Saga sa uklanjanjem popularne otvorene scene iz atrijuma srednjevkjekovnog ljetnjikovca u Tivtu se nastavlja
Centar za kulturu (CZK( Tivat će povodom odluke JU Muzej i galerija (MG) i Opštine Tivat da uklone malu otvorenu scenu CZK iz atrijuma srednjevjekovnog ljetnjikovca Buća-Luković u tom gradu, organizovati drugi po redu protest u subotu 14.februara.
Odluka da se ukloni scena koju je CZK 199. postavio u atriujumu zaštićenog spomenika kulture II kategorije onda kada je ta JU gazdovala njime, bez traženja i dobijanja konzervatskih uslova i saglasnostiUprave za zaštitu kultzurnih dobara, motivisana je činjeniciom da su započeli sanaciono-konzervatorski radovi na najmarkantnijem dijelu tog kompleksa – kuli ljetnjikovca Buća-Lukovi koja datira iz 14.vijeka. Direktorica JU MG Danijela Đukić je stoga prije nekoliko mjeseci inicirala da se do kraja ispoštuju preporuke konzervatora koji suprije deset godina tražili uklanjanje male scene CZK iz atrijuma kompleksa što je zvaničnom odlukom osnivača i MG-a i CZK-a, Opšine Tivatk, 2019. zvanično didijeljen na korišćenje i upravljanje MG-u. Opština je tada obavezala rukovodstvo ove dvije JU da dogovore i potpišu sporazum o poslovno-tehničkoj saradnji kojim bi se uredio način funkcionisanja i korišćenja otvorene scene CZK u atrijumu objekta kojim gazduje MG i ona upodobila zahtjevima konzervatorske struke, ali to tadašnji rukovodioci ove dvije ustanove Jelena Bošković (DPS) i Neven Staničić (Crnogorska) nisu uradili. Bošković je doduše, inicirala da se scena ukloni iz atrijuma, ali to nije realizovano, već se sprovodi tek sada kada je aktuelna gradska vlast Tivta predvođena gradionačenikom Željkom Komnenovićem(Narod Pobjeđuje) počela konzervatorsku obnmovu i sanaciju kule ljetnjikovca koja je trebala biti realizovana još 2019. ali je tadašnja DPS-.om predvođena gradska uprava nenamjenski potrošila skoro 90.000 eura dobijenih od Minnistarstva kulture za ove svrhe. Stoga su neposredno nakon novogodišjih praznika, krenuli i radovi na uklanjanju scene jer se CZK ptethodno oglušio o dopis Opštine da je sam ukloni.
Iz MG su CZK-.u 19.decembra uputili dopis da je uklanjanje scene neophodno “u cilju očuvanja kulturno-istorijskih vrednosti zaštićenog nepokretnog kulturnog dobra Buća-Luković, planirane sanacije kapele Svetog Mihovila, kultivisanja atrijuma autohtonim zasadima i planiranja postavke u dijelu atrijuma.”
U proteklih 14 godina inače, mala scena CZK u atrijumu ljetnjikovca Buča-Luković je publici pružila brojne magične, nezaboravne momente uživanja u pozorišnoj, muzičkoj ili literarnoj umjetnosti i stekla gotovo kultnu status, prevsntveno zbog jeidnstvenog ambijenta u koje je bila smještena. Istovremeno, svojim radom ova zvanično montažno-demontažna scena koja ipak nakon ljtenje sezone nikada nije buila uklanjana, je bukvalno stopirala rad i razvoj muzeološke djelatnosti u kompleksu Buća-Luković. Čitavo zapadno krilo muzeja u kome se nalazila etnološka i zbirka posvećena istoriji Tivta je bilo u najvećoj mhjeri nedostupno za posjetioce, kao što je to bio slučaj i sa kulom čije je prizemlje pretvorenu u garderobu i šminkernicu za pozorište. Na objektima kompleksa – kuli i crkvici Svetog Mihovila vršeni su i radovi koje su knzervatori ocijenili štetnim i nedopustivim za očuvanje tog spomenika kulture, poput bušenja kamena radi kačenja svjetlosnih i elektro instalacija za scenu, čak i probijanja potpuno novih vratiju na kuli sa koje se u nekim od popularnih predstava CZK, atrijum konstatno zasipao velikim količinama pijeska ili vode.. Aktuelno rukovodstvo MG i Opštine Tivat odlučilo je da tome stane na kraj i ispoštuje preporuke konzervatora, te iz kompleksa Buća-Luković ukloni otvorenu scvenu CZK Tivat. To je naišlo na ogorčenje dobrog dijela tivatske javnosti i menadžmenta CZK koji je potrenuo proteste zbog ove odluke opšzinara. Stavove da malu scenu ne treba izmještati iz atrijuma podržali su i brojni glumci i reditelji, dramski pisci i umjetnici uz regiona bivše Jugoslavije koji su ranije gostovali i radioli na njoj, a CZK je na društvenim mrežama pokrenuo kampanju da se scena sačuva u krugu zaštićenog spomenika kulture koji je određen da bude gradski muzej i lapidarijum. Njihove stavove podržali su glumci Anita Mančić, Andrija Milošević, Branko ilić, Jullija Milačić-Petrović Njegoš… reditelji Jagoša Marković Kokan Mladenović, Nikita Milivijević, Milan Karadžić…
U tukovodstvu CZK koji na raspolaganju za izvođenje svojih progarma ima tri objektra: Veliku dvoranu u Domu „Gracija Petković“, malu scenu u DTV „Partizan“ i veliku otvorenu ljetnju pozornicu, insistiraju na očuvanjuj i četvrte i najatraktivnije- scene “Atrijum“ u ljetnjikovcu Buća –Luković, tvdrdeći da će bez nje, biti doveden u pitanje i ovogodišnji ljetnji Međunarodni festival mediteranskog teatra „Purgatorije“ koji se održava u Tivtu. Oni su kao neodgovarjučće i ponižavajuće odbacili alternativne lokacije koje je Ošptina predložila kao moguće novo mjesto za iz kompleksa Buča.Luković, izmještenu scenu.
„Tivatska teatarska scena, ispred ljetnjikovca Buća, pamti izvedbe komada koji su obilježili pozorišne repertoare regiona. Takođe, na ovoj prozornici prve glumačke korake, napravili su brojni umjetnici, bez čijeg postojanja bi bilo teško zamisliti našu kulturu. Zbog toga je rušenje ove scene poput vađenje temeljca iz srca kulture naše države.”- poručili su pored ostaloga, iz CZK. Direktorica te JU Dijana Sindik je kazala i da je na nju iz vrha Opštine Tivat ovim povodim vršen pritisak da podnese ostavku, ali da ona to neće uraditi. Sindik je kazala i da se u vezi problema male scene CZK “po medijima svašta vuče.”
“Oni planiraju da ukinu tu scenu da bi napravili tu nekakav lapidarij, Nijesu osnovane priče da smo mi devastirali prostor, kao što vjerovatno nije osnovana ni njihova priča o elaboratu, tako da je sve to vrlo upitna stvar. Mi smo sada angažovali i pravnike, da nas u potpunosti upute o čemu se tu radi. Izgleda da tog elaborata uopšte i nema, odnosno nije ni odobren. Dakle, sve to što oni pokušavaju sa uklanjanjem scene, to su samo neke preporuke iz 2013. godine, ali od tada do danas se dosta toga promijenilo, tako da je uopšte pitanje da li oni imaju ikakav pravni osnov za ovo što pokušavaju.“- istakla je Sindik. CZK je pod geslom “Buća-naša kuća” pozvao građane i umjetnike na nmvi prostest koji će se održati u subotu, 14.januara, na platou između kompleksa Buća-Luković i ljetnje pozornice.
Sa druge strane, regovala je i direktrorica MG Danijela Đukić koja je juče saopštila da je dolaskom na tu funkciju prije nekoliko mjeseci, počela sa sprovođenjem aktivnosti na sprječavanju “kontinuiranog devalviranja kulturno istorijske cjeline i unutrašnjosti kule loje usporavaju, ugrožavaju i devastiraju Muzej i muzejske zbirke.”
“Odluku o uklanjanju metalno-drvene konstrukcije (koja je zabetonirana u zemlju) vodili smo se isključivo smjernicama iz Elaborata o revalorizacji nepokretnog kulturnog dobra-kompleksa ljetnjikovca Buća-Luković iz 2013 utemeljen u Zakonu o zaštiti kulturnih dobata. Predstave CZK Tivat se igraju i u drugim gradovima, pa se s anjima tamo ne prenosi i atrijum.”- istakla je Đukić i navela da se sa početkom sanacije srednjevjekovne kule, otpočelo i sa “uklanjanjem elemenata koji joj ne pripadaju, odnosno tehničke opreme za potrebe predstava.” “Neugledno dvorište predstavljaju i pobacani djelovi stubova, koje je potrebno konzervatorski tretirati i uz pomoć stručnih lica pokušati spojiti elemente djelova stubova. (Elaborat iz 2013.) Intervencije na vijencu prozora četvorolisnog oblika bez dobijenih konzervatorskih uslova!? (bušenje rupa za tiple, provlačenje PVC narandžastog crijeva i dr.) Moramo da prekinemo dugogodišnju i kontinuiranu nebrigu.”- istakla je Đukić dostavljajući medijima i fotografije stanja kojeg je zatekla u kompleksu zaštičlenog spomenika kulture II kategorije.
Navela je da JU Mjuzej i galerija Tiuvat za uklanjanje otvorene scene CZK ima podršku Muzejskog društva Crne Gore, JU Muzeji i galerije Budva, JU Muzeji Kotor, Srđana Marlovića, arhitekte-konzervatora, Savjeta JU Muzej i galerija Tivat, Veska Ražnatovića, konzervatora-restauratora, Gordane Ražnatović, arhitektice, Saše Srećkovića, etnologa-antropologa, AMMM-Udruženja Mediteranskih Pomorskih Muzeja, pojedinaca i Opštine Tivat.
“U elaboratu o revalorizaciji nepokretnog kulturnog dobra – kompleks ljetnjikovca Buća-Luković kroz prijedlog mjera piše: iznalaženje druge lokacije za održavanje predstava male scene; uklanjanje metalnih i drvenih konstrukcija za potrebe pozorišne produkcije iz dvorišnog prostora; izrada projekta uređenja dvorišnog prostora, sa namjenom izlaganja skulptura, lapidarijuma i sl.; Dvorište kompleksa je devastirano metalnim konstrukcijama za reflektore, plastičnim sjedištima i drvenim scenskim podijumima, za potrebe pozorišne produkcije. Izvršiti demontažu rigips ploča, koje su montirane za potrebe privremene postavke u kapelici;”- citirala je Đukić Elaborat iz 2013.
Gradonačelniku Tivta Željku Komnenoviću juče su pismo podrške poslali i organizatori manifestacije ”Njegoševi dani” sa Filozofskog fakulteta u Nikšiću koji su posebno kritikovali direktoricu CZK Dijanu Sindik, posebno znog načina na koji se ona navodno, “ljetos ponijela tokom Njegoševih dana” čiji je Tivat bio domačin. Aludirajući na Sindik, oni su poručlili da “neko ko nije bio u stanju da omogući najednostavniju logistiku za Njegoševe dane, sada navodno “gine” za kulturu” u cijeloj u javnosti kreiranoj atmosferi povodom scene u atrijumu ljetnjikovca Buća-Luković.
