Institut za biologiju mora iz Kotora obilježava značajan jubilej, 55 godina od osnivanja i uspješnog naučno-istraživačkog rada. Tim povodom direktor Instituta dr Mirko Đurović obratio se javnosti.
„Sada već daleke 1961. godine, Institut je nekoliko puta mijenjao svoju organizacionu strukturu, bio je pod različitim državnim upravama, a danas je organizaciona jedinica Univerziteta Crne Gore i jedina naučno-istraživačka ustanova u zemlji koja se bavi zaštitom i izučavanjem Jadranskog mora.
U aktu o osnivanju tadašnjeg Zavoda za biologiju mora, koji je usvojila Narodna Skupština Crne Gore, stoji da je jedan od osnovnih ciljeva osnivanja Zavoda upravo zaštita i proučavanje Jadranskog mora, sa posebnim akcentom na područje južnog Jadrana. Ta odrednica je svih ovih godina rada bila osnovna vodilja svih radnika Instituta za biologiju mora.
Trenutno su u Institutu za biologiju mora zaposlena 34 radnika, od čega 12 doktora nauka i 6 studenata doktorskih studija, čije uspješne odbrane doktorata očekujemo uskoro uz popunjavanje nedostajućih pozicija u svim Laboratorijama Instituta.
Međunarodna saradnja i prepoznatljivost Instituta je postignuta na nekoliko nivoa. Multidisciplinarnost istraživanja morskog ekosistema učinila je da smo u 2016-toj godini imali 32 naučno-istraživačka, bilateralna i stručna projekta. Najveći broj međunarodnih projekata se finansira iz predpristupnih sredstava Evropske unije kroz različite programe i to: FP7, IPA ADRIATIC CBC PROGRAMME, INTEREG MED. Od posebnog je značaja pomenuti i uspješnu dugogodišnju saradnju sa Organizacijom za hranu i poljoprivredu Ujedinjenih nacija (UN FAO) sa sjedištem u Rimu, koja se kroz projekat ADRIAMED sprovodi na polju održivog ribarstva na području Jadranskog mora.
U prethodnom periodu rekonstruisan je veliki dio Instituta za biologiju mora. Zahvaljujući podršci Ministarstva poljoprivrede i ruralnog razvoja Crne Gore, kroz IPA program pomoći sektoru ribarstva u Crnoj Gori, rekonstruisana je kompletna krovna konstrukcija, prvi sprat, renovirane su Laboratorije, od čega izdvajamo kompletno opremljenu mikrobiološku laboratoriju. Kroz isti grant nabavljeno je novo istraživačko plovilo u dužini od 12 metara- NEMIRNA II, kao osnovno sredstvo rada u Institutu. Javno Preduzeće za upravljanje morskim dobrom je uložilo značajna sredstva u rekonstrukciju obale Instituta.
Institut za biologiju mora je dio prvog Centra izvrsnosti u Crnoj Gori, projekta koji se finansira od strane Ministarstva nauke Crne Gore kroz program Svjetske banke za Visoko obrazovanje i istraživanje za inovacije i konkurentnost – HERIC. Kroz ovaj grant, nabavljena je vrijedna naučno-istraživačka oprema koja će dugoročno biti oslonac svim budućim multidisciplinarnim sektorima istraživanja u Institutu.
Pred nama su godine velikih izazova. Crna Gora teži da postane punopravna članica Evropske Unije, što samo po sebi nosi veliku čast ali i obavezu u ispunjavanju svih mjerila i standarda koji se njeguju u zajednici evropskih naroda. Institut za biologiju mora i njegovi zaposleni predano su radili prethodnih godina na ispunjenju mjerila za otvaranje pregovaračkog poglavlja 13, dok nas iste obaveze u narednom periodu očekuju za poglavlje 27.
Razvoj turizma, pomorskog saobraćaja, ribarstva i svih drugih sektora koji su direktno ili indirektno vezani za naše more, imaju manje ili veće negativne posledice po morski ekosistem Jadranskog mora. Pod pritiskom klimatskih promjena, nekontrolisanog ispuštanja balastnih voda, odlaganjem otpada u more, detektovano je prisustvo većeg broja invazivnih vrsta riba, rakova, školjki i drugih organizama. Zbog svega ovoga zaštita i održivo koriščenje morskog ekosistema postaje sve kompleksnije i zahtijeva sve veće materijalne i ljudske resurse.
Dragi prijatelji, složićemo se da je zdrava životna sredina i čisto more naš prioritet, a obaveza da budućim generacijama ostavimo u nasljeđe još zdraviju i ljepšu Crnu Goru. Da bi ovo postigli neophodna je još jača i efikasnija međuinstitucionalna saradnja, ulaganje u obrazovanje mladih kadrova, bolje povezivanje sa regionalnim partnerima.
U godinama koje slijede Institut za biologiju mora je spreman da odgovori na sve buduće izazove, nastavi da širi međunarodnu prepoznatljivost kako Instituta tako i Univerziteta Crne Gore, još više ojača naučnu misao u Crnoj Gori i da svojim stručnim znanjem doprinese održivom koriščenju Jadranskog mora za dobro budućih generacija“ kaže se u pismu direktora dr Mirka Đurovića.
