Otac talijanskog jezika
Dante je pridonio nastanku italijanskog jezika jer je za pisanje svojeg remek-djela koristio tadašnji toskanski dijalekat umjesto latinskog jezika.
“Božanstvena komedija” , originalno naslovljena jednostavno “Komedija” , imaginarno je putovanje kroz pakao, čistilište i raj. Objavljena je u nekoliko dijelova početkom 14. vijeka.
Njegova popularnost potstakla je druge srednjovjekovne italijanske pisce kao što su Petrarca i Boccaccio da takođe pišu na svojem lokalnom narječju, čime su udarili temelje talijanskog književnog jezika.
Nije slučajno da se institut za promicanje talijanskog jezika i kulture u inostranstvu zove “Društvo Dantea Alighierija”.
U sklopu obilježavanja 700. godišnjice njegove smrti ove godine, Italija priprema i otvaranje Muzeja talijanskog jezika u Firenci, u kompleksu dominikanske crkve svete Marije.
U rangu Šekspira
“Božanska komedija” epski je spjev, priča o osobnom iskupljenju, ljudskim vrlinama i jedno od najuticajnijih djela naučne fantastike.
Njegov prvi dio, “Pakao”, podijeljen u devet krugova ovisno o težini grijeha, još uvijek utieče na to kako mi zamišljamo zagrobni život, barem u hršćanskom smislu.
Britanski pjesnik T. S. Eliot rekao je: “Dante i Šekspir među sobom su podijelili moderni svijet; ne postoji treći”.
Argentinski pisac Hose Luis Borges smatrao je da je “Božanstvena komedija” najbolje književno djelo svih vremena.
Dante u popularnoj kulturi
Generacije pisaca, slikara, kipara, glazbenika, filmaša i karikaturista bile su inspirirane “Božanstvenom komedijom”, ponajviše “Paklom”.
Tu spadaju Sandro Botticelli, William Blake, Salvador Dali i Petar Iljič Čajkovski, autori niza stripova i filmskog serijala X-Men te pisac Dan Brown.
Poznati kip Augustea Rodina “Poljubac” prikazuje Paola i Francescu, preljubnike koje Dante susreće u drugom krugu pakla.
“Božanstvena komedija” je bila i glavna inspiracija za triler “Sedam” koji je bio nomovan za Oskara i za popularnu video igru (“Dante’s Inferno”), a Dantea se često citira u popularnim televizijskim serijama kao što su “Momci s Madisona”.
Crna komedija Breta Eastona Ellisa “Američki psiho” počinje epigrafom “Svi vi koji ulazite, ostavite svaku nadu!”, jednom od najčešćih citata iz “Pakla”.
Durante, ali zovite me Dante
Kao mnogi drugi velikani italijanske kulturne istorije, kao što su Giotto, Leonardo, Michelangelo, Dante je obično poznat po svojem prvom imenu, koje je zapravo umanjenica od Durante.
Rođen je u Firenci 1265., protjeran u egzil 1302., i umro u Raveni na istočnoj jadranskoj obali 13. ili 14. septembra 1321.
Potekavši iz bogate porodice, premda ne aristokratske, Dante nikada nije radio za život, a bavio se politikom, književnošću, filozofijom i kosmologijom.
Imao je najmanje troje djece sa suprugom Gemmom Donati, ali njegova muza cijeloga je života bila jedna druga žena, Beatrice, koja se pojavljuje u “Božanstvenoj komediji” kao njegov vodič u raju.
Dante političar
Dante je bio aktivan u politici, odsluživši 1300. regularni dvomjesečni mandat jednog od devet izabranih vladara Firence.
U to vrijeme italijanski gradovi bili su konstantno na rubu građanskog rata između gvelfa, koji su politički podržavali Papu, i gibelina, koji su bili na strani careva Svetog Rimskog Carstva.
Dante je počeo kao gvelf, ali pošto je protjeran u egzil uz neizravnu pomoć pape Bonifacija VIII., postao je sve kritičniji spram miješanja Pape u politiku.
Suđeno mu je i protjeran je iz Firence nakon što je novi režim preuzeo grad i okomio se na staru vladajuću klasu. Ostao je u egzilu ostao sve do smrti.
Godine 1302., sudac je naložio da Dante i njegovi saveznici budu spaljeni na lomači ako se pokušaju vratiti. Kazna je poslije promijenjena na odsijecanje glave.
U “Božanstvenoj komediji” pjesnik koristi priliku da izravna račune s mnogima od svojih neprijatelja pa je tako u pakao smjestio i Bonifacija VIII.
