Povezujući sudbine hrvatskog slikara Josipa Račića i srpskog pjesnika Branka Miljkovića sa sudbinama “običnih” ljudi koji nisu više živi, pisac je napisao roman – estetsku viziju čitavog života, poput Feniksa koji iz pepela stvara ponovo ljepotu
Ljepota i prolaznost glavni su motivi novog romana “Ruža i pepeo” autora Nedeljka Simanića, kojim je kroz likove i djela Josipa Račića, rodonačelnika slikarstva hrvatske moderne i srpskog pjesnika Branka Miljkovića, oba tragično preminula, uspješno spojio dvije strane svog svestranog umjetničkog talenta- likovnost i književnost. Potvrda ovog pristupa je i mala postavka portreta na štafelajima, kojima se takođe predstavio na promociji knjige u Kotoru, a među izloženima je i portret Račića, koji je Simanić naslikao prema slikarevom autoportretu.
Prolaznost i smrt, kaže autor za BN, teme su koje objedinjavaju sve likove u romanu, ne samo Josipa Račića i Branka Miljkovića, nego i ostale epizodne likove, kao i samog naratora, koji ima neke autorove osobine, ali ima i osobine nekog drugog čovjeka, tako da se oni ne poistovjećuju u potpunosti. U tu “mrežu prolaznosti” upleten je i lik jedne mlade djevojke u koju je narator zaljubljen, kao i jedan inženjerijski oficir Radovan Bobić, otac djevojke Olje.
Svi likovi su, kaže autor, rađeni prema stvarnim ličnostima, u romanu nose neke naznake fizičkog lika iz realnosti, ali su izmijenjeni i njihova imena i njihov životni put – gotovo sve.
-Priča o Radovanu Bobiću je jedna priča koja se veže za doba 90-ih, za rat. Postoji i taj ratni motiv. On je inženeirijski oficir i sticajem okolnosti, bude mobiliziran i tako završi na frontu. Nije poginuo, ostao je živ, međutim, ćerka mu je umrla jako mlada, poput motiva ruže Branka Miljkovića u pjesmi “Uzalud je budim”, posvećenoj mladoj djevojci koja je umrla nakon Drugog svjetskog rata. Ruža u vazi je takođe motiv i na posljednjoj slici Josipa Račića.
-Ruža je simbol života, ljepote i bujnosti, a pepeo simbol prolaznosti, smrti i nestajanja.. Pepeo je motiv koji se isto provlači kroz roman, a ima i jednu komponentu metamorfoze. Branković iz pepela vadi Fenixa, pticu koja se iznova rađa iz pepela. A taj Fenix je u stvari simbol umjetnosti. Znači, ne umire sve u toj vatri, nego iz tog pepela ponovo može da se stvara – iz tog pepela, tih ljudskih sudbina koje su praktično završene, nastojao sam da napravim roman, jednu estetsku viziju čitavog života. Ta dva motiva se u mom romanu isprepliću tako da jedan podržava i poništava drugi, kao neka vrsta apoteoze života kroz stvaranje i kreaciju, objasnio je Simanić.
Za naš portal dodaje da kroz asocijaciju rađanja novog života iz vatre i pepela – simboliku kružnog toka života, nastoji da pošalje optimističnu poruku da ljepota pobjeđuje. Roman “Ruža i pepeo”, objavljen u izdanju “Ouroboros” uz podršku Ministarstva kulture i medija i Opštine Kotor, posvetio je suprizi Tanji Rajić.
Ovom djelu prethodio je roman “Succubus” koji je nagrađen Čučkovom nagradom, kao i zbirka pjesama “Ka Zlatnom gusaru” i zbirka pripovjedaka “Delfini ne postoje”.
Nedeljko Simanić je u osnovi akademski slikar i slikarstvu je posvećen svakodnevno, te priprema izložbu koja bi trebala da bude postavljena u Kotoru do kraja jula idućeg godine.
Dva umjetnika -ista sudbina
-Josip Račić je rodonačelnik slikarstva hrvatske moderne, pojavio se na razmeđi vijekova i napraviti prevrat u čitavom regionalnom slikarstvu. Nesrećna je okolnost da je vrlo mlad, u 23. godini, 1908. godine, okončao život samoubistvom. Miljković je, s druge strane, fascinirao Simanića čistotom stiha, bez ikakvih svakodnevnih ili političkih natruha. Radio je na čistoj poeziji, u klasičnim formama kao što je sonet.
Račić i Miljković, koji su odrasli potpuno u različitim društvenim okolnostima, obojica su imali sličnu sudbinu. Miljković je isto tako izvršio samoubistvo, u 27. godini. Te smrti do danas nisu razjašnjene u potpunosti, pojasnio je Simanić .
/M.D.P./
