Socijaldemokrate su spremne da ukoliko Vlada Crne Gore nastavi sa sprovođenjem u djelo strategije davanja u dugogodišnji koncesioni zakup aerodroma u Tivtu i Podgorici, sruše Vladu premijera Duška Markovića i izazovu vanredne parlamentarne izbore.
To je danas nezvanično rečeno od više izvora iz partije Ivana Brajovića čiji kadrovi upravljaju državnim preduzećem Aerodromi Crne Gore (ACG). Ta firma koja gazduje vazdušnim lukama u Tivtu i Podgorici jedan je od najupsješnijih u državnoj svojini, na računima ima preko 25 miliona eura „živog novca“ i posluje sa značajnom dobiti uprkos činjenici da na svojim leđima u dobroj mjeri „nosi“ i državnu aviokompaniju Montenegro Airlines kojoj toleriše ogromne dugove kako za opsluživanje njenih aviona, tako i za putnički servis koji MA naplaćuje, ali ne prenosi na račun ACG čiji je to izvorni prihod.
Ministar saobraćaja i pomorstva Osman Nurković (BS) je u srijedu kazao da je Vlada odlučila da ponudi crnogorske aerodrome na koncesiju, a poziv za sve zaintersovane vrlo brzo će biti objavljen na njenom sajtu. Plan je da se aerodromi u Podgorici i Tivtu izdaju na 25 do 30 godina a Nurković ističe da Vlada smstra da će se tako “bolje valorizovati potencijal aerodroma, jer trenutno stanje ne zadovoljava potrebe države i njenih građana.” On je istakao da se pod koncesijama se nalazi većina aerodroma u okruženju, od Ljubljane, preko Zagreba, Prištine, Skoplja do Beograda.
Direktor ACG Danilo Orlandić (SD) nije danas odgovarao na pozive novinara.
“Nemamo komentar dok se Vlada Crne Gore zvanično ne oglasi ovim povodom”- bilo je sve što su juče tim povodom zvanično bili spremni da kažu iz OO SD Tivta koje se ranije žestoko protivio najavama iz kabineta premijera Duška Markovića da će Vlada “valorizovati” aerodrome njihovom privatizacijom ili davanjem u dugoročni zakup. Protiv toga izjasnila se i kompletna tivatska opozicija, a rezervu je izrazila i druga članica vladajuće koalicije HGI.
Opozicionari su tivatskom parlementu oktobra prošle godine predložili i usvajanje posebne odluke o aerodromu, u kojoj su tražili da Vlada “ne pokreće bilo kakve statusne i druge promjene u Aerodromu Tivat, do održavanje referenduma građana Tivta o ovom pitanju“ i upozorili da Opština ima značajnu svoju imovinu u kompleksu ovdašnje vazdušne luke. Opozicija i SD su mišljenja da je pametnije aerodrome zadržati u državnom vlasništvu i iskoristiti povoljan kredit koji je za njihovu modernizaciju i proširenje spremna da da Evropska banka za obnovu i razvoj (EBRD), a koja za njegovo vraćanje ne traži garanciju države, jer je ACG sposoban da taj kredit vraća iz redovnog poslovanja. Glasovima DPS ova odluka nije prošla u lokalnom parlamentu,a tivatski DPS je poručio da podržava strategiju Vlade da ovdašnji aerodrom izda u koncesiju, dok je HGI najavila da će ukoliko „rezultati ekonomske analize“ koju po narudži Vlade radi Svjetska banka preporuče takvo riješenje, „aktivno raditi na uvjeravanju laičke javnosti u to“.
„Ukoliko odluka o privatizaciji ili davanju aerodoma Tivat u dugoročni zakup dođe na dnevni red Vlade, ministri iz redova Socijaldemokrata napustiće Vladu”-kazao je sjednici SO Tivat 2.oktobra Igor Petković (SD)
U međuvremenu, niko nije vidio rezultate ekonomske analize Svjetske banke koju je Vlada obećavala u više navrata, a koja bi opravdala njihovu namjeru da aerodrome daju u dugoročni zakup. Analiza EBRD koja je pokazala da vazdušne luke i u državnim rukama mogu profitabilno poslovati i razvijati se, od strane Vlade je skrajnuta i o njoj zvaničnici Ministarstva saobraćaja više i ne govore.
Kako su izvori iz SD kazali da je izjava ministra Nurkovića o davanju aerodroma u koncesiju „možda i probni balon“ jer po njima, Nurković lobira za tursku kompaniju TAV koja je koncesionar nad nekoliko aerodroma u regionu, zaintersovana je da preuzme i crnogorske, a ministar iz redova BS do sada je TAV u više navrata promovisao u svojim javnim nastupima.
„SD neće dozvoliti da se aerodromi tek tako nekome daju u ruke, pogotovo ne u situaciji kada Ministarstvo saobraćaja i pomorstva već duže vrijeme izbjegava da se potpiše kolektivni ugovor na nivou ACG a koji bi zaštitio prava zaposlenih u procesu privatizacije ili davanja koncesije.“- kazao je jedan od sagovornika. Drugi izvor je istakao da su radnici ACG ogorčeni namjero Vlade da kapitalne državne resurse kakvi su aerodromi, prepusti na gazdovanje privatnicima, a ne zadrži u državnim rukama, iako vazdušne luke stvaraju veliku dobit.
„Ukoliko se obistine najave ministra Nurkovića, nije isključeno ni da ćemo organizovati štrajk na nivou ACG i to u skorije vrijeme, dok još traje špic turističke sezone. Jednostavno, „zatvorićemo“ Crnu Goru koja uveliko zavisi od aviosaobraćaja, pa neka gospoda iz Vlade razmisle da li im se isplati inaćenje sa očitim državnim interesom – da Crna Gora zadrži svoje aerodrome u spostvenim rukama“- kazao je on.
Ko želi aerodrome
Najviše interesovanja da preuzme gazdovanje nad oba crnogorska aerodroma do sada je pokazivao TAV, najveći turski operator aerodroma, a koji je pod koncesiju uzeo, pored ostalih, i vazdušne luke u Skoplju i Ohridu. TAV gazduje sa 18 aerodroma na tri kontinenta a njegov pojedinačno najveći vlasnik sa preko 46 odsto kapitala, je francuska većinski državna, poslovna grupacija “Aeroports de Paris”.
Veliko interesovanje da preuzme gazdovanje aerodromom Tivat pokazao je i državni investicioni fond Dubaija ICD koji je od maja 2016. vlasnik nautičko-turističkog centra Porto Montenegro u Tivtu. Tivatski nautičko-turistički centar samo je okosnica njihovih mnogo većih planova u Crnoj Gori koji se tiču vazdušnog i drumskog saobraćaja, nekretninskih i projekata razvoja visokog turizma. Stoga su jako zaintereovani da preuzmu ovdašnji aerodrom koji međutim, ne bi razvijali onako kako je to predvidio Master plan ACG, već bi umjesto vazdušne luke usmjerene prvenstveno na komercijalnu avijaciju koja bi mogla da prihvati 3 miliona putnika godišnje, aerodrom Tivat bio „sveden“ na opsluživanje prvenstveno generalne avijacije – manjih privatnih i poslovnih aviona bogataša, dok bi saobraćaj komercijalne avijacije bio minimiziran.
ICD je pod direktnom je kontrolom Vlade UAE. Njegov predsjednik je šeik Mohamed bin Rašid Al Maktum, premijer UAE i emir Dubaija. U investicionom portfoliu ICD-a pored ostaloga su i udjeli u vlasništvu u „Emirates Grupi“ – najvećem avioprevozniku na Srednjem Istoku, kompaniji „Dnata“ koja je najveći pružalac usluga aerodromskog opluživanja aviona u tom regionu, te jednom od najprometnijih svjetskih vazdušnih luka Dubai International aerodromu, kao i jednom od najvećih lizing kuća za iznajmljivanje aviona u regionu „DAE Capital“.
Interesovanje za privatizaciju ili zakup aeridroma u Tivtu i Podgorici ranije su u raznim formama iskazivale i neke kompanije iz Francuske, Kanade i Izraela.
