Na lokalitetu Gradina u Risnu, u organizaciji JU Centra za konzervaciju i arheologiju Crne Gore i Univerziteta u Varšavi, 13. juna započeta je dvadeseta kampanja sistematskih arheoloških istraživanja, kao dio internacionalnog naučno-istraživačkog projekta „Risinium prijestonica kraljice Teute“.
Kako u saopštenju navodi rukovodilac istraživanja dr Dejan Gazivoda, istraživanja ove godine u potpunosti finansira Univerzitet u Varšavi.
Nosilac dozvole za istraživanja je JU Centar za konzervaciju i arheologiju Crne Gore, a u crnogorskom istraživačkom timu su arheolozi istraživački savjetnici Đorđe Ćapin zamjenik rukovodioca i Radmila Ćapin iz JU Gradski muzej i Galerija Herceg Novi i Željko Starčević dipl. arheolog.
U poljskom timu, koji vodi prof. dr Pjotr Diček su arheolozi dr Martin Lemke, mr Januš Reclav, mr Bartek Vojčehovski (Bartek Wojciechowski), dr Krištof Narloh (Krzysztof Narloch) i Viktorija Mazevska (Viktoria Maszewska). Stručni nadzor nad radovima obavlja dr Lenka Bulatović iz JU Muzeji i Galerije Podgorice.
– Nakon dvije godine pauze, ovogodišnja kampanja predstavlja nastavak istraživanja započetih 2017. na lokalitetu Gradina, gdje su pronađeni arhitektonski ostaci i pokretni materijal od helenističkog do venecijanskog perioda. Otvoreno je više sondi koje nam i dalje otkrivaju arhitektonske ansamble iz različitih faza. Za snimanje lokaliteta se koristi sistem i mjerna tehnika RTK GPS, projekcija UTM 34N – objašnjava dr Gazivoda.
Arheoloski-lokalitet-Gradina Risan
Cilj istraživanja jeste otkrivanje svih kulturnih horizonata počevši od kraja bronzanog i ranog gvozdenog doba – kada su nastali čuveni crteži u Lipcima, koji mogu biti povezani sa Gradinom.
Postojanje antičkog kulturnog sloja može se povezati sa reprezentativnim arhitektonskim ansamblom, konstatovanim na lokalitetu Carine, lociranom neposredno ispod Gradine.
Postojanje vjerskih objekata od antičkog hrama do srednjovjekovne crkve i džamije i tradiciju kultnog mjesta potvrđuju dosadašnji nalazi sime – antičkog kamenog oluka, kamene plastike i ćiriličnog natpisa, koji bi mogli datirati iz 14. vijeka.
Posljednjih dvadeset godina nepokretni i pokretni nalazi upućuju na veoma veliki značaj antičkog Risna, poput dvije ilirske palate, različitih djelova grada, hipokausta iz rimskog perioda, ostave novca od preko 4000 novčića iz vremena kralja Balajosa i ostalih izvanrednih pronalazaka.
Lokaliteti Carine i Gradina upućuju da je Rizon bio najveća urbana ilirska naseobina, a jedno vrijeme i prijestonica, u Crnoj Gori.
