Država Crna Gora spremna je da porodici Botica iz Tivta na ime obeštećenja za njihovu ekspropisanu zemlju na „pjeni od mora“ u najstrožijem centru Tivta – gradskoj rivi Pine, plati 76 eura po kvadratu i to na duži vremenski period, kroz rate i obveznice.
Tako za sada izgleda još nezavršeni ishod višegodišnjeg nastojanja Botica da dođu do pravednog obeštećenja za makar dio velike imovine koju je ta familija prijeklom iz Račišća na ostrvu Korčula u Hrvatskoj, tokom prvih decenija 20.vijeka stekla u Tivtu.
Storija o Boticama i pravoj golgoti kroz koju je ta porodica u Tivtu prošla u decenijama nakon Drugog svjetskog rata, možda je i najilustrativniji primjer teze da je država Crna Gora nekom majka, a nekom maćeha.
„Prije neki dan sam u novinama pročitao da je Opština Tivat spremna da za neke ekspropiisane parcele za gradnju puta u Gradiošnici građanima plati 85 eura po kvadratu, a Elektrosrbiji čak 310 eura za kvadrat dvorišta njihovog odmarališta u Donjoj Lastvi. Oba ta naselja su kilometrima daleko od centra grada. Nama međutim, ista ta Opština Tivat preko regionalne Komisjejza restotuciju u Baru, nudi obeštećenje od 76 eura po kvadratu zemlje koja se nalazi na najatraktivnijem mogućem mjestu u Tivtu – na samoj gradskoj rivi Pine, odnosno lokaciji nekadašnjeg hotela „Mimoza““- kazao je za „Vijesti“ jedan od članova ove porodice, Tivćanin Darko Botica.
Botice traže obeštećenje za oduzetih im 4.316 kvadratnih metara zemljišta na kojem je krajem pedesetih godina prošlog vuijeka, sagrađen sada već bivši hotel „Mimoza“. Taj hotel tivatskog HTP „Mimoza“ koji je bio u lošem stanju i plac je prije par godinam vlasnik HTP-a, kompanija „Irva“ iz Beograda, prodala ruskim biznismenima za 6.5 miliona eura, što znači da zemlja koja je pedesetih godina prošlog vijeka oduzeta Boticama i na kojoj se nalazio hotel sa baštom, vrijedi najmanje 2 miliona eura. Ako se ide po računici koju je napravila komnisija za procjenu Opštine Tivat i kojom se sada rukoviodi Komisija za restotuciju, Botice bi za svou đedovinu u ratama tokom narednih desetak godinas, dobili tek nešto više od 328 hiljade eura što je skoro sedam puta manje od objektivne tržišne vrijednosti te nekretnine. Inače, na tom plavu sada ruski investitori grade novi kondo hotel „Mimoza“ sa stanovima za prodaju na tržištu.
„Mislim da je ovakvo nešto ne samo potpuno neobjektivno, nego i ponižavajuće za svih nas 12 danas iz Crne Gore, Hrvatske i zapadne Evrope koji smo nasljednici ove imovine. Nećemo odustati od borbe za naša prava iako je očita strategija države da ide na naše iscrpljivanje kako nam nikada ne bi u pravoj mjeri nadoknadila imovinu koju su naši djedovi sticali vrijednim i „krvavim“ radom.“- kazao je Darko Botica pokazujući niz dokumenata iz postupaka za restituciju koji oni vode od 2009. Zanimljivo je da je prvobitna procjena tadašnje opštinske Komisije za restituciju Tivta bila da zemlja Botica na kojoj se tada još nalazio stari hotel „Mimoza“ vrijedi 252 eura po kvadratu, na što su se Botice žalile smatrajući da je i to previše niska procjena. Nakon toga, opštinska komisija je 2017. izašla sa drastično umanjenom procjenom vrijednosti od samo 76 eura za kvadrat, tvrdeći da „to nije vcentar grada“.
„Ustvrditi tako nešto se graniči sa bezobrazlukom prve vrste jer svi znaju da su Pine centar Tivta, a i mi sami raspolažemo sa više zvaničnih dokumenata u kojima ista ta Opština Tivat jasno kaže da se naše nekretnine nalaze u centru grada.“- kaže Darko Botica dodajući da su on i njegovi rođaci 2018. uložili novu žalbu na procjenu vrijendosti od 76 eura za kvadrat, ali da od tada do danas regionalna Komisija za restituciju u Baru ne preduzima ništa i postupak i dalje nije završen.
Botice su inače, u Tivat došle krajem dvadesetih godina prošlog vijeka kada tri brata Frano, Niko i Ante koji su se bavili trgovinom vinom sa Korčule u Boki, odlučuju da u Tivtu zajedno kupe zemlju, sagrade kuću i dalje razvijaju svoj posao. Godine 1928. kupili su plac na Pinima a sva tri brata dali su novac iako je samo Frano naveden kaozvanični kupac koji je sklopio kupoprodajni ugovor, Sredinom tridesetih braća Botica na Pinima odmah uz kuću Berberovića, podižu svoju veliku trospratnu kuću od bijelog korčulanskog kamena sa stanovima za porodce svakog od tri brata i prostorom za trgovinu vinom i restoranom u prizemlju. Svu stolariju za tu kuću koja je i danas jedna od najljepših u centru Tivta, braća Botice su brodom dovezla iz Slovenije.
Botice posjeduju dva broda – jedrenjake „Hajduk Veljko“ i „Marija“ sa kojima plove i trguju duž čitavog Jadrana, ali najveći dio njegovih poslova predstavlja trgovina vinom kojeg sa rodne Korčule, u bačvama brodovima transportuju do Boke gdje ga prodaju ovdašnjim ugostiteljima i mještanima. Tri brata vrijedno i naporno rade i Botice postaju jedna od najimunijih familija u Tivtu, ali nakon Drugog svjetskog rata, u nacionalizaciji ostaju vez većeg dijela imovine. Oduzeta im je trgovina vinom i restoran, najveći dio njihove zemlje u Tivtu, oba broda, čak i jedna od četiri sobe u stanu u kojem je živjela Darkova familija, pa mali dječak često biva svjedok da im u kuću ulaze potpuno nepoznati ljudi kojima je Opština davala da spavaju u „nacionalizovanoj sobi“ sa balkonom, stana Darkovog djeda Ante.
Krajem pedesetih uzimaju im i veliki plac uz kuću zajedno sa svom količinom već zagašenog kreča i ogromnim gomilama obrađenog i numerisanog korčulanskog kamena koje su Botice u međuvremenu donijele i pripremile namjeravajući da nastave gradnju svoje kuće i njome sa ulične strane prema Pinima i Pakovu, „zatvore“ atrijum unutar svog velikog imanja u centru Tivta. Sav taj materijal nakon nacionalizacije je u većoj mjeri upotrebljen za gradnju hotela „Mimoza“ i djelimično raznešen, a Boticama ostaje tek manji dio nekada velikog porodilčnog imanja, nepodsredno uz kuću. Početkom sedamdesetih i od tog relativno malog dvorišta im oduzimaju dobar dio da bi tu napravili mliječni restiran hotela „Mimoza“, a jedan od trojice braće Botica – nekada ponosni vlasnik dva broda i unosnih trgovačkih poslova, da bi izdrđavao porodicu, biva zapsolen kao običan radnik kotorskog trgovačkog preduzeča „Napredak“ da u sopstvenoj (nacionalizovanoj) konobi prodaje vino u ime te firme. U njihovom nekadašnjem restiranu u prizemlju porodične kuče otvara se prvo Pošta, a potom i predstavništva više drugih državnih jugoslovenskih firmi poput „Putnika“ i JAT-a, a tu su jendo vrijeme bile i prostorije socijalističke Omladine Tivta čiji je, ironijom sudbine, tada predsjednik bio upravo Darko Botica.
Poslovni prostor je Biticama vraćen tek prije desetak godina i to tek kada su oni, sticajem okolnosti i životnih prilika jer se dio familije u međuvremenu rasuo po inostranstvu, odlučilli da ruskom kupcu prodaju svoju porodičnu kuću koju su im djedovi podigli na Pinima. U kući Botica danas je tako hotel „Astoria“, a njihov brod „Hajduk Veljko“ koga su socijalističke preduzeća Jugoslavije nakon što su ga pedesetih oduzela Boticama, opet prodala privatnicima, još i danas plovi u Hrvatskoj kao turistički jedrenjak „Javorak“. Za „Hajduka Veljka“ i „Mariju“ nasljednici tri brata Botica su tek prije nekoliko godina dobili simbolično obeštećenje u ukuonom iznosu manjem od 20 hiljada eura, dok država im država Crna Giora ni danas, skoro 60 godina od nacionalizacijem nije isplatila obeštećenje za njihovo veliko imanje u srcu Tivta.
