Predstavnici zemalja članica EUSAIR-a predstavili su ključne izazove Albanije nakon preuzimanja presjedavanja, novine Eko-inovativne grupe, rezultate analize zaštićenih morskih područja u Jadransko-jonskoj regiji te u vezi sa tim – prijedloge korektivnih mjera.
Tokom 15. sastanka tematske upravljačke grupe stuba „Kvalitet životne sredine“ u okviru Strategije EU za Jadransko-jonsku regiju (EUSAIR), članovi grupe, predstavnici Evropske komisije, EUSAIR Facility Point Izola i drugi gosti razgovarali su o raznim tekućim aktivnostima.
Poseban fokus je stavljen na albansko presjedavanje EUSAIR strategijom, koje je 1. juna preuzeto od Slovenije, uz teme kao što su inkluzija mladih, evropske integracije i zelena agenda, turizam i kultura, te generalna povezanost regije. Najveću pažnju privukla je prezentacija studije Andreja Sovinca „Analiza zaštićenih morskih područja u EUSAIR regiji i prijedlozi korektivnih mjera“.
Andrej Sovinc, predavač, konzervator i autor brojnih stručnih članaka i knjiga, istakao je da treba zaštititi najmanje 30% kopnenog područja EU i 30% morskog područja EU, dok najmanje jedna trećina zaštićenih područja (10% kopnenog područja EU i 10% morskog područja) treba strogo zaštititi odredbama o djelotvornom upravljanju i obnovi. Naglasio je da Jadransko-jonska regija ima najmanji udio zaštićenih mora od svih regionalnih mora u mediteranskoj regiji – samo 3,57% zaštićenih i 0,07% strogo zaštićenih. Cilj EU za 2030. je 30% zaštićenih područja i 10% strogo zaštićenih morskih područja.
Sovinc je potom predstavio mapu potencijalnih zaštićenih područja, intenzitet ribolova u njima i moguće sukobe u tom pogledu. Potencijalne sljedeće korake u okviru akcionog plana podijelio je na lokalni ili nacionalni prekogranični nivo, te nivo EUSAIR regije. U okviru lokalnog ili nacionalnog i prekograničnog nivoa, Sovinc predlaže proširenje i efikasnije upravljanje zaštićenim područjima, takozvanim plavim koridorima i područjima sa potpunom zabranom ribolova, gdje je biodiverzitet najveći.
EUSAIR je strategija EU za jadransko-jonski region, koja se bavi zajedničkim izazovima regiona i jača angažovanje zainteresovanih strana za ekonomsku, socijalnu i teritorijalnu koheziju. Strategiju je usvojila Evropska komisija 2014. godine, čime je postala treća makroregionalna strategija u EU koja uključuje devet zemalja: Grčku, Hrvatsku, Italiju, Sloveniju, Albaniju, Bosnu i Hercegovinu, Crnu Goru, Srbiju, a od 2020. i Sjevernu Makedoniju. Zasniva se na četiri tematska stuba: plavi rast, povezivanje regiona, kvalitet životne sredine i održivi turizam. Slovenija, zajedno sa Bosnom i Hercegovinom, koordinira stubom kvaliteta životne sredine, dok opština Izola kao EUSAIR Jedinica za podršku kao slovenački partner projekta, obavlja poslove sekretarijata za taj stub. Ciljevi su poboljšanje kvaliteta života na obalama zajedničkog mora, očuvanje biodiverziteta i bolje upravljanje riječnim slivovima kroz konkretne aranžmane i sprovođenje režima zasnovanih na poštovanju usluga ekosistema na kopnu, na obali i na moru u Jadransko-jonskom regionu.
