Opština Tivat pokrenula je postupak javne rasprave o Nacrt Plana upravljanja za Veliki gradski park u Tivtu za period 2022-2027 godine, a koji je svojom odlukom, utvrdio predsjednik Opštine Željko Komnenović (NP).
Javna rasprava o ovom dokumentu vezanom za Veliki gradski park koji je inače, i zaštićeni spomenik prirode u Tivtu, trajaće do 16. februara, a centralni okrugli sto održaće se 15. februara sa početkom u 12 sati u multiedijalnoj sali zgrade Opštine.
Velikom gradskim parkom koji se prostire na nešto manje od šest hektara površine između nautičko turističkog centra Porto Montenegro i centra grada, upravlja Komunalno preduzeće Tivat. Park je inače, podignut na imanjima nekadašnjih srednjevjekovnih kotorskih familija Radali i Verona 1892.godine, po naredbi tadašnjeg komandanta Ratne mornarice Austro-Ugarske i osnivača Pomorskog arsenala u Tivtu, admirala Maksimilijana Daublebskog fon Šterneka. On je porerd ostaloga, komandante austrougarskih ratnih brodova koji su se u Boku vraćali sa dalekih putovanja širom svijeta, obavezao da pritom sa sobom donesu primjerke biljaka i drveća karakterističnih za daleke zemlje koje su posjetili, a te biljke onda su sađene u tivatskom Mornaričkom parku kako se tada on zvao. Tako je ovdje nastala jedna od najvećih i najbogatijih botaničkih bašti na južnom Jadranu.Pored toga što je park uljepšavao prostor oko tek podignutog Arsenala, služio je za rekreaciju i odmor mornara i zaposlenih. U jednom dijelu parka je nekada bilo tenisko igralište (taj se dio i danas popularno naziva „tenis“), gdje su se nalazili teniski tereni koji su bili u funkciji od zasnivanja parka do Drugog svjetskog rata.
Gradski park u Tivtu zaštićen je 1968. godine Rješenjem Zavoda za zaštitu prirode kao hortikulturni objekat. Veliki gradski park je vrijedan predstavnik vrtne umjetnosti 19. vijeka na istočnoj obali Jadranskog mora. Podignut je u mješovitom stilu, koji je dominirao u vrtnoj arhitekturi tog vremena, a nastao je kombinovanjem elemenata francuskog (klasičnog) i engleskog (pejzažnog) stila.
U skladu sa Lokalnim akcionim planom za biodiverzitet Opština Tivat je u 2014. godini izvršila reviziju statusa, kategorije i režima zaštite zaštićenog prirodnog dobra Veliki gradski park. Odluka o proglašenju je usvojena na sjednici Skupštine Opštine Tivat koja je održana 29.decembra 2014. godine. Odlukom o proglašenju zaštićenog prirodnog dobra Veliki gradski park u Tivtu, gradskom parku određena je vrsta spomenik prirode, prirodno dobro lokalnog značaja, III kategorija, II zona zaštite. Park je stavljen pod zaštitu radi očuvanja prostorno-ambijentalnih, botaničkih, bioekoloških, predionih i kulturno-istorijskih vrijednosti grada, kao i očuvanja reprezentativnog identiteta užeg gradskog jezgra i održavanja i unaprijeđenja ukupnog stanja bioloških, estetskih i turističkih vrijednosti Tivta.
U parku su sačuvana važna obilježja planske organizacije prostora i umjetničke stilizacije. Park sadrži vrijedne vrtno-arhitektonske elemente – šetne staze, spomen obilježja, fontanu, glorijete.
Vegetaciju sačinjavaju uglavnom visoka četinarska stable koja dominiraju na sjevernoj strani, dok se na jugoistočnoj strani nalazi mješovita vegetacija sačinjena od četinarskih i lišćarskih vrsta. Pored vrsta koje su tipične u primorskim parkovima ovog područja, ovdje su prisutne i neke izuzetno rijetke vrste, kao što su bidvilova araukarija (Araucaria bidwillii), kalifornijski čempres (Cupressus macrocarpa), sremza (Prunus padus). Usljed dugogodišnjeg izostanka redovne njege u periodu nakon Drugog svjetskog rata, struktura vegetacije je na određenim djelovima parkovske površine narušena formiranjem podrasta invazivnih vrsta, odnosno prorjeđivanjem izvorne zasađene vegetacije.
Buduće aktivnosti na sprovođenju zaštite i unaprijeđenja zaštićenog prirodnog dobra, treba u osnovi da sadrže integralni pristup zaštite prirodnog i kulturno-istorijskog nasljeđa. To je, kako navode iz Opštine Tivat, osnovni preduslov za sprovođenje Plana upravljanja zaštićenog prirodnog dobra „Veliki gradski park“ kao Spomenika prirode.
Lokalna uprava u saradnji sa NVO sektorom i pojedincima inače, već nekoliko godina sprovodi niz aktivnosti na revitalizaciji i uređenju Velikog gradskog parka. Tako je prema dostupnmim podacima, u periodu od 2016 – 2021. godine ovdje usađeno 87 biljnih vrsta po kategorijama, najviše je usađeno sadnica stabala alepskog bora (Pinus halepensis) 34 stabla i pinjola (Pinus pinea) 20 stabala. Uz njjih posađen je i manji broj primjeraka raznih drugih vrsta drveća poput empresa, magnolija, ginkobiloga, hrasta, javora, kamfora… U istom periodu usađeno 100 grmova od čega je 42 vrste Pittosporum tobira i 27 vrsta Pittosporum tobira variegate. Usađeno je po šest puzavica vrsta Wisteria sinensis i Trathelospermum jasminoides i 250 perena vrste Canna indica. Djelimično je izgrađen sistem za navodnjavanje parkovskih površina, obnovljene su šetne staze i mobilijar, djelimično završena izgradnja ograde oko parkovskog kiompleksa, a izrađen je i projekat potpune rtekonstrukcije i obnove sistema javne rasvjete u parku.
Plan upravljanja Spomenikom prirode „ Veliki Gradski park u Tivtu” za period 2022.- 2027 godine uradio je stručni tim predvođen kordinatorkom dr Milkom Rajković- Mitrović diplomiranom biologinjom, a činile su ga Jelena Leković dipl. biolog, Tatjana Krstović dipl. ing. hortikulture i Marija Nikolić dipl ing. arhitekture. Ovim dokumentom detaljno je predstavljeno aktuelno stanje Velikog gradskog parka, rizici i faktori koji ga ugrožavaju, te propisane mjere zaštite, očuvanja, unapređenja i adekvatnog korišćenja ovog spomenika prirode u narednom periodu. Predložen je i niz mjera za očuvanje unapređenje kulturno-istorijskog, arhitektonskog i spomeničkog nasljeđa koje takođe uz bogatuvegetaciju, karakteriše Veliki gradski park, a posebno se insistira na spriječavanju smanjenja granica parka do čega biu mogao dovesti intenzivan urbanistički razzvoj u njegovim kontakt zonama.
Planom je detaljno propisan i niz mjera koje do 2027. treba sprovesti na održavanju i unapređenju parkam a koje bi u narendih pet godina ukupno koštale nešto preko 302 hiljade eura.
