Među lutajućim i poludivljim govedima koja su uhvaćena na području Tivta u nekoliko lani organizovanih akcija koje su zajedno priredili Opština Tivat i Uprava za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove (UBH), bilo je i grla zaraženih bolešću plavog jezika (BPJ).
Zbog toga se u Tivtu, gdje problem krupne stoke koju nesavjesni vlasnici puštaju da slobodno luta podruljem optine uz padine brda Vrmac i dalje traje, sumnja da među tim životinjama ima još grla zaraženih BPJ-om.
Ove sumnje su posebno narasle proteklih dana kada su građani koji su pješačili Vrmcem na različitim lokacijama iu blizini gornjih djelova grada, našli ukupno četiri uginula goveda, a od kojih su neka bila u blizini jednog od lokalnih izvišita vode. Uginula goveda je odmah po nalogu Sekretarijata za isnmpkecijski i komunalni nadzor Opštine Tivat, uklonilo tivatsko Komunalno preduzeće. Iz Opštine su tada još jendom ukazali da je stanje sa problemom lutajuče stoke na ovom području stanje neodrživo, te da prijeti zdravlju, ali i bezbjednosti ljudi jer se krdo poludivjih goveda koja se slobodno kreću na ovom prostoru, u međuvremneu uvećalo, a životinje nastavile da upadaju na privatna imenja, izlaze na saobraćajnice i ugrožavaju imovinu i ličnu sigurnost građana.
„Uprava, uključujući i nadležne veterinarske inspektore i veterinare koji rade na području opštine Tivat, nemaju saznanja o, kako navodite: „više slučajeva uginuća te stoke“, te Vas molimo da dokaze ili informacije ko je i kada postavio „osnovanu sumnju na bolest plavog jezika kao uzrok tog pomora“ dostavite kako bi, kao nadležni, preduzeli sve mjere u cilju isključivanja/potvrđivanja sumnje na bolest plavog jezika na jedini ispravan način – pregled veterinara, uzorkovanje, laboratorijsko ispitivanje i sprovođenje svih drugih propisanih mjera. Nakon toga, u skladu sa rezultatima ispitivanja i procjenom rizika, preduzeće se sve neophodne mjere za praćenje, sprječavanje pojave, suzbijanje i iskorijenjivanje bolesti plavog jezika, ako je potrebno, u skladu sa propisima iz oblasti zdravlja životinja, uključujući humano hvatanje i postupanje shodno propisima koji uređuju zaštitu dobrobiti životinja i bezbjednosti hrane.“- odgovoreno je „Vijestima“ iz UBH na pitanje da li su upoznati sa ovim slučajevima pomora grla lutajučle stoke u Tivtu i uzrocima te pojave. Upravu na čijem je čelu v.d. direktor Vladimir Đaković smo pitali i što će UBH preduzeti da se spriječi širenje BPJ ako je ona uzrok uginuća ovih grla, odnosno da se eliminiše sva stoka na ovom području koja bi možda mogla biti izložena riziku zaražavanja i daljeg širenja BPJ-a.
„Mjere za kontrolu bolesti plavog jezika propisane su Zakonom o veterinarstvu i Pravilnikom o mjerama za sprječavanje pojave, otkrivanje, suzbijanje i iskorjenjivanje zarazne bolesti plavog jezika i nikako ne podrazumjevaju, kako navodite, “uništavanje kompletnog stada u kojem se zaraženo grlo zateklo kako to propisuju mjere borbe protiv ove stočne bolesti“. Naglašavamo da se u Crnoj Gori, ne samo za bolest plavog jezika, već i za ostale bolesti životinja primjenjuju mjere usaglašene sa mjerama i standardima Svjetske organizacije za zdravlje životinja (OIE), Evropske komisije, Evropske agencije za bezbjednost hrane i drugih međunarodnih relevantih organizacija u oblasti zdravlja životinja.“- poručili su iz UBH.
Član 8 Pravilnika o mjerama za sprječavanje pojave, otkrivanje, suzbijanje i iskorjenjivanje zarazne bolesti plavog jezika propisuje da u slučaju potvrđivanja BPJ među životinjama na nekom gazdinstvu, službeni vetrerinar, „sprovodi epizootiološko ispitivanje i naređuje sprovođenje mjera“ od kojih je prva na spisku „klanje životinja po potrebi, radi spriječavanja širenja epizootije ili usmrćivanje životinja sa izraženim kliničkim simptomima“. Pored toga, veterinar mođe naložiti „neškodljivo uklanjanje leševa uginulih i usmrćenih životinja“, odnosno vakcinaciju, koja se inače, izvodi samo u hitnim slučajevima. Mjere borbe protiv ove stoočne bolesti vrlo su rigorozne podrazumijevaju i proglašavanje zaraženog i ugroženogh područja, kao i posebnog tzv. restriktivnog područja o kojem se mora obavijestiti čak i Evropska Komisija.
Iz UBH su potvrdili da je među ljetos u nekoliko akcija uhvaćenim grlima lutajuće krupne stoke u Tivtu, a koja su u skladu sa naredbom nadležnog veterinarskog inspektora odvedena u karantin na poljoprivrednm gazdinstvu Uprave za izvšenje krivičnih sankcija u Spužu, bilo jedno grlo zaraženo BPL-om.
„Sva goveda koja su nakon hvatanja smještena u karantin su klinički pregledana, obilježena ušnim markicama i izvršena su propisana dijagnostička ispitivanja u cilju utvrđivanja zdravstvenog statusa, na određeni broj bolesti čije je sprečavanje od javnog interesa, uključujući i bolest plavog jezika. Tačno je da je kod jedne životinje sa teritorije opštine Tivat laboratorijskim ispitivanjem potvrđeno prisustvo bolesti plavog jezika. Naglašavamo da ni u jednom trenutku od dopreme goveda i tokom boravka u karantinu nije bilo kliničkih simptoma bolesti, a životinja je dodatno izolovana i tretirana u skladu s rješenjem o mjerama u karantinu. Od strane nadležne veterinarske ambulante u kontinuitetu je pojačano praćeno zdravstveno stanje ove životinje i vršena su dalja laboratorijska ispitivanja. Ovo nije neuobičajeno, s obzirom na prirodu virusa, koji se određeni period zadržava u životinji i ne izaziva značajne, a često i potpuno izostaju zdravstvene problemi, nakon čega životinja bude slobodna od virusa (“ozdravi”), a pri tom je stekla imunološku zaštitu.“- objasnili su iz UBH, ne odgovorivši međutim, zašto kompletno stado u kojem se zatekla zaražena životinja, nije uništeno nakon njegovog dopremanja u Spuž i potvrde prisustva u tom krdu ozbiljne zarazne bolesti životinja. U međuvremenu, to „uhapešno“ stado poludivjih gioveda u Spužu kojih je iz Tivta ljetos dovedeno ukupno 34 grla, se i uvećalo jer je nasvijet došlo i još 11 teladi.
„Vijesti“ posjeduju dokumentaciju o izvršenim pregledima i zdravstveom stanju goveda dovedenih na gazdinstvo u Spužu, a koju je po rješenju Veterinastcvke inspekcije o karantinu tiih grla ljetios napravila ovlašćena veterinasrka ustanova „Prima-Vet“ iz Danilovgrada. Kod 17 grla je serološki utvrđeno prisustvo antitijela na bolest plavog jezika ali su ona bila negativna na samu bolest, a od njih je kod jednog grla PCR testom potvrđeno obolijevanje. „Prima –Vet“ je o tome obavijestilo UBH od kojih je zatražila i „donošenje odluke za PCR pozitivnu životinju“.
Iz UBH nisu konkretno odgovorili na pitanje „Vijesti“ kao taj nadležni državni organ namjerava da riješi problem krda poludivlje lutajuće krupne stoke na području Tivta koji predstavlja opasnost za ljude, imovinu, ali i rizik za zdravlje drugih domaćih životina koje ovdašnji farmeri propisno drže na svojim imanjima, Nisu odgovorili ni hoće li konačno, dozvoliti sanitarni odstrel ovih poludivljih životinja, a za što su sve glasniji pozivi mještana Gradiošnice, Dumidrana, Peana, Gornje Lastve i drugih djelova Tivta koji godinama trpe pravi teror od te stoke.
„Uprava za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove očekuje potpunu kooperativnost, kao i izvršavanje svih poslova i zadataka koji su u nadležnosti lokalne uprave Tivat, kako bi smo zajednički eliminisali ovu negativnu pojavu.“- lakonski su odgovorili iz UBH, iako je upravo Opštiaa Tivat jedina institucija koje je proteklom periodu pokušala da riješi ili umanji ovaj problem, organizujuči nekoliko akcija hvatanja ovih poludivljih goveda. Opština Tivat ivat inače, jedina i snosi troškove čuvanja te uhvaćene stoke u Spužu jer joj uprava UIKS-a i zaračunava naknadu za njihov smještaj, čuvanje i ishranu a koja u prosjeku, iznosi po 3,42 eura po grlu dnevno. Stoga je lokalnu kasu Tivta čuvanje „ničijih“ goveda u Spužu, iako su neka od njih bila zaražena BPL-om, do sada koštalo ukupno više od 10.000 eutra.
HVALE SE RANIJIM OBAVJEŠTAVANJIMA
“Sve informacije kao i do sada preduzete mjere za kontrolu bolesti plavog jezika na teritoriji Crne Gore u poslednjih desetak godina Uprava za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove je uvijek činila dostupnim preko svog sajta, putem medija, na sastancima sa držaocima životinja i zainteresovanim stranama (uvoznici, klaničari, lokalne uprave …).”- rečeno je iz UBH, ali nisu precizorali zašto javnost nije obaviještena o posljednjem slučaju BPL-om zaraženog “uhapšenog” lutajućeg goveda iz Tivta.
Tvrde da je “u kontinuitetu je sprovođena vakcinacija goveda i ovaca protiv ove bolesti tako da je imunološki zaštićeno preko 80% populacije goveda i ovaca (2017-do kraja 2019).”
“Naime, na teritoriji Crne Gore, 11. avgusta 2016. godine dijagnostikovana je pojava bolesti plavog jezika većeg obima i utvrđeno je da se radi o serotipu 4 virusa plavog jezika. Iz tog razloga, već od marta 2017. godine sprovedena je vakcinacija goveda i ovaca protiv bolesti plavog jezika. Poslije maja 2017. godine pa do kraja 2021.godine bolest se pojavljivala sporadično odnosno bolest plavog jezika je utvrđena kod 1 ovce i 3 goveda. Takođe, sprovodi se i entomološki nadzor – kontrola vektora – prenosioca bolesti plavog jezika (insekti iz roda Culicoides), radi utvrđivanja njihovog prisustva i utvrđivanja prisustva/odsustva virusa bolesti plavog jezika.”- naveli su iz UBH naglašavajuči da bolest plavog jezika “nije zoonoza – ne prenosi se sa životinja na ljude, odnosno ljudi ne obolijevaju od ove bolesti.”
