Veliki broj jedinstvenih naprava za izlov ribe na kanalu Port Milena, poznatijih kao kalimere, već decenijama propada usled zagađenosti kanala i sve manjeg izlova ribe. Vlasnici ovog simbola Ulcinja polako odustaju od njihove izrade i korišćenja pa će, ukoliko se nastavi taj proces, kalimere ubrzo otići u istoriju. Iz NVO „Zeleni korak“ upozoravaju da kalimere na Port Mileni, ali i na rijeci Bojani treba zaštititi i revitalizovati.
-One predstavljaju važan elemenat lokalnog identiteta i kulture. To je blago Ulcinja čije se nestajanje mora zaustaviti. Iz Ministarstva kulture su ranije obećali sredstva, ali od toga za sada nema ništa. Vlasnici sami ne mogu revitalizovati objekte, jer sve manje love. Ali i Port Milena i Bojana su u ingerenciji Morskog dobra i trebalo bi da se to preduzeće pozabavi rješavanjem tog problema. Svakako da je neophodno da se prethodno sanira stanje na kanalu i riješi problem zagađenja. Na tom lokalitetu zamro je ribolov zbog velike zagađenosti pa kalimere sada uglavnom služe kao ukras, ali ukras koji propada, kaže Dželjal Hodžić.
On predlaže da se neke od starih kalimera, koje se ne koriste, restauriraju kako bi se u njima napravila neka vrsta muzeja.
-Turistima bi se objašnjavao originalni izgled i način lova, objašnjava izvršni direktor „Zelenog koraka“.
Podsjetimo, Uprava za zaštitu kulturnih dobara Crne Gore donijela je nedavno rješenje kojim je utvrdila da je „ribarenje kalimerama” nematerijalno kulturno dobro od lokalnog značaja.
-Objekti kalimere reprezentuju jedinstveno i autentično kulturno nasleđe, tradicionalni život, privređivanje i zanat, a ribarenje njima predstavlja tradicionalnu vještinu i umijeće njihove izrade i korišćenja. One su jedinstvena i autentična atrakcija i znamenitost Ulcinja. Ribarenje kalimerama i same kalimere su znakovi u prostoru Ulcinja i element kulturnog identiteta grada i zajednica koje u njemu žive, navodi se u rješenju uprave. Kanal Milena iskopan je 1885. godine, prema projektu ruskog inžinjera Vladimira Ivanoviča Varmana, a po zahtjevu princa Nikole Petrovića koji je, nakon jedne posjete Ulcinju, odlučio da isuši Zoganjsko jezero, kako bi se čitava oblast odnosno stanovništvo zaštitilo od malarije. U znak zahvalnosti zbog iskorjenjivanja malarije, od koje je umirao veliki broj djece, Ulcinjani su kanal nazvali po kraljici Mileni. Kanal je vremenom postao veliko riblje mrestilište, a ribari su uz pomoć jedinstvenih naprava nazvanih kalimere počeli ulov velikog broja ribljih vrsta. Kalimera na grčkom znači „dobar dan” ili „dobra sreća”, a na albanskom (ne kalim merre) znači vađenje- uzimanje-zahvatanje.
Turistička atrakcija
-Port Milena mora da bude ribnjak i prirodna oaza koja bi s postojećim kalimerama bila prirodna atrakcija, po kojoj bi se eventualno plovilo specijalnim gondolama koje bi, takođe, bile atrakcija. Svaka kalimera bi bila revitalizovana i na njoj bi turisti mogli da love ribu, koju bi potom nosili u restorane na obali, da tamo bude spremljena. Puteve oko kalimera trebalo bi napraviti od prirodnih materijala da to budu staze za šetanje. Sve radnje na obalama trebalo bi da budu okrenute ka kanalu i vodi, a ne kao danas prema asfaltu da gosti udišu izduvne gasove automobila. Nešto slično postoji u Makedoniji, tačnije u Strugi na Crnom Drimu. Mi smo se u vezi s tim obraćali resornom ministarstvu. Smatramo da još ima vremena da se krene pravim putem – kaže Hodžić.
/M.K./
