. Projekat je fokusiran na prakse zaštite i valorizacije austrougarskih fortifikacija, kao i na promociju i popularizaciju tog važnog dijela kulturne baštine.
Razvoj svijesti i saradnja ključne su riječi koje su istakli svi učesnici regionalne konferencije Savremene tvrđave kulture: Boka, Trebinje, Novi Sad održane u Kotoru i Trebinju. Misli se na razvoj svijesti najšire javnosti, ali i pojedinačnih aktera o značaju kulturne baštine i o njenim potencijalima za opšti održivi razvoj, kao i na saradnju svih onih koji učestvuju u procesu valorizacije i prezentacije baštine – od lokalnih zajednica, preko stručnjaka, nadležnih ustanova do svih nivoa donosilaca odluka, medija, ali i međunardnih aktera u polju kulturne baštine. Posebno je naglašena važnost prezentacije baštine i umrežavanja na međunarodnom nivou, ne samo zbog značajnih sredstava koja se povlače iz međunarodnih fondova, a iz kojih je finansirana obnova zgrade nekadašnjeg Austro-Ugarskog zatvora u Kotoru u kojoj su održana dva panela i koja je danas Kreativni hab, već i zbog razmjene znanja i iskustava.
U raspravi su učestvovali najreferentiji stručnjaci u oblasti baštine, predstavnici nadležnih uprava i ministarstava, kao i predstavnici civilnog sektora i aktivnih zajednica, mapirani su prostori koji pokazuju puni potencijal baštine kao što su Kreativni hab i tvrđava Trojica. KotorArt kao nosilac projekta kreirao je platformu za najširu društvenu debatu o ovoj temi koja predstavlja jedan korak u pravcu širenja svijesti o značaju baštine, a u ovaj proces koji mora biti kontinuiran treba da se uključe svi akteri. Umjetnički programi koji su bili dio projekta nisu bili samo dopuna i ukras, naprotiv, izborom programa i mjesta na kojima su se odvijali pokazani su neposredno potencijali baštine i njena moć. Ovim je, takođe, pokazano da regeneraciji prostora kulturne baštine obično prethodi njeno mapiranje od strane umjetnika i kreativaca te da je program, odnosno sadržaj neodvojivi dio kvaliteta prostora.
Jedan od najvažnijih zaključaka konferencije koji se odnosi na Kotor, jeste da je unaprijeđenje procesa upravljanja baštinom Kotora koja je dio svjetske baštine na listi UNESCO, potrebno formiranje posebne ustanove koja bi bila smještena u Kotoru. Ovakva ustanova postojala je ranije, i u ovom trentuku postoje inicijative u okviru nadležnog ministarstva za novi format jedne takve ustanove o čemu se čulo na konferenciji. Svi učesnici takvu inicijativu podržavaju, zbog čega je sa ovog skupa pokrenuta inicijativa za potpisivanje Apela za formiranje ustanove za zaštitu kulturne baštine u Kotoru.
Svečani početak obilježen je na prepunoj Pjaci ispred Katedrale Sv. Tripuna, koncertom naziva, Crna gora i Austrija: snage muzike. Združeni, nastupili su Vojni orkestar Gardijske čete Vojske Crne Gore i Vojna muzika Gornje Austrije, pod upravom dirigenata Mila Belevića i Gernota Hajdegera.
Prisutnima su se obratili: gdin Ratimir Martinović, generalni i umjetnički direktor KotorArta, gdin Krsto Perović, državni sekretar Ministarstva odbrane Crne Gore, gdin Dr. Arnold Kamel, generalni sekretar i generalni direktor Direktorata za politiku odbrane Ministarstva odbrane Austrije i gđa Dafina Bećiri, viša menadžerka za program Fonda za Zapadni Balkan.
Narednih večeri, u Kreativnom habu u Kotoru, a potom na tvrdjavi Trojica, održane su panel diskusije koje je vodila moderator gđa Violeta Đerković, master sociološkinja i menadžerka u kulturi, sa uvaženim gostima. Učesnici konferencije su bili: gdin Dušan Medin, arheolog i menadžer u kulturi, gdin dr Ilija Lalošević, red. prof. Arhitetektonskog fakulteta u Podgorici, gdin Karl Mihael Miler, ambasador Austrije u Crnoj Gori, gđa Milica Nikolić, etnološkinja i antropološkinja, gđa Elena Vasić, dipl. Inž. arhitekture, gđa Milena Ražnatović, savjetnica za medjunarodnu sadnju i evropske integracije u Ministarstvu za kulturu i medije Crne Gore, gđa Nađa Radulović, koordinatorka Kancelarije za medunarodne projekte u Opštini Kotor, gđa Aleksandra Kapetanović, arhitektica konzervatorka i gđa Dobrila Vlahović, koordinatorka u Ministarstvu kulture i medija u Vladi Crne Gore.
Projektovan je film Tvrdjava Boka, reditelja Danila Vujačića, snimljen u produkciji Organizacije KOD, dok su četvrte večeri na Tvrdjavi Trojica, u dijelu muzičkog programa, nastupili mladi crnogorski muzičari koji studiraju u Austriji – solo pjevačice Antonija Vučinović i Lorena Janković, i pijanista Andrija Jovović.
Ovim projektom se nastavlja uspješna praksa preplitanja umjetnosti sa važnim društvenim temama i intenzivira nivo regionalne kulturne razmjene i saradnje.
Projekat je podržan od Fonda za Zapadni Balkan, i u saradnji sa Ministarstvom odbrane Crne Gore, Ministarstvom odbrane Austrije, Ambasadom Austrije u Crnoj Gori, Erste bankom, udruženjem “Mostovi”, “Music&More Summer Festivalom” iz Trebinja, udruženjem Almašani iz Novog Sada, i Nevladinom organizacijom “KOD”.
U cilju jačanja kadrovskih kapaciteta iz oblasti kulturne baštine a na inicijativu Ministarstva kulture (iz 2018. g.) krajem prošle godine je započeo sa radom Interdisciplinarni studijski program Konzervacije I restauracije, koji je otvoren na Univerzitetu CG pri Likovnoj akademiji na Cetinju.
Organizovanjem studijskog programa konzervacije i restauracije u Crnoj Gori, biće stvorena odgovarajuća kadrovska struktura koja će moći odgovoriti kako sa aspekta stručnog i praktičnog nivoa, tako i sa aspekta primjene savremenih standarda, metoda i metodologija, u zaštiti i očuvanju neprocjenjivih vrijednosti kulturnog nasljeđa Crne Gore.
Na ovaj način unaprjeđuje se konzervatorska djelatnosti u kontekstu održivog korišćenja kulturne baštine, njene ekonomske, turističke i druge valorizacije, poštujući princip očuvanja svih kulturno-istorijskih slojeva koji su obilježje sveukupnog nasljeđa Crne Gore i njenog identiteta.
Posebno značajno je to što je Ministarstvo kulture izrazilo spremnost da finansira ovaj studijski program o čemu je Vlada CG donijela Zaključke.
Dakle, ovo Ministarstvo je već za 1/2 studijsku godinu uplatilo 140.000,00 eura.
