Iznad kamenitog skrivenog raja, uvale Veslo na Luštici, sa tirkizno plavim morem, gdje nema plažnog mobilijara, buke i žurki, kako to opisuju savremeni nomadi, godinama raste deponija otpada. Smetlište na nekoliko hiljada kvadrata, dočekuje svaki brod koji ulazi u Boku kotorsku. Ugrožena je životna sredina i naselje Ponta Veslo.
Mještani su bespomoćni u borbi sa onima koji svakodnevno istovaraju kamione otpada. Nadležni u Opštini obećavaju da će ovoga puta efikasnije djelovati u suzbijanju devastacije vrijednog prostora.
Obilazeći ovaj napadnuti prirodni lokalitet, zatičemo nevjerovatnu necivilizacijsku sliku razbacanog građevinskog i komunalnog smeća i plastike na uzvišenju iznad Ponte Veslo.
Bogdan Kaluđerović iz Mjesne zajednice Luštica tvrdi da deponija iznad same uvale i naselja postoji već petnaest godina:
“Vidi se s mora, kao na tacni. Sa Opštinom smo pokušavali da se deponija zatvori i ne širi, da se očisti, prekrije zemljom i postave stubovi. Imali smo i nekoliko svojih akcija, ali Mjesna zajednica nema nikakve ingerencije. Rješenja komunalne policije su bila bez efekta. Smeće i otrovne materije se spiraju ka moru i naselju. Smrad je veliki.”
Na pitanje ko su oni koji nelegalno odlažu otpad, Kaluđerović kaže da su to razni preduzetnici, ali i stanovnici Luštice koji grade kuće i vile. S njim je saglasan i mladi mještanin Jovica Škrivan:
“Najbolje bi bilo deponiju sanirati i zatvoriti, odnosno zabraniti odlaganje otpada. Mjesna zajednica do sada nije dobila pravu podršku za to iz Opštine, a deponija raznog otpada, od građevinskog do kućnog, sve je veća. Sa mora se bolje vidi koliki je to zagađeni prostor, ali i sa kopna I puta kojim smo došli. Katastrofa!”-ogorčen je Škrivan.
Kaluđerović smatra da je neophodno hitno zabraniti ovu, ali i druge manje deponije na Luštici, te napraviti propisanu za građevinski materijal:
“Tako bi oni koji odlažu otpad nešto i plaćali, a deponija bi se održavala. U međuvremenu, neophodna je stroža kontrola, pa da se građevinski materijal odvozi u Tivat ili Herceg Novi. Ovako je situacija neodrživa, jer se deponija nalazi 50-tak metara od imanja i kuća, uz sami put-navodi Kaluđerović.
U Službi za inspekcije poslove na pitanja NVO EkoKulMedia, koja realizuje projekat “Ecoscreen”, podsjećaju da su za privremeno skladištenje neopasnog građevinskog i zelenog otpada na teritoriji opštine Herceg Novi određene „Tisove grede“ na Ublima do 1. 1. 2024. godine.
Tvrde da komunalni inspektori Službe za inspekcijske poslove prostor poluostrva Luštica u zimskom periodu obilaze jednom sedmično, dok se u ljetnjim mjesecima kontrole obavljaju češće.
“Jedna od izvršenih kontrola odlaganje građevinskog i neopasnog komunalnog otpada bila je i u naselju Veslo. Tom prilikom konstatovano je da se na lokacij nalazi veća deponija nastala usljed deponovanja zemlje i šuta od građevinskih radova. Pronalaženje počinilaca podrazumjevalo bi stalno prisustvo službenika Komunalne policije i Službe za inspekcijske poslove na predmetnoj lokaciji, što je u datim okolnostima nemoguće, te tako nesavjesni građani koriste priliku i nelegalnim odlaganjem otpada dovode do uništavanja biljnog fonda, devastacije prostora i zagađenja životne sredine”- potvrđuje komunalna inspekcija.
Najavljuju da će u saradnji sa lokalnom upravom i Mjesnom zajednicom Luštica, u narednom periodu preduzeti korake na uređenju, odnosno ozelenjavanju ovog lokaliteta.
“Takođe biće postavljene table sa naznakom da je zabranjeno odlaganje otpada, te će biti preduzetete sve druge aktivnosti u cilju očuvanja ovog i sličnih prostora. Ono što bi umnogome olakšalo rad, odnosno kontrole i utvrđivanje počinilaca prekršaja, bilo bi uvođenje video nadzora javnih površina, odnosno kritičnih tačaka na kojima se obavlja nelegalno deponovanje. Opština Herceg Novi ide u tom smjeru, a kako bi se cijeli plan sproveo u djelo neophodna je i saglasnost Agencije za zaštitu podataka o ličnosti i slobodan pristup informacijma”- navode iz Službe za inspekcijske poslove.
Da li će u najavljenim aktivnostima u suzbijanju deponovanja otpada iznad Ponte Veslo nadležni ovoga puta istrajati? Mještani se, iako skeptični, ipak, nadaju. Vjeruju i da bi kazne za deponovanje otpada na površinama koje prostorno planskom dokumentacijom nisu za to predviđene bile djelotvorne. One iznose za pravno lice od 1000 €, a od 500€ za fizičko lice i odgovorno lice u pravnom licu.
ECOSCREEN je naziv projekta kojeg NVO EkoKulMedia čiji je cilj da se naporima građana koji će se samoorganizovati nadležne lokalne institucije pokrenu na akciju i u sinergiji eliminišu neke od deponija i crnih ekoloških tačaka.
Projekat Ecosreen se implementira u sklopu “Regionalnog programa lokalne demokratije na Zapadnom Balkanu 2-ReLOaD2, koji finansira Evropska unija, a sprovodi Program Ujedinjenih nacija za razvoj. U Crnoj Gori se ReLOaD2 realzuje u partnerstvu sa 15 lokalnih samouprava, među kojima su Herecg Novi, Tivat, Kotor I Budva, koje čine klaster “Coastal Mates”.
