Uprava pomorske sigurnosti sa prvim danom 2017. godine zvanično je uspostavila sistem nadzora pomorskog saobraćaja čija je probna primjena tekla od oktobra 2015.
Kako je Pobjedi potvrdio Žarko Lukšić, načelnik Odjeljenja pomorskih telekomunikacija u okviru Uprave pomorske sigurnosti, Pravilnik o načinu nadzora, informisanja i upravljanja pomorskim saobraćajem, ozvaničio je obavezni sistem čekiranja, odnosno javljanja crnogorskom VTS centru u Dobroj Vodi za sve brodove koji ulaze/izlaze iz takozvane VTS (Vessel traffic sistem) zone odgovornosti od 12 nautičkih milja.
Prema njegovim riječima, izrađene su procedure koje striktno definišu obaveze plovnih objekata koji se nalaze u VTS području, a odnose se na proceduru slanja ulaznog i izlaznog izvještaja, odnosno devijacionog i incidentnog izvještaja u slučajevima vanrednih situacija.
Sa plovnih objekata koji namjeravaju da uplove u VTS područje iz međunarodne plovidbe, prikupljaju se podaci o imenu plovnog objekta, međunarodnom pozivnom znaku, poziciji, kursu, brzini, odredištu i procijenjenom vremenu dolaska na odredište (ETA) 15 minuta prije, a najkasnije prilikom ulaska plovnog objekta. Podaci se prikupljaju obavezno za brodove nosivosti od 300 bruto tona i više, brodove dužine preko 50 metara, plovila na međunarodnim putovanjima, brodove organičenih manevarskih sposobnosti, one koji prevoze opasne ili zagađujuće materije, plovila koja tegle ili potiskuju drugi objekat, bez obzira na dužinu, kao i sve plovne objekte koji se nalaze u situaciji potencijalnog rizika za navigaciju ili sigurnost plovidbe, ljude i životnu sredinu – kazao je Lukšić.
On je podsjetio da su nabavka i uspostavljanje VTMIS sistema dio nastojanja Crne Gore da poboljša sigurnost plovidbe i zaštitu mora od zagađenja. – Uprava pomorske sigurnosti je preko resornog ministarstva, kroz finansijska sredstva koja je Evropska komisija odobrila u sklopu programa IPA I programa, u periodu 2013- 2015. godine nabavila VTMIS opremu (sistem za nadzor, informisanje i upravljanje pomorskim saobraćajem) vrijednu preko 1,8 miliona eura, uključujući i obuku operatera – kazao je Lukšić.
Oprema se nalazi na lokacijama: Dobra Voda (Bar), Obosnik (poluostrvo Luštica), Crni rt (Sutomore) i Mavrijan (Ulcinj), a obuhvata pomorski radarski sistem, radio-komunikacioni sistem, obalni sistem automatske identifikacije brodova, radiogoniometar, meteo stanice, elektronsku kartografiju i rezervnu linkovsku mrežu.
Značaj projekta – Crna Gora je samim uvođenjem probne faze sistema za nadzor i upravljanje pomorskim saobraćajem (VTMIS – Vessel Traffic Monitoring and Information Sistem) u oktobru 2015. godine u punom smislu postala pomorska zemlja koja je u prilici da na temeljan način kontroliše teritorijalne vode, reaguje pravovremeno na znake opasnosti, prevenira povredu plave granice i reaguje u slučaju spasavanja na moru – istakao je Lukšić.
Prema njegovim riječima, sistem za nadzor, informisanje i upravljanje pomorskim saobraćajem je složen tehnički sistem, namijenjen za praćenje, upravljenje i organizaciju pomorskog saobraćaja u unutrašnjim morskim vodama, teritorijalnom moru i epikontinentalnom pojasu Crne Gore. – Sprovodi se radi povećanja sigurnosti pomorske plovidbe, efikasnosti pomorskog saobra- ćaja i zaštite morskog prostora, i obuhvata prikupljanje podataka o pomorskim objektima u pomorskom saobraćaju, davanje podataka pomorskim objektima, davanje plovidbenih savjeta i podrške u plovidbi pomorskim objektima i organizovanje plovidbe i upravljanje pomorskim saobraćajem – navodi Lukšić.
Kako kaže, operateri na VTS centru sprovode danonoćni nadzor plovila, ne samo u VTS području, već sistem aktivno služi za slučajeve traganja i spasavanja na moru. Nedavni primjer je spasavanje ribara u blizini Luke Bar 15. decembra. On je podsjetio da je tokom turističke sezone praćen povećan pomorski saobraćaj, posebno na području Bokokotorskog zaliva gdje je u saradnji sa Inspekcijom sigurnosti plovidbe detektovano nekoliko prekršaja dozvoljene brzine kretanja, koja je ograničena na 10 čvorova u cijelom zalivu, odnosno šest milja u tjesnacima Verige i Kumbor.
„Operateri su tokom cijele turističke sezone davali aktivnu 24-časovnu podršku pilotima u Bokokotorskom zalivu i na taj način, prateći velike putničke brodove koji plove zalivom veoma doprinijeli sigurnosti pomorske plovidbe“ – kazao je Lukšić.
Uprava pomorske sigurnosti koordinira sve akcije spašavanja na moru, a VTMIS sistem će olakšati sprovođenje tih mjera, kazao je Lukšić.
Prema njegovim riječima, sistem omogućava precizno pronalaženje ugroženih plovila što će doprinijeti boljem radu Koordinacionog centra za traganje na moru.
Aktivan je i specijalni broj za pomoć na moru – 19833
Uprava pomorske sigurnosti uspostavila je informacioni sistem za najavu brodova koji uplovljavaju i isplovljavaju iz crnogorskih luka.
Novi sistem kontrole pokazuje efikasnost prilikom sprečavanja nedozvoljenog ulaska stranih ribarica u naše teritorijalne vode. – VTS područje je definisao Zakon o moru i iznosi 12 nautičkih milja. Na konzolama u VTS centru postavljen je alarm koji automatski detektuje svako plovilo, bilo da se radi o brodu, ribarici ili malom čamcu. Konstantnim nadzorom prate se i eventualno upozoravaju VHF komunikacionim sistemom svi objekti, tako i ribarice.
Šansa da neko nedozvoljeno izlovljava ribu u našem teritorijalnom moru (u okviru šest milja) nije moguća, a svaki prekršaj se odmah javlja nadležnom MUP-u odnosno graničnoj policiji, koja je nadležna za dalje postupanje prema prekršiocima – kazao je Lukšić. On je naglasio da postoji izuzetna saradnja sa Mornaricom Crne Gore (MVCG) i Sektorom granične policije MUPa, čije su aktivnosti proširene formiranjem Zajedničkog operativnog tima (ZOT), koji čine MVCG, MUP GP i UPS.
Lukšić navodi da su procedure i standardi na planu ekološke kontrole, odnosno sprečavanja zagađenja, unaprijeđeni od marta 2014. godine kada je implementiran satelitski sitema za detekciju naftnih mrlja CleanSeaNet.
Njegova efikasnost dokazana je kada je detektovano ispuštanje moguće naftne mrlje sa jahte koja je dolazila u Bokokotorski zaliv. Odmah je alarmirana Inspekcija pomorske plovidbe u Kotoru, koja je dokaze koji su poslati sa VTS centra predočila stranoj jahti i sankcionisala njeno nelegalno ispuštanje nedozvoljenih supstanci u more – kazao je Lukšić.
On je podsjetio da je kroz međunarodni BALMAS projekat, čiji je cilj stvaranje jedinstvenog sistema upravljanja balastnim vodama u Jadranu, Uprava pomorske sigurnosti nabavila i opremu za indikativno uzorkovanje vode u brodskim tankovima i dala Lučkoj kapetaniji Bar na korišćenje. Oprema za detaljno uzorkovanje vode u brodskim tankovima data je na korišćenje Institutu za biologiju mora Kotor.
/pomorstvo.me/
