Nezadovoljni navijači Paris Saint-Germaina, koji je sinoć ostao bez naslova pobjednika Lige šampiona nakon što su fudbaleri Bayerna iz Minhena bili uspješniji i izvojevali pobjedu rezultatom 1:0, pravili su incidente koji su trajali do ranih jutarnjih sati u Parizu, javlja Anadolu Agency.
Oko 5.000 navijača PSG-a okupilo se pred utakmicu, koja je odigrana u glavnom gradu Portugala Lisabonu, na pariskom Parku prinčeva kako bi putem velikog ekrana pratili utakmicu finala Lige šampiona. No, nakon što je njihov klub izgubio od Bayerna iz Minhena s 0:1, došlo je do nereda i sukoba u blizini Jelisejskih polja tokom kojih su razbijena stakla na nekolicini vozila i prodavnica. Neredi su trajali do ranog jutra, kad su navijači zapalili i nekoliko automobila i sukobili se s policijom.
Policija je koristila suzavac kako bi razbila nerede i privela izgrednike. Saopćeno je kako su tokom noći uhapšene 83 osobe.
Utakmica finala Lige šampiona odigrana na na lisabonskom stadionu “Estadio Sport Lisboa e Benfica”. Bayern je izvojevao pobjedu golom Francuza Kongsleyja Comana u 59. minuti
Tivatski SD poznatiji kao lokalna filijala „Ramada partije“ neiskrenim i površnim potezima pokušava se predstaviti zaštitnikom resursa, od samih sebe. Tako su klijentelisti iz SD-a u Kotoru gdje DPS nema apsolutnu vlast podržali ugovor sa Lušticom Development koji je štetan po građane obije opštine, dok su u Tivtu u kojem njihovi glasovi ne znače ništa jer DPS ima apsolutnu vlast pokušali odglumiti opoziciju glasajući protiv istog ugovora i prijeteći tužbom, saopšteno je iz OO SDP Tivat.
U Kotoru su poslušno i klijentelistički podržali ovaj ugovor kojim građani finansiraju tajkune dok u Tivtu gdje njihov glas nema težinu ni uticaj, glasom protiv i fiktivnim tužbama pokušavaju da se prikažu kao opozicija u vlasti i neko ko nažalost samo u ovom slučaju brine o interesu građana i grada. Taj glas nijesu podigli ni oni ni HGI kada je izglasan sporni Zakon o uređenju prostora i izgradnji objekata kojim je opština izgubila nadležnost i moć odlučivanja o prostornom planiranju njene teritorije.
Pun korumpiranih funkcionera u vrhu stranke, SD ili partija poznatija kao „jedan zaposleni jedan glas“ nikad neće imati svoje jasne stavove, u šta smo imali prilike da se uvjerimo i kada je predložena koncesija aerodroma Crne Gore. Oni su tu jedino da doprinesu daljem uništavanju i beskrupuloznoj pljački crnogorskih resursa.
Naši građani su zarobljeni od strane korumpiranih političara na vlasti koji su svojim postupcima obezvrijedili znanje koje su generacije vrijednih i posvećenih sticale. Zbog neznanja i pohlepe, klijentelistička politika pravi pogrešne izbore. Oni brinu samo o tome kako da zaposle članove svojih stranaka, a ne o tome kako da razvijaju infrastrukturu i privredu zemlje. Dokle god korumpirani političari dogovaraju poslove ne u korist države, već u korist svojih članova partije, građani će biti zanemareni.
Građanin mora da bude na prvom mjestu, a ne političke elite i partije. Zato što to ne shvataju i ne prihvataju, zato što neće da rade u korist građana i zato što im ljudi nijesu na prvom mjestu – zato ćemo uraditi to, ODBRANIĆEMO GRAD i glasaćemo za jak SDP i jaku Crnu Goru i tako će oni biti smijenjeni!
Borimo se za sistem koji će prestati da uzima i početi da daje. Stvaraćemo sistem koji će ravnopravno tretirati sve naše građane i raditi u njihovu korist, kaže se u saopštenju OO SDP Tivat
Filmsko – poetsko – muzičko veče crnogorskog reditelja Gorana Bjelanovića pod nazivom BALKANSKI D MOL biće održano u utorak, 25. avgusta 2020.g. u 21 sat u atrijumu kotorskog Kulturnog centra „Nikola Đurković“.
Biće prikazan dokumentarni film “Perast svetosti i Svjetlosti“ sa kojim je režiser osvojio nagradu u Parizu i kratkometražni igrani filmovi „Ruže“ i „Balkanski D mol“ koji ove godine učestvuje na svjetskom prvenstvu na Menhetnu.
U programu učestvuju mr Goran Bjelanović, Jelena Kažanegra i Nedjeljko Pejović.
Moderatorka večeri je Tatjana Miljenović, direktorica JU Kulturni centar „Nikola Đurković“ Kotor.
Organizatori su kotorski Kulturni centar i NVO “Janus”.
Prema preporukama Vlade Crne Gore i NKT, u spriječavanju širenja virusa COVID 19, broj mjesta je ograničen. Obavezna je fizička distanca, nošenje maski i dezinfekcija ruku.
Za Hrvatsku je prošla sedmica bila rekordna po broju novoinficiranih koronavirusom od početka epidemije. Najviše slučajeva zabilježeno je u Dalmaciji, gdje će danas stupiti na snagu nove mjere.
Četiri dana zaredom obaran je rekord po broju novih slučajeva, a vrhunac je dostignut u subotu, kada je zabilježeno 306 novih slučajeva u jednom danu.
Hrvatska je po broju zaraženih na 100.000 stanovnika u posljednje dvije sedmice u vrhu EU, navodi hrvatski portal Index.
Hrvatska trenutno ima 52,2 zaražena na 100 hiljada stanovnika, pokazuju podaci Evropskog centra za prevenciju i kontrolu bolesti.
Ako se uzmu u obzir samo zemlje Evropske unije, samo je šest zemalja lošije od Hrvatske – Španija, Malta, Luksemburg, Rumunija, Francuska i Belgija.
Zbog rekordnog broja novih slučajeva u Hrvatskoj nekoliko zemalja je prošle sedmce stavilo Hrvatsku na svoje crvene liste.
Prva je to učinila Austrija, a potom Njemačka, koja je na crvenu listu stavila Splitsko-dalmatinsku i Šibensko-kninsku županiju, a potom i Slovenija i Velika Britanija, koje su kao rizičnu označile cijelu Hrvatsku.
Najviše novih slučajeva u prošloj sedmici zabilježeno je u Dalmaciji. Splitsko-dalmatinska županija imala je dnevno i po 100 novih slučajeva, zbog čega je Štab civilne zaštite Grada Imotskog i opština Cista Provo, Lovreć, Lokvičići, Podbablje, Proložac, Runovići, Zagvozd i Zmijavci zatražio uvođenje posebnih mjera za to područje.
Tako od danas na tom području na svadbenim svečanostima može biti prisutno najviše 50 osoba, a ostale privatne svečanosti i proslave mogu se organizovati samo u krugu porodice i na njima može biti prisutno najviše 20 osoba.
Barovi i bistroi mogu usluživati goste samo na otvorenim djelovima kao što su terase.
Takođe, na sahranama može biti prisutno najviše 50 osoba.
Francuska je u nedjelju izvijestila o 4.897 novih zaraza koronavirusom, što je najveći dnevni broj zaraženih od izlaska zemlje iz dvomjesečne karantina u maju.
Ministar zdravstva Olivier Veran upozorio je ranije da je Francuska u rizičnoj situaciji i da se zaraze većinom pojavljuju među “partijanerima” između 20 i 40 godina.
Slučajevi među starijima također su u porastu, rekao je Veran, ali odbacio mogućnost ponovnog zatvaranja Francuske.
U posljednja 24 sata preminula je jedna osoba pa je sada ukupno 30.513 mrtvih, a 242.899 zaraženih koronavirusom.
Preko triju cestovnih graničnih prijelaza u Istri – Plovanije, Kaštela i Požana – od petka do nedjelje u podne ušlo je ukupno 53.592 putnika a izašlo 100.948 putnika, od čega većinom strani državljani, izvijestila je policijska službenica za odnose s javnošću PU istarske Suzana Sokač i dodala kako je promet na graničnim prijelazima pojačan, no bez većih gužvi i čekanja.
Prema informacijama iz granične policije, samo u u petak Istru je preko tih graničnih prijelaza napustilo više od 38 hiljadaa putnika a u subotu gotovo 43 hiljade gostiju. Takav scenarij bio je očekivan pa su tako u petak masovno iz Istre odlazili britanski turisti zbog odluke britanske Vlade da je za svih koji se vraćaju iz Hrvatske obavezna samoizolacija.
Tokom cijelog vikenda promet je na graničnim prijelazima bio gust u oba smjera, pa se na Plovaniji i Kaštelu tiokom jučerašnjeg dana čekalo oko sat vremena, javljaju iz istarske policije dodavši kako se promet u Istri odvijao nesmetano, bez većih zastoja.
Odlazeći pajser gradonačelnik Kotora, Željko Aprcović, ne preza ni od čega u želji da kako-tako sačuva vlast. Kako je na vlast došao kršeći zakon, tako hoće i da ode sa vlasti, navodi se u saopštenju izborne liste “Kotor je naša nacija”.
“Danas je pokušao u Risnu da sanira štetu nakon što je javnosti prezentovan notes njegovog glavnog risanskog kutijaša Špira Čučkovića sa imenima navodnih sigurnih glasača i zabilješkom da direktor Doma starih, Srđan Dragomanović, sprovodi kadrovsku politiku tako što otpušta sve one koji nisu podržavaoci Demokratske partije socijalista (DPS)”, piše u saopštenju.
Oni navode da Aprcović zna da je njegovo pojavljivanje zaludno, i da je tok prilikom jasno prekršio zakon.
“Bez obzira na to što i on zna da je njegovo pojavljivanje u Risnu bilo zaludno, on i njegova predsjednica Stanovčić nisu mogli preći ni 10 kilometara do Risna, a da ne prekrše zakon. Iako zakon jasno kaže da je zabranjeno javnim funkcionerima korišćenje službenih automobila u periodu izborne kampanje, osim u slučajevima službene potrebe, ovaj dvojac, napušten od kormilara, jutros se službenim autom zaputio u Risan da stoji na štandu DPS-a. Vjerovatno je ovom dvojcu službena potreba bila i da se iz Risna kasnije prebace do Perasta na ručak. Znamo da su oni poistovjetili DPS i Opštinu i lične i službene potrebe, ali što je mnogo, mnogo je”, navode iz ove izborne liste.
Kazali su da spiskovi DPS-a konstanto cure u javnost i da glasove neće skupiti.
“Podsjetićemo Aprcovića i njegovu tužnu družinu, da smo im prije deset dana rekli da im spiskovi konstatno cure. Kako tada, tako i danas, kažemo vam, spiskovi vam i dalje cure, a rupa od 2.000 glasova, koliko vam fali za bilo kakav pristojan rezultat, i dalje zjapi prazna i svakim danom je sve dublja i dublja.”
Poručili su Aprcoviću da može da se vozi još sedam dana a da će ga naredne nedelje građani Kotora punim gasom odvesti u političku penziju, “tamo gdje ga je rukovodstvo DPS-a već poslalo onaj dan kada su mu stavili pajser u ruke, a u glavu usadili ideju da on zaista jeste gradonačelnik Kotora”.
Laboratorije Instituta za javno zdravlje su od posljednjeg presjeka završile PCR analizu 267 uzoraka na novi koronavirus, među kojima su otkrivena 32 novopozitivna slučaja infekcije.
Najviše novih slučajeva zabilježeno je u Bijelom Polju, njih sedam.
Potvrđeno je po šest slučajeva u Ulcinju i Budvi, pet u Podgorici, četiri u Nikšiću i po jedan u Baru, Plavu, Herceg Novom i Cetinju.
“Od poslednjeg presjeka nije bilo prijavljenih smrtnih ishoda kod pacijenata inficiranih sa SARS-CoV-2. Ukupan broj smrtnih slučajeva povezanih sa COVID-19 od početka juna mjeseca je 75 a od početka godine: 84”, saopšteno je iz IJZCG.
Oporavila su se još 23 pacijenta.
“Ukupan broj aktivnih slučajeva COVID19 u Crnoj Gori trenutno iznosi 903”, dodaju iz Instituta.
Od početka godine registrovana su 4.343 slučaja infekcije novim koronavirusom.
Herceg Novi je dobio još jedan objekat koji će biti dostojan reprezent istorijskog i kulturnog naslijeđa, ali i svjedočanstvo napora lokalne samouprave da revitalizuje objekte od izuzetnog značaja za grad, a koji su godinama zanemarivani. Projekat rekonstrukcije zdanja Gradske muzike na Karači plod je zajedničkog rada Opštine Herceg Novi, Sekretarijata za kulturu i obrazovanje, Agencije za izgradnju i razvoj grada i našeg poznatog arhitekte i konzervatora, Srđana Marlovića.
Otvaranju su prisustvovali predstavnici lokalne samouprave, građani, potpredsjednica Opštine Danijela Đurović, kao i konzul Republike Srbije u Crnoj Gori Zoran Dojčinović.
Rekonstruisani objekat otvorio je predsjednik Opštine Stevan Katić, koji je poručio da je adaptacija zdanja značajna sa više aspekata – kako radi očuvanja objekta od izuzetnog istorijskog i kulturnog značaja za grad, tako i u cilju obezbjeđivanja najboljih mogućih uslova za rad najstarije institucije kulture i simbola Herceg Novog.
Prema njegovim riječima, kao građani uvijek moramo biti svjesni činjenice da je kulturno-istorijsko naslijeđe Herceg Novog u isto vrijeme neprocjenjivo bogatstvo, ali i obaveza svih nas koji u njemu živimo.
-Upravo iz tog razloga, Opština Herceg Novi ulaže u projekte revitalizacije godinama zanemarivanih objekata od izuzetnog značaja za naš grad. Pored zdanja Gradske muzike, moram napomenuti da smo uložili sredstva i otvorili Muzej „Njegoševa škola“, a kraju se privode i radovi na adaptaciji i rekonstrukciji Kuće nobelovca Iva Andrića. Sve ovo jasno govori da se prema kulturno-istorijskom naslijeđu odnosimo odgovorno i domaćinski, sa ciljem ne samo da održimo epitet grada kulture, već i da ga podignemo na još viši nivo, istakao je Katić.
On je napomenuo da lokalna uprava snažno podržava i pomaže udruženja i organizacije koji su žila kucavica kulturnog i društvenog života Herceg Novog, pa su po prvi put u budžetu grada kao posebna stavka uvrštena izdvajanja za Gradsku muziku i mažoretke.
Na otvaranju rekonstruisanog objekta govorio je i arhitekta i konzervator Srđan Marlović, koji je pojasnio da je sam bastion nosio nekoliko različitih imena tokom istorije – bastion Fastagić, zatim bastion Trnovac, tokom mletačke uprave bastion Svetog Jeronima, a potom i bastion Svetog Sebastijana tokom austrougarske vladavine.
-Na nekoliko metara od nas, sa istočne strane, odigrala se jedna od najznačajnijih bitki u istoriji Herceg Novog, kada je grad nakon 200 godina turske uprave potpao pod mletačku. Probijanje gradskog bedema desilo se upravo na ovoj pozicijii, tom prilikom je i sam bastion (Trnovac) stradao. Mletačka uprava je procijenila da nije rentabilno obnavljati taj bastion, te je odlučeno da se ovaj čitav dio starog grada “amputira”. Tada su napravljena vrata, koja svi znamo kao vrata od Karače, na 100 metara zapadno od paviljona, obrazložio je Marlović i dodao da je austrijska uprava tek 1913. godine rješila da se ozbiljnije pozabavi problemom ovog utvrđenja.
Paviljon obnovljen – Gradska muzika HN
Prema riječima Marlovića, tek tada je rješeno da se ukloni jedna trećina bastiona i na poziciji nekadašnje kasarne i bedema podigne paviljon. Prvi svjetski rat je prekinuo građevinske radove, da bi paviljon konačno bio završen u periodu Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca i definitivno pušten u funkciju kao paviljon Gradske muzike 1919. godine.
-Ovaj paviljon obnavljamo nakon 100 godina i on je zasijao nekim novom sjajem i unio dozu dostojanstva koja se proteklih 50 godina u ovom prostoru zaboravila, zaključio je Marlović.
Kapelnica Gradske muzike Valentina Kulinović bila je pod utiskom da je prostor paviljona sada gotovo neprepoznatljiv u odnosu na situaciju prije početka radova, a svojim prisustvom otvaranje je uveličao i najstariji aktivni član ansambla, Jože Marić, koji je već 67 godina integralni dio najstarije institucije kulture u Herceg Novom.
Sinoćnje otvaranje zdanja Gradske muzike nije bilo samo oku milo – tri kompozicije izvela je operna pjevačica Nikolina Pušara, uz pratnju Đura Poznanovića na električnom klaviru, pa je cijeli događaj prošao u vizuelno i zvučno vrlo ugodnoj atmosferi.
Podršku u realizaciji ovog projekta pružili su kompanija Carine, koja je pomogla pri kupovini skupocjenog lustera, preduzeće “Vodovod i kanalizacija”, Biro Konto, Val i restoran Al Posto Giusto.
Precizna pozicija potonuća FRESNELA ucrtana u francuskim kartama
Razarač DAGUE
Podmornica MONGE i njena posada
Podmornica MONGE
pbb Rolan Morijo
Jedna od umjetničkih ilustracija uništenja FRESNELA iz francuskih izvora
Umjetnički prikaz uništenja razarača DAGUE
Vlada Republike Francuske nije spremna da tek tako, prepusti crnogorskim „stručnjacima“ za podvodnu arheologiju poput direktora Vladine firme RCUD Veselina Mijajlovića, da bez francuskog nadzora i učešća, vršljaju po olupinu francuske podmornice „Fresnel“ koja leži u plićaku u blizini Ade Bojane.
Proizilazi to iz odgovora ambasade Francuske u Podgorici na pitanja koja su preko tog diplomatskog predstavništva, „Vijesti“, uputile Vladi, Ministarstvu odbrane i komandi Ratne mornarice Francuske, a u vezi „epohalnog otkrića“ u izvedbi novinara RTCG i direktora državne firme Regionalni centar za obuku ronilaca za podvodno deminiranje (RCUD) iz Podgorice, Veselina Mijajlovića a koji su prije dvadestak dana u podmorju kod Ade Bojane pronašli „olupinu nepoznatog borbenog broda“ – u stvari francuske podmornice „Fresnel“.
„Trenutno smo u kontaktu sa nadležnim crnogorskim organima kako bismo utvrdili da se zaista radi o tom brodu i nakon toga preduzeli odgovarajuće radnje. Upoznali smo Ministarstvo vojske Republike Francuske o ovom otkriću“- kazali su „Vijestima“ u ambasadi Republike Francuske u Podgorici. Oni su dodali da su iz crnogorskih medija saznali za ovo otkriće i poručili da bi olupinu „za sada trebalo ostaviti u stanju u kojem je“.
RTCG i Mijajlovič su 2.avgusta tome trijumfalno, na sva zvona, obavijestili domaću i svjetsku javnost o otkriću „nepoznatog borbenog broda“ u plićaku kod Ade Bojane. To je međutim, dovelo samo do nove nacionalne sramote za Crnu Goru međunarodnih razmjera, jer je naša država zbog ove „ronilačko.novinarsko-istraživačke priče“ Mijaljovića i RTCG, postala predmet podsmjeha u stručnim krugovima koji se podvodnom arheologijom i proučavanjem vojno-pomorske istorije, bave u regionu i svijetu.
„Nepoznati borbeni brod“ kod Ade Bojane čiju su olupinu, uz značajnu ulogu u tome potpredsjednika Vlade Milutina Simovića (DPS) „otkrili“ RCUD, Mijajlović i RTCG je naime, olupina francuske podmornice „Fresnel (Q-65), a za koju se zna duže od jednog vijeka. Naime, još od 5.decembra 1915. – dana kada je „Fresnel“ sticajem nesrećnih oklonosti i ratnih dejstava neprijatelja, uništena i potopljena u plićaku u blizini jugoistočnog rukavca na ušću Bojane, zna se bukvalno sve o toj olupini, njenoj lokaciji, odnosno okolnostima pod kojima je podmornica stradala prije 105 godina, njenoj i sudbini njene posade. Stoga i ne čudi prvo zaprepaštenje, a potom i otvoreno izrugivanje sa kojim su stručnjaci u regionu i inostranstvu dočekali priču RTCG o „otkrivanju“ ove podmornice od strane Crnogoraca. Uprkos tome, Mijajlović i RCUD ne namjeravaju da odustanu od daljih „istraživanja“ onoga o čemu se već sve zna.
Precizna pozicija potonuća FRESNELA ucrtana u francuskim kartama
Mijajlovič je, nakon što je već “pukla bruka”, 5.svgusta medijima kazao da “ova olupina u daljim podvodnim istraživanjima predstavlja jednu od glavnih tačaka oslonca što se tiče hronologije predmeta iz svakodnevnog života podmorničara ili mornara iz tih vremena koja su obilježili događaji prvog svjetskog rata.”
“U zavisnosti od vrste naoružanja i prirode drugog tereta, tonaže i položaja, ova olupina će nam obezbijediti osnovne informacije o ratnoj istoriji i omogućiti da se bolje shvati karakter, obim i pravac pomorskih bitaka tog vremena. Zato smatram da nadležni državni organi treba da ustanove o kakvom se borbenom plovilu radi. Mi možemo da predpostavljamo” – naglasio je Mijajlović koji je ranije najavio da bi olupinu okod Ade Bojane trebalo očistiti od “veoma opasog oružja sa aktivnim upaljačima”, a koje se na njoj nalazi.
Direktor državne ronilačke firme najavljuje dalja istraživanja olupine, iako ona po međunarodnom pomorskom i ratnom pravu, nije vlasništvo Crne Gore bez obzira na to što se „Fresnel“ nalazi u našim teritorijalnim vodama. Podmornica je naime, i dan danas – 105 godina nakon svog uništenja, zvanično vlasništvo države Francuske jer je u pitanju ratni, a ne neki trgovački brod čijim bi uništenjem, njegova olupina postala vlasništvo osiguravajućeg društva nakon što bi ono vlansiku broda, isplatilo odštetu. Ratni brod, čak i kada propadne, i dalje kao olupina je vlasništvo države u čijoj je Ratnoj mornarici on prethodno služio, bez obzira na to gdje se njegova olupina nalazi. U slučaju da prilikom uništenja ratnog broda dejstvom neprijatelja, na njemu bude poginulih članova posade, njegova olupina dobija i dodatni pravni status ratnog groba koji se ne smije uznemiravati bez izričitog dopuštenja države čiji vojnici zajedno sa tom olupinom, počivaju u morskim dubinama na tom mjestu. Budući da je prilikom borbenih dejstava austrougarskog razarača „Warasdiner“ koji je 5.decembra 1915 granatirao nasukanu francuksu podmornicu, poginuo jedan član posade „Fresnela“ – podoficir električar Augustin Dukarm i čije tijelo nikada nije pronađeno i sahranjeno, time i „Fresnel“ ima pravni statusd ratnog groba koji se ne smije uznemiravati.
Francuske vlasti smatraju da treba pouzadno utvrditi identitet olupine kod Ade Bojane, ali da je ne bi trebalo dirati kako to namjeravaju da rade Crnogorci.
„Dok ne dobijemo precizne informacije o statusu broda, čini nam se da bi za sada olupinu trebalo ostaviti u stanju u kojem je.“- odgovorili su „Vijestima“ iz francuske ambasade, na pitanje kako gledaju na namjeru Crne Gore da istražuje olupinu te podmornice s obzirom na njen pravni staust po međunarodnom pomorskom i ratnom pravu, odnosno podržavaju li namjeru pojedinih državnih službi i preduzeća u vlasništvu države Vlade Crne Gore da istražuju olupinu “Fresnela”, sa nje skidaju djelove naoružanja, opreme i druge predmete i uznemiravaju taj ratni grob. Iz diplomatskog predstavništva Francuske su diplomatski suzdržano, izbjegli da odgovore na pitanje kako namjeravaju da spriječe eventualne takve aktivnosti Crnogoraca. Podsjetili su da osim “Fresnela” u našim vodama počivaju i ostaci još dva francuska ratna broda, ali i članova njihovih posada.
“U crnogorskom podmorju postoji još olupina francuskih brodova. Olupina francuske kontratorpiljerke „Dague“ se nalazi u vodama kod Bara gdje ronioci Nacionalne francuske Mornarice, zajedno sa crnogorskim kolegama, redovno rone prilikom rutinskog uplovljavanja francuskih brodova. Kod Boke Kotorske se nalazi olupina francuske podmornice „Monge“, ali njena precizna pozicija nije tačno ustanovljena.“- kazali su „Vijestima“ u ambasadi Francuske u Crnoj Gori.
Podmornicca „Monge“ je bila blizankinja podmornice „Fresnel“ i nastradala je samo dvije nedjelje nakon nasukanja i uništenja „Fresnela“ kod ušća Bojane. Naime, u noći 29.decembra 1915. na „Monge“ koja je na otvorenom moru južno od Boke, bila na maloj tzv, periskopskoj dubini, u punoj brzini je naletjela asutrougarska krtsrica „Novara“ koja je prethodno, zajedno sa još pet austrougarskih razarača klase „Tatra“, isplovila iz svoje baze u Boki Kotorskoj u napad na savezničke brodove u Otrantu. Oštri pramac „Novare“ je u udaru, nanio teška oštećenja francuskoj podmornici koja je ipak uspjela da izroni, ali je onda „Monge“ topovima napao austrougarski razarač „Balaton“ i potopio je. Spasila se skoro sva posada „Monge“ osim dvojice podoficira koji su se utopili prije nego što su Austrougari uspjeli da ih iz mora izvuku na svoje brodove. Stradao je i komandant podmornice „Monge“, poručnik bojnog broda Rolan Morijo koji u maniru starih pomoraca, nije želio da napusti svoj brod, već je potonuo sa njim.
Morijo koji je zbog svog herojskog držanja i odluke da potone sa podmornicom, kasnije posmrtno odlikovan najvećim priznanjem Francuske Republike – ordenom Legije časti, i njegova „Monge“ i danas, 105 godina od tog događaja, počivaju negdje na dnu Jadrana, na oko petnaestak milja jugoistočno od ulaza u zaliv Boke Kotorske.
Francuska Ratna mornarica kasnije je čak trima svojima podmornicama dala ime Rolana Morijoa, jednog od svojih najvećih pomorskih heroja. Njegovo i ime njegove podmornice nalaze se na Podmorničkom memorijalu koji je u Tulonu podignut u čast svih u borbi stradalih francuskih podmorničara. Imenom Rolana Morijoa zove se i Centar za obuku posada nuklearnih podmornica RM Francuske u Brestu. Precizna lokacija groba tog hrabrog podmorničara – olupine podmornice „Monge“ , do danas još nije utvrđena.
TUŽNA SUDIINA „DAGUE-A“ UPOZORENJE ZA FRANCUZE?
Rezervisanost Francuza prema namjeri crnogorskih vlasti da „istražuju“ i skidaju djelove sa olupine „Fresnela“ kod Ulcinja, razumljiva je kada se ima u vidu kako je naša država postupila prema ostacima francuskog kontratorpiljera – razarača „Dague“ koji je stradao naišavši na austrougarsku morsku minu, pred Barom 24.februara 1915.
Razarač DAGUE
Francuski razarač je u eksploziji mine prepolovljen i potonuo je na oko 300 metara južno od vile „Topolica“, u akvatorjumu danapnje Luke Bar. Na njemu je tom prilikom, stradalo 39 francuskih mornara, podoficira i oficira. Međutim, nakon više od pola vijeka mirovanja na morskom dnu pred Barom, olupina 76 metara dugog razarača koji je bio prelomljen u dva dijela, je 1973. izmještena iz lučkog akvatorijuma zbog potrebe produbljivanja lučkog basena za prihvat velikih trgovalkih brodova u Baru. „Dague“ je stoga pod vodom izrezan u čeiri manja komada koji su potom, izmješteni van lučkog akvatorijuma, i položeni na morsko dno na dubini od oko 15 metara u blizini rta Volujica. Tom prilikom izvađen je i dio posmrtnih ostataka stradalih francuskih pomoraca koji su uz vojne počasti, prenešeni i sahranjeni u svojoj domovini. Međutim, olupina „Daguea“ tada nije temeljito pretražena i u njoj se i danas povremeno pronalaze djelovi ljudskih skeleta. To, uz činjenicu da je olupina razarača u međuvremenu temeljito poharana i da je sa nje skinuto apsolutno sve što se moglo pokrasti a da je istovremeno, malo što od toga sačuvano u muzejima i javno dostupnim zbirkama u Crnoj Gori, čini potpuno razumjivim oprez i rezervisanost zvaničnih francuskig vasti prema namjeri crnogorskih institucija da „istražuju“ i „turistički valorizuju“ olupinu njihove podmornice „Fresnel“.
