Ove godine, Peraštani i prijatelji Perasta obilježavaju 400. godišnjicu Velike pohare, gusarskog napada koji je ostavio dubok trag na istoriju našeg jadranskog dragulja. Među raznovrsnim aktivnostima u okviru obilježavanja godišnjice Velike pohare Perasta, poput uličnih procesija, izložbi, edukativnih tura i publikacija, posebna pažnja posvećena je naučnoj konferenciji “Perast i Boka kotorska na rubu propasti: 1624-2024” koja će se održati u Perastu 23. juna.
Sjećanje na događaj u kom je ovaj zalivski gradić opljačkan i spaljen gotovo do temelja, da bi se narednih decenija uzdigao u strateški centar trgovine i politike čitavog regiona, biće prilika za nova istraživanja prošlosti i razgovore o budućnosti. Istraživači društvene, ekonomske i vojne povijesti Jadrana ponudiće različite perspektive u tumačenju okolnosti u kojima se Velika pohara dogodila, kao i posljedica koje je iza sebe ostavila na Perast i Boku kotorsku. Učesnici će ispitati ključne faktore koji su Perastu omogućili oporavak i razvoj, nudeći istorijske paralele savremenim izazovima.
Predavanja po pozivu će održati prof. dr Eđidio Ivetić, profesor Univerziteta u Padovi i direktor Instituta za istoriju Mletačke republike i društva iz Venecije, prof. dr. Nikola Samadržić, profesor Univerziteta u Beogradu i don Robert Tonsati, kancelar Kotorske biskupije. Zbornik radova biće objavljen u okviru specijalnog izdanja Godišnjaka Pomorskog muzeja u Kotoru.
Naučna konferencija se održava u organizaciji Pomorskog muzeja u Kotoru, Katedre za opštu istoriju novog veka Odeljenja za istoriju Filozofskog fakulteta Univerziteta u Beogradu, Župe Peraške i Biskupije Kotorske, Instituta za istoriju Venecijanske države i društva (Italija), uz podršku KotorArta i SHARE Fondacije. Više detalja o konferenciji i uslovima za učešće može se naći na sledećem linku: www.pohara.me .
O VELIKOJ POHARI
Na dan 22. juna 1624. godine, flota od petnaestak galija sa oko 2.000 berberskih gusara iz Tunisa i Alžira uplovila je u Boku kotorsku. Prošli su pored Herceg Novog, koji je tada bio pod otomanskom kontrolom, i ustremili se na Perast. Grad je napadnut u večernjim satima. Odbrane praktično nije ni bilo, jer je većina mještana sposobnih za borbu bila na moru. Gusari su čitave noći pljačkali i palili kuće i crkve, a zatim otišli i sa sobom poveli preko 400 otetih žena, djece i staraca.
Uprkos ogromnim gubicima, Peraštani nisu napustili svoj razoren grad. Ukupna šteta procijenjena je na preko 100.000 dukata, dok su u naporima za oslobađanje otetih zabilježeni direktni otkupi, diplomatske misije i rasprodaja imovine. Perast je opstao, zaliječio rane i uključio se u borbu protiv gusara i otomanske dominacije. Nekoliko decenija kasnije, doživjeće procvat kao pomorski centar južnog Jadrana.
