Višegodišnje zalaganje poslenika inicijative mladih sa invaliditetom Boke Kotorske za arhitektonsko prilagođavanje zgrade JU Centra za socijalni rad za opštine Kotor, Tivat i Budva donosi rezultate
Nakon pet godina od kako je postala izvršna pravosnažna presuda Osnovnog suda u Kotoru po grupnoj tužbi dvije osobe sa invaliditetom, obje korisnice invalidskih kolica, u februaru su počeli radovi koji imaju cilj da obezbijede uslove za nesmetan pristup glavnom ulazu zgradama JU Centar za socijalni rad za opštine Kotor, Tivat i Budva, kao i kretanje, boravak i rad osoba sa invaliditetom u tim objektima. Postavljanje rampi i pratećih sadržaja sprovodi se kroz projekat Delegacije Evropske unije u Crnoj Gori u saradnji sa Ministarstvom rada i socijalnog staranja, a osobe sa invaliditetom će za ostvarenje svojih prava morati još da se strpe do 6. oktobra, kada je planiran završetak radova.
Sve ove godine OSI u Boki su svoja prava tražile maltene sa ulice, jer nisu imale uslova ni mogućnosti da dostojanstveno izađu na sprat zgrade, uđu u kancelariju i da u kontaktu sa službenicima CZSR odrade potrebnu dokumentaciju. Tužba koju su Miroslava-Mima Ivanović i još jedna osoba s invaliditetom još 2016. godine podnijele protiv CZSR za opštine Kotor, Tivat i Budva i Ministarstva rada i socijalnog staranja, pokrenula je cijeli dugogodišnji proces borbe za prava OSI. Nakon što je u decembru 2015. godine Prvostepena socijalno-ljekarska komisija u postupku odlučivanja o njihovom pravu na ličnu invalidninu obavila pregled na trotoaru ispred ovog Centra, dvije drugarice su presavile tabak i napisale tužbu.
Dvije godine čekale su da Osnovni sud u Kotoru donese presudu, koja je postala pravosnažna i izvršna 6. aprila 2018. godine, a pošto u naredne još dvije godine zgrada Centra i dalje nije bila prilagođena za pristup OSI, Miroslava-Mima Ivanović, sada već direktorka Inicijative mladih sa invaliditetom Boke (I MI Boke), 25. juna 2021. godine podnosi krivičnu prijavu Osnovnom državnom tužilaštvu u Kotoru protiv Kemala Purišića, bivšeg ministra rada i socijalnog staranja i Vasilija Todorovića, direktora JU Centra za socijalni rad za opštine Kotor, Tivat i Budva (koji je u međuvremenu penzionisan).
U prijavi I MI Boke, Purišiću i Todoroviću se pripisuje više produženih krivičnih djela u sticaju, i to: povreda ravnopravnosti iz člana 159 stav 1 i 3, neizvršenje sudske odluke iz člana 395 stav 1, nesavjestan rad u službi iz člana 417 stav 2 a u vezi stava 1, i rasna i druga diskriminacija iz člana 443 stava 1 Krivičnog Zakonika Crne Gore, što je Jovanka Čizmović, osnovna državna tužiteljka, odbacila donošenjem Rješenja 22. decembra 2021. godine.
Iz Udruženja I MI Boke su ocijenili da je ovakvo Rješenje u potpunosti suprotno Ustavu Crne Gore, Konvenciji UN-a o pravima OSI, Zakonu o socijalnoj i dječjoj zaštiti, Zakonu o zabrani diskriminacije lica sa invaliditetom i Krivičnom zakoniku Crne Gore. Očekuju da Više državno tužilaštvo u Podgorici usvoji Žalbu protiv Rješenja Osnovnog državnog tužilaštva u Kotoru, koje je bilo dužno da po službenoj dužnosti pokrene krivični postupak protiv Purišića i Todorovića zbog neizvršenja sudske odluke. Iz I MI Boke su najavili da će rad ovog tijela ispitati pred Tužilačkim savjetom.
Projekat koji je u toku ima cilj da se osobama sa invaliditetom i osobama sa smanjenom pokretljivošću omogući jednak pristup centrima za socijalni rad i drugim javnim ustanovama. Adaptacijom je obuhvaćeno 19 objekata Centra za socijalni rad sa ispostavama i Dom za djecu „Mladost“ u Bijeloj.
PROCJENA NEDOSTATAKA -IDENTIFIKOVANJE PREPREKA
U Ministarstvu rada i socijalnog staranja, koje je investitor projekta „Poboljšanje pristupačnosti javnim ustanovama i centarima za socijalni rad u Crnoj Gori” smatraju da “još uvijek postoji prostor za dalju procjenu nedostatka dobrih uslova i identifikovanje prepreka koje onemogućavaju punu dostupnost, prije svega, centrima za socijalni rad koji pružaju usluge i pomažu odraslima i djeci u nevolji”. Ističu da su “zakonodavni i regulatorni okvir za fizičku pristupačnost osobama sa invaliditetom prilično dobri, ali glavni problem je aplikacija u praksi, s obzirom da inspekcijski organi nadležni za praćenje sprovođenja propisa u oblasti građevinarstva i unutrašnjeg uređenja imaju odgovornost za sprovođenje kontrole”.
Projekat „Poboljšanje pristupačnosti javnim ustanovama i centarima za socijalni rad u CG” otpočeo je sa prvim radovima adaptacije 6. februara 2023. god. u Centru za socijalni rad u Baru. Ovaj Ugovor o uslugama vrijedan 606,088.60€ sprovodi Delegacija Evropske unije u Crnoj Gori, glavni projektant je kompanija d.o.o. “Nik Com” iz Nikšića, dok je izvođač radova firma “BomBeton” Cetinje.
Projekat se finansira kroz Godišnji program aktivnosti za Crnu Goru za 2018. godinu, u okviru akcije „Podrška vladavini prava i sektoru temeljnih prava“, aktivnost 5.1. Poboljšanje pristupačnosti, u okviru rezultata 5: Poboljšanje dostupnosti javnih ustanova, saopštili su za Boka news iz Ministarstva rada i socijalnog staranja.
M.D.Popović
