Crna Gora nema adekvatnu putnu infrastruktura za veći priliv turista, većina putnih pravaca nije bezbjedna
Stigla je ljetnja sezona, a sa njom stižu i kolone automobila crnogorskim drumovima. Tako će, prema podacima Uprave za saobraćaj, biti kao i prethodnih godina, najopterećenija saobraćajnica, bez sumnje, dionica magistralnog puta M-1 Kotor – Tivta – Budva, koja u ljetnjim mjesecima dostiže brojeve od preko 30.000 vozila na dan. Sve to povećava rizik od saobraćajnih nezgoda i na ostalim putevima koji u većini, prema ocjenama međunarodnih eksperata, ne zadovoljavaju potrebne standarde bezbjednosti.
Uzroci i udesi
Udesi u nepreglednim krivinama i raskrsnicama, slijetanja u provalije pored neobezbijeđenih puteva, odroni, to su samo neki od uzroka teških nesreća kojima svjedočimo decenijama.
– U Crnoj Gori, ne računajući auto-put, pet zvjezdica imaju samo dva kilometra puta od blizu 1.900 km cesti obuhvaćenih analizom. Samo dva odsto puteva (39,5 km) je dobilo ocjenu četiri ili pet zvjezdica. Nasuprot tome, skoro 55 odsto puteva (više od 1.000 km) je dobilo najnižu ocjenu od jedne zvjezdice. Dalje, 28 odsto puteva (više od 500 km) za kategoriju putnici u vozilima je dobilo samo dvije zvjezdice – govori studija koju je finansirala Evropska unija pod nazivom ,,Procjena bezbjednosti na putevima u Crnoj Gori“ rađena je prije tri godine.
Rezultati za Crnu Goru pokazuju veliki procenat puteva koji imaju jednu i dvije zvjezdice. IRAP (International Road Assessment Programme) navodi da zemlja treba da se trudi da postigne najmanje ocjenu od tri zvjezdice za puteve, kako bi se poboljšale performanse bezbjednosti na putevima.
Pojedine dionice poput Jasenovo polje – Vir, Bioče – Mojkovac – Slijepač most, Petrovac – Virpazar, Plužine Šćepan –Polje označene su kao visoko rizične. U Upravi za saobraćaj svjesni su stanja, ali objašnjavaju da su u poboljšanje bezbjednosti na putevima ulagali onoliko koliko je država budžetom mogla da izdvaja decenijama unazad.
Kako nam je kazao dipl. ing. građ. Nikola Arnaut iz Sektora za izgradnju, održavanje i rekonstrukciju puteva Uprave za saobraćaj, procjena bezbjednosti saobraćaja koja je urađena 2020. godine iz sredstava EU pokazala je ono što smo već znali i na čemu kontinuirano rade, a to je da je potrebno unaprijediti sektor bezbjednosti saobraćaja na crnogorskim putevima.
– Činjenica stoji da je procenat puteva koji su dobili nisku ocjenu visok, preko 50 odsto naše putne mreže, ali Uprava za saobraćaj već duži vremenski period radi na unapređenju stanja naše putne mreže i poboljšanju opšte bezbjednosti na putevima kroz izgradnju i rekonstrukciju putnih dionica, ugradnju nove signalizacije i sistema pasivne bezbjednosti saobraćaja. Takvi rezultati su potvrdili da su planovi Uprave za saobraćaj u kratkoročnom i srednjeročnom periodu opravdani, te da se to ogleda u broju dionica magistralnih i regionalnih puteva koje su planirane da budu izgrađene ili rekonstruisane – kazao je Arnaut.
Crne dionice
Kako je istakao, dionice državnih puteva na kojima nivo bezbjednosti saobraćaja nije na zadovoljavajućem nivou ,,crne dionice“ su ujedno i dionice na kojima su identifiovane crne tačke, tj. lokaliteti na kojima se u vremenskom periodu od dvije godine desilo više od jedne saobraćajne nesreće sa smrtnim ishodom ili teško povrijeđenim osobama.
– Dionice kojima će se u najkraćem periodu posvetiti maksimalna pažnja su: M-1 Kotor – Tivat – Budva; M-2 Podgorica 1 – Bioče – Mioska; M-2 Mojkovac – Ribarevina; M-3 Jasenovo polje – Nikšić; M-5 Rožaje – Most Zeleni; M-7 Nikšić – Trubjela; M-10 Podgorica 3 – Cetinje – Budva; R-2 Berane – Andrijevica; R-10 Đurđevića Tara (raskrsnica sa M-6) – Mojkovac (raskrsnica sa M-2); R-15 Virpazar 2 – Ostros – Vladimir; R-23 Cerovo – Rogami. Za sve ove dionice Uprava za saobraćaj je pripremila set aktivnosti koje će imati za konačan rezultat povećanje bezbjednosti na njima – istakao je Arnaut.
Svaka dionica će, kako je naglasio, biti predmet Provjere bezbjednosti saobraćaja (RSI) te će se na osnovu nalaza nezavisnih stručnih komisija pristupiti izradi nove tehničke dokumentacije za unapređenje bezbjednosti saobraćaja.
– Takođe, za određeni broj dionica ( Podgorica 1 – Bioče – Mioska, Jasenovo polje – Nikšić, Mojkovac – Ribarevina, Nikšić – Trubjela, Šćepan Polje – Plužine) tehnička dokumentacija je već spremna te se očekuje izvođenje radova u skladu sa njom.
Za neke dionice je u toku izvođenje radova u finalnoj fazi pripreme za realizaciju na terenu (M-1 Kotor – Tivat – Budva, M-7 Nikšić – Trubjela, M-2 Mojkovac – Ribarevina) – kazao je Arnaut dodajući da Uprava za saobraćaj ima opredijeljen programski budžet od dva miliona eura ove godine za sektor bezbjednosti saobraćaja.
Što se tiče povećanog prometa i saobraćajnih gužvi, Uprava za saobraćaj od 2020. godine posjeduje novoinstalirani sistem za praćenje nivoa saobraćajnog opterećenja na crnogorskim putevima.
– Sistem se sastoji od 64 brojača koji su postavljeni duž mreže državnih puteva i koji 24 časa dnevno prate i razvrstavaju saobraćaj u 11 kategorija vozila, a takođe nam daju podatke o brzini kretanja vozila na našim putevima. Najopterećenija saobraćajnica je, bez sumnje, dionica magistralnog puta M-1 Kotor – Tivta – Budva, koja u ljetnjim mjesecima dostiže brojeve od preko 30.000 vozila na dan – kazao je Arnaut.
Najgušći saobraćaj
Osim ove navodi da je najgušći saobraćaj na sljedećim dionicama državne mreže puteva: M-1 Herceg Novi – Kamenari, M-2 Kolašin – Mojkovac – Ribarevine, M-2 Virpazar – Podgorica, M-3 Nikšić – Danilovgrad – Podgorica, M-10 Podgorica – Cetinje – Budva, R-23 Danilovgrad – Podgorica.
– Od puteva koji su sa najvećim saobraćajnim opterećenjem, nesreće se najčešće dešavaju na dionicama: M-1 Kotor – Tivat – Budva, M-10 Podgorica – Cetinje – Budva te R-23 Danilovgrad – Podgorica – kazao je Arnaut dodajući da uzroci zbog čega se dešavaju saobraćajne nezgode nijesu u opsegu Uprave za saobraćaj, ali da je činjenica da povećani intenzitet saobraćaja sa sobom nosi i povećanje mogućnosti da dođe do saobraćajne nesreće.
– Iz podataka koje imamo na raspolaganju evidentno je da učesnici u saobraćaju u najvećem broju ne poštuju ograničenja brzine koja se nalaze na putevima, te da evidentirana maksimalna brzina kretanja vozila i po nekoliko puta prekoračuje postavljena ograničenja. To je veoma važan segment bezbjednosti saobraćaja na kome je potrebno dodatno raditi kako bi se redukovao nivo prekoračenja brzine kretanja učesnika u saobraćaju – kaže naš sagovornik poručujući da je definitivno potrebno da se nivo saobraćajne kulture na našim putevima poveća i da je za to potrebna koordinisana aktivnost od strane svih koji vode računa o ovoj oblasti.
Kako je poručio na kraju, Uprava za saobraćaj će kontinuirano nastaviti da radi na unapređenju saobraćajne infrastrukture te povećanju bezbjednosti saobraćaja putem izgradnje, rekonstrukcije i održavanja mreže državnih puteva. Za tu namjenu u toku ove godine namijenjeno je oko 70 miliona eura.
Posljednjih 14 godina na crnogorskim drumovima stradalo više od 900 osoba
Kada su nesreće u pitanju, Arnaut navodi da su cifre poražavajuće i da je minulih 14 godina na crnogorskim drumovima stradalo više od 900 osoba.
– Studijom se procjenjuje da bi za period od 20 godina u nesrećama na putevima umrlo ili bi bilo ozbiljno povrijeđeno blizu 5.000 ljudi ukoliko se ne investira u poboljšanje bezbjednosti – poručuje Arnaut.
Važni projekti za ovu godinu
Kao veoma značajne projekte koji su u fazi realizacije, Arnaut navodi projekat unapređenja bezbjednosti saobraćaja u zonama škola na 15 lokacija školskih ustanova na državnim putevima, unapređenje bezbjednosti saobraćaja na dionici M-1 Bioče – Mioska, projekat analize saobraćajne preglednosti na magistralnim putevima M-7 Nikšić – Trubjela i M-8 Grahovo – Vilusi.
/Nada Kovačević/
