Spomen obilježje Jeftu Gojkoviću, nekadašnjem načelniku Opštine Herceg-Novi, otkriveno je danas na Trgu Hercega Stjepana. Spomen ploča sa medaljonskim likom zaslužnog načelnika postavljena je na zgradu Državnog arhiva, u kojoj je nekada bilo sjedište lokalne uprave.
Jefto Gojković je kao načelnik Opštine Herceg-Novi stekao epitet čuvenog, istakao je predsjednik Opštine, Stevan Katić.
„Tokom 25 godina na mjestu prvog čovjeka Herceg-Novog, Gojković je zavrijedio status ličnosti čije djelo ima poseban društveni, kulturni, ekonomski i istorijski značaj. Za vrijeme njegovog mandata u korist Opštine su otkupljene gradske zidine, inicirana izgradnja kolskog puta od pristaništa do centra grada i vodovod sa izvora Banje-Drijenak, obnovio je inicijativu da se u Novom izgradi kasarna i oficirski dom, bio jedan od osnivača Srpske kreditne zadruge“, podjsjetio je Katić.
Kako je objasnio, Dan primirja u Prvom svjetskom ratu odabran je za datum postavljanja spomen ploče jer je upravo taj istorijski period vrijeme kada je Gojković bio na čelu grada, i to u tri navrata.
„Jefto Gojković se za svoj narod i grad borio na sve načine – od bojnog polja, do društvenog i političkog djelovanja. Takav čovjek zaslužuje da ga pamtimo, da se o njegovom liku i djelu govori i zna u zajednici kojoj je posvetio svoj život. Podizanjem spomen obilježja na objektu u kojem je u njegovo vrijeme bila smještena Opština Herceg-Novi, mi ispravljamo nepravdu i vraćamo Jefta Gojkovića u priče i sjećanje Novljana“, poručio je Katić i zaključio: „Jeftov lik smo vratili u Herceg Novi i on sa punim pravom i zaslugom postaje simbol dobrog vođenja, istrajnosti, lojalnosti i borbe za svoj grad i narod“.
Predsjednik Opštine se zahvalio svima koji su učestvovali u realizaciji ovog projekta: Sekretarijatu za kulturu i obrazovanje, odbornicima u lokalnom parlamentu, Upravi za zaštitu kulturnih dobara, Arhivu Crne Gore, vajaru Nikši Kosiću i arhitekti i konzervatoru Srđanu Marloviću.
Ističući da kultura sjećanja predstavlja važnu tačku identiteta jednog grada i kohezivni element među onima koji u njemu žive, Katić je poručio da Herceg-Novi podizanjem spomen obilježja i obilježavanjem značajnih datuma pokazuje da poznaje, priznaje i poštuje sve one koji su svoj život i djelo ugradili u ovaj grad, te najavio podizanje spomen obilježja još jednom znamenitom načelniku, Mirku Komnenoviću.
U ime rodbine prisutne je pozdravio Stevo Marić, čiji su sin i ćerka peto koljeno porodične loze Jefta Gojkovića, a supruga njegova čukununuka.
„Nakon vjenčanja otišli smo u Beograd kod majke moje supruge, koja se tu preselila iz Herceg Novog. Prvo što mi je zapalo za oko je slika na reprezentativnom mjestu, na kojoj je naslikan markantni lik. Na moje pitanje ko je bio taj, očigledno ugledan čovjek sa puno odlikovanja, baba je odgovorila da je to bio njen djed, gradonačelnik Herceg-Novog, veliki čovjek, dobrotvor, suosnivač mnogih institucija, od škola, knjižnica do banaka“, kazao je Marić. Istakao je da mu je izuzetno zadovoljstvo što prisustvuje odavanju počasti Jeftu Gojkoviću i zahvalio se lokalnoj upravi na ukazanoj časti.
Otkrivanju spomen obilježja prisustvovali su konzul Republike Srbije u Herceg-Novom, Zoran Dojčinović, ministar savjetnik u Ambasadi Republike Srbije, Mićo Rogović, odbornici Skupštine opštine Herceg Novi, direktor Državnog arhiva Crne Gore Danilo Mrvaljević, predstavnici lokalne uprave, javnih preduzeća i ustanova, kao i članovi rodbine Jefta Gojkovića.
Program su obogatili mladi ljudi iz Kulturno-umjetničkog društva „Sloga“ iz Đenovića i Gradske muzike Herceg Novi.
Postavljanje spomen obilježja Jeftu Gojkoviću inicirala je i realizovala Opština Herceg-Novi. Zakonske procedure sproveo je Sekretarijat za kulturu i obrazovanje, a izrada i postavljanje djelo su dva Novljanina – autor medaljona sa Jeftovim likom je akademski vajar Nikola Nikša Kosić, a za postavljanje je bio zadužen arhitekta i konzervator Srđan Marlović.
Jefto Gojković rođen je 1841. godine na Mokrinama kod Herceg-Novog, u trgovačkoj porodici. Osnovnu školu je izučio u Herceg-Novom, a trgovačku u Trstu.
Vrlo rano se uključio u politički život na primorju. Jefto Gojković je obavljao dužnost gradonačelnika Herceg Novog skoro 25 godina, i to u tri navrata – od 1877. do 1881, od 1891. do 1899, i od 1905. do 1922. godine. Za vrijeme njegovog mandata Opština je povećala svoju imovinu, doživjela napredak u privredi, gradnji puteva i vodovoda.
1914. godine biva uhapšen od austrijskih vlasti i interniran u logor na ostrvu Mamula zajedno sa drugim uglednim rodoljubima iz Boke Kotorske. Oslobođen zatvora 17. juna 1917. godine podnosi ostavku na dužnost načelnika, koja je na Vijeću primljena na znanje ali nije razriješen dužnosti niti izabran novi načelnik, već je tu dužnost obavljao potpredsjednik Niko Đonović do 18. decembra 1918. godine. Tada Jefto Gojković predsjedava prvom sjednicom Vijeća u novoj državi SHS. Dužnost načelnika vrši do smrti, koja je objavljena na sjednici Vijeća 24. novembra 1922. godine.
Među najvećim priznanjima za zasluge ističu se Danilov orden III reda kojim je Jefta Gojkovića odlikovao Kralj Nikola i Beli orao, odlikovanje primljeno od kralja Petra I.
