Stepen neprihodovane vode na nivou Crne Gore je neprihvatljivo velik, za isporuku 12,95 m³ po korisniku mjesečno (potrošnja u 2021. godini) potrebno je obezbijediti još dva puta toliko, odnosno još 25,98 m³ koliko se izgubi od izvorišta do krajnjeg korisnika.
To je saopštila Regulatorna agencija za energetiku i regulisane komunalne djelatnosti u izvještaju za 2022. godinu.
ISPORUKA
Procenat neprihodovane vode (tehnički i komercijalni gubici) dobija se na osnovu podataka o količini vode koju su vršioci (vodovodna i komunalna preduzeća) potisnuli u sistem (zahvaćena na lokalnim vodoizvorištima i preuzeta od Regionalnog vodovoda) i količini koju isporuče korisnicima.
– Kod vršilaca koji sprovode mjerenje zahvaćene i isporučene vode, najmanju vrijednost stepena neprihodovane ima ViK Tivat (26 odsto), zatim ViK Podgorica sa 51 odsto i ViK Herceg Novi, gdje je stepen neprihodovane vode u 2022. godini iznosio 74 odsto. ViK Budva, koji vrši mjerenje preko 90 odsto vode koja je potisnuta u sistem (zahvaćena i voda preuzeta od RVCP), je u 2022. godini imao stepen neprihodovane vode od 57 odsto – navedeno je u izvještaju.
REGAGEN ističe da je prvi put od kada prikuplja podatke, ViK Tivat ostvario stepen neprihodovane vode manji od 40 odsto.
– ViK Tivat mora biti primjer svim vršiocima u borbi protiv neprihodovane vode, a prvi korak u tom pravcu je da se obezbijedi mjerenje ukupne količine zahvaćene i količine vode koja se isporučuje korisnicima. U toku 2022. ViK Tivat je imao stepen neprihodovane vode od 26 odsto. Osim što je vrijednost tog indikatora na vrlo zadovoljavajućem nivou, potrebno je ukazati da se stepen neprihodovane vode kod ViK Tivat iz godine u godinu smanjuje, te je za očekivati da se trend nastavi – piše u izvještaju.
To je peti izvještaj koji je REGAGEN pripremila i dostavila Skupštini Crne Gore. Kao i u prethodnim ukazuje na to da se podaci o zahvaćenim količinama vode ne mogu smatrati pouzdanim, budući da većina vršilaca nije postavila uređaje za mjerenje i obezbijedila stalno i sistematsko registrovanje količina zahvaćene vode, i pored obaveze propisane članom 51 Zakona o vodama. Takođe, od ukupno 24 vršioca, samo tri vrše mjerenja ukupno zahvaćene i isporučene vode (ViK Herceg Novi, Tivat i Podgorica).
– To predstavlja veliki problem kako za REGAGEN, koja ne može da utvrdi koliko iznosi neprihodovana voda, tako i za druge subjekte koji donose strateške odluke vezane za investicije u komunalnu infrastrukturu. U toku 2022. godine primijećen je pomak u primjeni odredbe člana 51 Zakona o vodama i to kod ViK Danilovgrad, gdje je mjereno 65 odsto od ukupne količine zahvaćene vode – konstatuje se u dokumentu.
Autori dokumenta ukazuju da se smanjenjem neprihodovane vode mogu obezbijediti značajni dodatni kapaciteti vode za javno snabdijevanje, te je potrebno s posebnom pažnjom razmotriti isplativost stavljanja u funkciju novih vodoizvorišta ili alternativnih načina obezbjeđivanja vode, kao što su postrojenja za preradu pitke vode ili postrojenja za desalinizaciju.
NAPLATA
U toku 2022. godine vršioci su za sve djelatnosti koje obavljaju realizovali fakturisanu vrijednost u iznosu od 40.822.540 eura (Bar, Kolašin i Gusinje nijesu dostavili podatke). Najveću fakturisanu vrijednost je ostvario ViK Podgorica 10.849.986 eura, što čini 27 odsto ukupno fakturisane vrijednosti na nivou Crne Gore, dok fakturisana vrijednost četiri vršioca (Podgorica, Budva i Herceg Novi), čini čak 56 odsto ukupno fakturisane vrijednosti na nivou Crne Gore.
–Stopa naplate na nivou Crne Gore za vršioce koji su dostavili podatke o fakturisanim i naplaćenim vrijednostima je iznosila 102 posto. Prikazane vrijednosti stope naplate ne odnose se samo na regulisane komunalne, već i na druge djelatnosti koje obavljaju
vršioci. Najniža stopa naplate u 2022. godini je bila kod ViK Tuzi (79 odsto) i ViK Rožaje (80 odsto ) a najveća u Pljevljima (212) i Nikšiću (118) – piše u izvještaju.
ViK Cetinje najveći gubitnik
Regulatorna agencija za energetiku i regulisane komunalne djelatnosti u izvještaju za 2022. godinu saopštila je i podatke o finansijskom poslovanju vodovodnih i komunalnih preduzeća za 2022. godinu.
– Od ukupno 24 vršioca, njih 11 (ViK Bijelo Polje, ViK Cetinje, KD Gusinje, ViK Kotor, KD Petnjica, ViK Nikšic, KD Plav, ViK Pljevlja, ViK Podgorica, ViK Rožaje i ViK Ulcinj) su prema bilansu uspjeha na kraju 2022. godine poslovali sa gubitkom.
Ukupan rezultat poslovanja u 2022. godini na nivou sektora bio je negativan (gubitak) i iznosio je 2.395.516 eura, od čega se 1.541.006 odnosilo na gubitak ViK Cetinje. U primorskom regionu su poslovali sa dobitkom od 514.669 eura, u središnjem sa gubitkom od 2.577.944 eura, a u sjevernom regionu ostvaren je gubitak od 332.241 euro. Ukupni prihodi iznose 59.060.779 eura, a rashodi 60.972.110 eura – piše u izvještaju Regulatorne agencija za energetiku i regulisane komunalne djelatnosti.
