Povodom obilježavanja Njegoševog dana-dana kulture u Crnoj Gori, učenici Gimnazije Kotor organizovali su javni čas u amfiteatru škole sa ciljem da se afirmiše stvaralaštvo najvećeg pjesnika našeg jezika, a crnogorskog vladike i vladara, 9.novembra u 12 sati (6.i 7.čas)
Učesnici programa bili su učenici prvog razreda specijalističkog odjeljenja filološke gimnazije: Marta Borović, Drago Rapovac, Aleksandra Dimitrovski, Ljubica Vučković, učenik prvog razreda opšte gimnazije Vojin Begović, učenica trećeg razreda Romina Racković, učenik drugog razreda Miloš Laketić, učenici četvrtog razreda Nemanja Lazarević I Neđeljko Tujković.
Tehnička podrška bili su učenica četvrtog razreda Katarina Jelić i dva učenika drugog razreda Danijel Kalezić i Vasilije Simonović.
Za scenario časa korišten je materijal iz knjige “Njegoševa svetlost”, odabrane misli vladike Nikolaja Velimirovića iz knjige “Religija Njegoševa”, kao i sami tekstovi Petra II Petrovića Njegoša iz “Gorskog vijenca”, “Luče mikrokozma”, pjesme “Noć skuplja vijeka”.
Misli koje ilustruju spoj ovih tekstova su i ideja vodilja planiranog javnog časa:
Što je čovjek, a mora bit čovjek!
Tvarca jedna te je zemlja vara…
Ime česno zasluži li na njoj,
On je ima rašta polaziti;
A bez njega u što tada spada?
Osvijetljena je ličnost Petra II Petrovića Njegoša kao stvaraoca i mislioca, kao vladike i kao vladara Crne Gore u 19.vijeku.
Kritičkim promišljanjem u dijaloškoj formi učenici su razgovarali i o ulozi Njegoša u formiranju kulturnog pamćenja našeg naroda:
– Oko pjesnika stražare neki, iz razloga nepoznatih, ili suviše očiglednih, brane ga od neposvećenih, od misli jeretičkih i neodobrenih, išačenih, čudno neusklađenih sa opštim MIŠLJENJEM O NAMA, koje se mističkim putem pretvara u MIŠLJENJE O NJEMU. Sudbina pjesnikova postoji kao odjek, kao trag o tome KO, KADA I KAKO čuje njegove reči, pa je ona napokon i SUDBINA KULTURE.
-Njegoš je temelj, ali i kob jedne kulture! Njegove stihove izgovaraju i nepismene starice pokraj ognjišta, u crnogorskim selima, a znaju ih naizust i učenici osnovnih i srednjih škola.
Razumljivo je bilo da se razgovara o Njegoševoj poetici, o njemu kao poštovaocu čovjekove prirode, zemaljske i božanske. Istaknuta je njegova misao kao iskra besamrtna. Osvijetljeni su segmenti junaštva u Crnoj Gori u teškim vremenima borbe sa lukavim Turcima,odluke vladike i vladara povodom različitih događaja. Istaknut je senzibilitet istih tih junaka koji znaju da uživaju u ljepotama i snovima, a ne samo da ratuju, kao i iskustvo mudrih duhovnika koji su “ovaj svijet ispitali, otrova mu čašu iskapili” i potvrdili svojim odlukama misao da “vaskrsenja ne biva bez smrti”. Takvi junaci su oni koji dovijeka žive i koji su se imali rašta i roditi.
Takav čovjek, junak, pjesnik i mislilac je i sam Petar II Petrović Njegoš.
Značajan je podatak da je u prepunom amfiteatru škole oko 150 učenika uzelo učešća u ovom času, i iako su iz različitih odjeljenja, različitih godišta, uspješno su vodili kulturni dijalog ili ga samo slušali, ali svjesno promišljajući o svom čitalačkom iskustvu i Njegoševom djelu.
Čas je bio multimedijalnog karaktera. Osmišljena je prezentacija sa poznatim Njegoševim portretima koja je pratila izabrane tekstove. U pauzama između dijelova teksta čuli su se snimci značajnih kompozicija koje su nastajale inspirisane Njegoševim životom i djelom: “Počitajemi”, pismo Petra II Petrovića Njegoša Vuku Karadžiću, Vojina Komadine, “Kletva” Aleksandra Perunovića, zatim kompzicija “O preblagi, tihi učitelju”
(koja je nastala po tekstu “Luča mikrokozma”) Natalije Knjažinskaje, kao i kompozicija “Gusle” Nine Perović, koju izvodi kvartet Crnogorskog simfonijskog orkestra.
Sa učenicima su radile profesorice Aktiva za Crnogorski-srpski, bosanski, hrvatski jezik i književnost: Ljiljana Odža, Marija Jevtić. Ljiljana Čolan, Sonja Golub-Klenak, profesorica Likovne umjetnosti Željka Jovićević i profesorica Muzičke umjetnosti Jovana Miljenović.
