Crna Bogorodica drvena statua u niši u prolazu ispod hercegnovske Sat kule (Tore ) neobična je bar iz dva razloga. Prema legendi tokom borbi između Turaka i Mlečana, 1687. godine, tri Peraštanina, zaklonila su se iza drveta masline koja im je, kada je topovsko đule pogodilo maslinu, spasila živote. Peraštani su se zarekli da će upravo od tog nagorjelog drveta, u znak zahvalnosti, napraviti skulpturu Majke Božje. Tokom konzervatorskih i restauratorskih radova 2003. godine, utvrđeno je da je statua zaista i napravljena od maslinovog drveta. Mr.arh. Zorica Čubrović kaže da se “najranije vrijeme postavljanja kipa Bogorodice može vezati za mletačko osvajanje grada, dakle za kraj 17. vijeka”.
Iako širom Evrope (Francuska, Italija, Nemačka, Belgija, itd.), Azije (Filipini), Sjeverne i Južne Amerike-(USA, Brazil, Čile, Kosta Rika, itd.), postoje crne Bogorodice izrađene od drveta ili kamena, kod nas nisu česte.
Iako su crni Bogorodica sa malim Isusom nema negroidne karakteristike, već su im facijalni detalji izrađeni u skadu sa anatomijom lica predstavnika bijele rase.
Crnu boju Bogorodice neki eksperti (naročito egzegeti koji su bili stručnjaci za tumačenje Svetog pisma) pokušavaju da povežu sa stihom „Crna sam, ali lijepa“ (Niger sum sed formosa), iz biblijske Pjesme nad pjesmama, dok drugi smatraju da njena tamnoputost simbolizuje težak život običnog naroda (tamna boja je navodno bila posljedica tijela umazanog prašinom i prljavštinom).
Tora
Sadašnji izled gornjeg dijela Sat kule-Tore potiče iz 1856 godine iz vremena kada je Bokom upravljala Austro Ugarska monarhija.
Osmougaona kula je izgradjena na temeljima odbrambenog bedema gdje je u doba vladavine Turske, bila zapadna kapija grada. Bedem je obnovljen nakon zemljotresa 1667. godine.
O slojevitosti gradnje Kule svjedoči i slika Fedora Karačaja iz 1837. godine. Na njoj se vidi stražarska kula, vjerovatno iz turskog perioda, koja je kasnije srušena. Kasnije je na bedemu iznad gradskih vrata podignuta Sat kula.
/S.Kosić/
