Nacionalna aviokopmanija Montenegro Airlines (MA) nakon završetka glavne ljetnje turistilke sezone i isteka ugovorenog roka o tzv. wet leasu, vratila je 30.septembra njegovom vlasniku iznajmljeni avion „boing B 737-500“ (9H-OME).
Ovaj 27 godina stari avion MA je iznajmila od kompanije „AirX Charter“ sa Malte, a u floti MA je ova letjelica kapaciteta 126 putnika, letjela od 15.aprila do 30.septembra. Avion je bio iznajmljen po tzv. wet lease aranžmanu što znači da ga je opsluživala malteška posada, ali je letjelica bila privremeno prefarbana u boje Montenegro Airlinesa, čiji je logo „boing“ nosio na repu.
Iznajmljeni „boing“ je proteklih mjeseci saobraćao isključivo iz Podgorice na redovnim ali i čarter linijama MA, pri čemu je ostvario ukupan nalet od oko 1.300 blok-sati. Iako je u tom peridu imao i nekoliko neplaniranih ispada iz saobraćaja uslijed tehničkih razloga, u menadžmentu MA veoma su zadovoljni ukupnim efektima iznajmljivanja ovog aviona za period tzv. ljetnje IATA sezone. Naime ova, šesta po redu letjelica u floti MA, značajno doprinijela da ta kompanija preveze do sada rekordan broj putnika, jer je do kraja prvog kvartala 2018. MA imao promet od 527 hiljada putnika što je 13,6% više nego u istom periodu lani.
„Ovogoidišnje iskustvo sa dužim iznajmljivanjem aviona većeg kapaciteta za špic sezone, a što smo primijenili prvi put od osnivanja kompanije, pokazalo se kao veoma uspješna i efikasna priča, tako da nešto slično namhjeravamo da opet uradimo i dogodine“- kazao nam je “ izvor iz menadžmenta MA.
Tokom predstojeće tzv. zimske IATA sezone koja traje od kraja oktobra do početka aprila naredne godine, MA će saobraćati sa flotom od četiri svoja aktivna aviona tipa „embraer E-195“ i „foker F-100“ i jednim avionom „foker“ u rezervi. Plan je da stalno budu operativna četiri aviona, dok će se na petoj letjelici odraditi ranije planirani radovi održavanja većeg obima, te će ona u saobraćaj biti ukljiučivana samo povremeno i po potrebi.
Iako potraga traje više od vijeka Crna Gora nikada nije bila bliža otkrivanju nafte i gasa. Prvog novembra u naš dio Jadrana uplovljava brod za seizmička istraživanja konzorcijuma Eni-Novatek.
Ukoliko se utvrdi postojanje nafte i gasa u našem podmorju prihod od 62 do 68 odsto pripašće Crnoj Gori. Taj novac neće se direktno slivati u budžet već će se čuvati i za buduće generacije, poručuju iz Uprave za ugljovodonike.
Ekskluzivno za TV CG pristao je da govori o tom poslu direktor italijanske kompanije Eni za Crnu Goru, Agostino Makanji.
“Ovdje smo jer smo analizirali podatke koji su već postojali u Crnoj Gori i vjerujemo da potencijal postoji, ali naša posljednja riječ će biti tek kada vidimo nove podatke. Do novih podataka doći će se seizmičkim istraživanjima koja počinju 1. novembra i trajaće 45 dana. Naime, brod koji će se kretati sporo brzinom između 4 i 6 čvorova za sobom će vući uređaj za emitovanje zvučnih impulsa odnosno vazdušnih topova. Zvuk će se odbijati od morsko dno, a brodski kompjuteri će obrađivati seizmičke podatke. Taj signal će analizirati super kompjuter i dobićemo bolju sliku šta je ispod površine. To će nam omogućiti da istražimo potencijlni resurs područja za koji smo dobili dozvolu. Nadamo se da ćemo dobiti dobre podatke” kazao je Makanji.
Za TV Magazin TV CG direktor za Crnu Goru grčkog “Energean Oil & Gas” Antonios Nikolopulos kaže da će seizmička istraživanja te naftne kompanije početi krajem ove ili početkom naredne godine.
“Kada nam bude odobrena procjena uticaja na životnu sredinu plan nam je da brod krene sa istraživanjem krajem decembra ili moguće početkom naredne godine. Ako budemo imali sreće da nađemo dobra mjesta, bušenje će se desiti 2020”, saopštio je Nikolopulos.
Minimalan broj bušotina italijansko – ruske i grčke kompanije definisan je ugovorima koje su potpisali sa Vladom Crne Gore. Eni i Novatek će bušiti dvije: jedna će biti duboka 6.500 metara, a druga 2.000.
“Vi na ultrazvuku sve vidite, ali dok hirurg to ne otvori ne zna šta se dešava tamo. Takva paralela je i u ovoj industriji. Ta bušotina je jako važna za nas, jer ona vam daje ne samo podatke o tome da li ima nafte i gasa nego vam daje podatke i o cijeloj geologiji i strukturi. Znači što više bušotina, više znanja o podzemlju”, objašnjava direktor Uprave za ugljovodonike Vladan Dubljević.
Prva bušotina, uvjeravaju u Upravi za ugljovodinike, biće van crnogorskih teriotrijalnih voda.
“Biće na prostoru između Bara i Ulcinja i 23 km daleko od obale van teritorijalnih voda Crne Gore. Znači teritorijalne vode su 12 km, a ovo će biti 23 km daleko od obale”, naveo je Dubljević.
Eksploatacija nafte u CG
Istraživanju nafte i gasa u našem podmorju oštro se protive u nevladinoj organizaciji Green home. Smatraju da građani ne znaju dovoljno kakve su posljedice istraživanja i proizvodnje ugljovodonika.
“Naš slogan je divlja ljepota. Gdje je divlja ljepota sa naftnim platformama? Smatramo da građani nijesu adekvatno informisani šta znači istraživanje nafte i gasa u našem malom moru koje je zatvorenog tipa i kakve donosi posljedice ne samo za biodiverzitet nego i za zdravlje i kvalitet života građana. Kao i na razne ekonomske grane kao što su ribarstvo, turizam…”, upozorava Nataša Kovačević, Green Home.
Kovačević tvrdi da je bilo kakva potraga za naftom u suprotnosti sa prvim članom našeg Ustava koji Crnu Goru definiše i kao ekološku državu i da će seizmička istraživanja napraviti ogromnu štetu. U naftnim kompanijama tvrde drugačije.
“Svaka aktivnost nosi neki rizik. U ovom slučaju rizik geofizičkog istraživanja je minimalan, ali o tome se dugo diskutovalo sa Agencijom za zaštitu životne sredine. Na kraju, utvrdili smo sve neophodne mjere ublažavanja rizika, u skladu sa najnovijim i najnaprednijim regulativama i svi međunarodnim standardima zaštite prirode”, izričit je direktor italijanske kompanije Eni za Crnu Goru, Agostino Makanji.
Istraživanja će se raditi, tvrde u Geen homu, u seizmološki osjetljivim područjima.
“To je područje Bara i Ulcinja. Mi znamo 1979. da baš u ovom jednom od blokova, blok 26 da je u blizini toga bio epicenter. Postoji mogućnost i indukovanih zemljotresa”, upozorava Kovačević.
“Nećemo sigurno izazvati bilo kakve zemljotrese ovim slabim energetskim zvukom koji ćemo proizvoditi tokom geofizičkih aktivnosti”, odgovara Makanji.
Branislav Glavatović, inženjer geofizike kaže da rizik jedino može postojati od samog izlivanja nafte prilikom bušenja.
“To su izuzetno rijetki slučajevi. Sjećamo se događaja u Meksičkom zalivu, koji je bio nesvakidašnji, jer je prouzrokovan izuzetno velikim pritiscima na tim dubinama od nekoliko kilometara na kojima su se izvodila ta bušenja ali to su veoma rijetki događaji”, precizira Glavatović.
Energean već četiri decenije istražuje i proizvodi naftu i gas bez ijednog incidenta, tvrdi prvi čovjek te kompanije u Crnoj Gori.
Iako se za Eni vezuju brojna izlivanja nafte, direktor za Crnu Goru Makanji poručuje da se situacija promijenila.
“U posljednjoj deceniji nijesmo imali bilo kakvih izlivanja nafte, a imali smo na stotine bušotina. Uvjereni smo i sigurni u tehnologiju koju koristimo da do izlivanja nafte neće doći, ali ukoliko do toga dođe imaćemo sve spremno da se odmah reaguje. Toliko smo u posljednjih 10 godina povećali bezbjednost da nam je čak i Norveška dozvolila da proizvodimo naftu u Barencovom moru.To je najosjetljivija životna sredina na svijetu zato smo uvjereni da radimo dobar posao i ovdje u Crnoj Gori”, poručuje Makanji.
Ukoliko se utvrdi postojanje crnog zlata u našem podmorju prihod od 62 do 68 odsto pripašće Crnoj Gori. Taj novac neće se direktno slivati u budžet već će se čuvati i za buduće generacije. U toku je izrada zakona o fondu, koji je urađen po uzoru na norveški.
“Vlada i Parlament su odlučili da samo 15 odsto od tog eventualnog prihoda ide u budžet kao sredstva budžeta, a da 85 odsto, glavnica, bude nešto kao slično porodičnom srebru, da to pripada i generacijama koje dolaze, da to bude jedan investticiono razvojni fond, koji će sam po sebi generisati neke prihode”, saopštio je Vladan Dubljević.
Da li će sve ostati na papiru, a nafta vjekovni san znaće se nakon istraživanja i analize podataka do kojih će naftne kompanije vrlo brzo doći.
Nakon prošlonedjeljnog postavljanja Male biblioteke na otvorenom, ovog vikenda će biti postavljena i dnevna soba od recikliranog materijala, koja će ugostiti učesnike i učesnice radionica u malom parku pored Ljetnje pozornice u Tivtu u subotu, 13. oktobra sa početkom u 10 sati.
Ova mala dnevna soba na otvorenom ce biti druga takva dnevna soba u Crnoj Gori.
Nakon postavke, u 12.30 sati biće održana prva u nizu psiholoških radionica namijenjenih mladima u okviru realizacije projekta ,,Otvorena knjiga”. Tema radionice je zapošljavanje mladih, odnosno sticanje vještina za uspješnu pripremu za izbor pravog zanimanja i usmenog dijela -razgovora za posao, a sve to sa stanovišta psihološkog pristupa koji se zove transakciona analiza. Radionicu će držati psihološkinja, praktičarka transakcione analize.
Projekat ,,Otvorena knjiga” finansira Opština Tivat, a realizuje se u organizaciji NVO Teserakt iz Tivta i NVO Naša akcija iz Kotora, a planirane aktivnosti se odvijaju u toku mjeseca oktobra.
Lokalna DPS-SD-HGI vlast srozala je građane Tivta jer ste ih opljačkali u ime vaših podgoričkih gospodara – poruka je kojom je Andrija Petković (Bekeški Forum) rezimirao raspravu koja je danas u SO Tivat vođena povodom informacije o ostvarenju budžeta grada za devet mjeseci. U njoj stoji da je Tivat do kraja septembra prihodovao ukupno 14,6 miliona eura, što je 72,6 odsto budžeta za 2018 planiranog na iznos od 20,12 miliona eura.
Opozicija je na nož dočekala podatke iz informacije o lošoj naplati komunalija i slabom ostvarenju planiranih investicija u komunalnu infratsrukturu, ističući da loklna vlast poklanja Porto Montenegru 5,6 miliona eura, istovremeno „cijedeći“ sopstvene građane od kojih je značajno povećala iznos naplaćen na ime poreza na imovinu.
Koristeći podatke o naplati takse za izgradnju objekata na primorju koju uzima Regionalni vodovod (RV) što je u iz Tivta po tom osnovu do kraja septembra prihodovao preko 903 hiljade eura, Ivan Starčević (NVO Matica Boke) je konstatovao da se do isteka trećeg kvartala, u Tivtu počelo graditi preko 90 miliona eura novih objekata, a istivremeno je Opština naplatila samo oko 1,3 miliona eura komunalija od tih investitora.
„Po ciframa od takse RV-a, ispada da se u Tivtu gradi 112.902 kvadrata novih objekata i kada to pomnožite sa 172 eura koliko je prosječna cijena komunalija po metru kvadratnom, naš prihod od komunalija bi trebao biti oko 19 miliona eura, a mi ne možemo ni 10 odsto od toga da ostvarimo.“- kazao je Starčević koga su podržali odbrnici BF, Arsenala za Tivat, Tivatske Akcije i DSS.
Sa sjednice SO Tivat
„Nemoguća je ovolika disproporcija između obima gradnje i rezulta u naplati komunalija i to pod hitnio treba ispitati. Kapitalne investicije su zabrinjavajuće loše. Iz bužeta se odlilo milion ipo eura za samo jedan izgubljeni sudski spor i to mora rezultirati njegovim rebalansom jer ste novac za otplatu tog troška, uzeli sa konta predviđenog za investicije.“- istakao je Budimir Cupara (AzT).
„Svaki građanin Tivta je opraštajući Porto Montenegru 5,6 miliona eura, častio KK „Budućnost“ iz Podgorice sa po 9 eura svog novca, jer je Porto odlučio da sa 100.000 eura bude ove sezone glavni sponzor „Budućnosti“, a ne nekog tivatskog kluba, pa naš KK „Teodo“ zbog loše finansijske situacije mora odustati od igranja u izborenom višem nivou takmičenja.“- istakao je Andrija Petjović, dok je Mirko Kovačević (TA) rekao da se u Tivtu trenutno grade na stotine objekata bez plaćenih komunalija, ali da lokalna vlast ništa ne radi da spriječi milionske štete za gradski budžet.
„Gdje su vam obećana dva nova kružna toka na magistrali, uređeno šetalište na Belanima, gdje vam je Vtarogasni dom koji obećavate, evo peta godina?“- pitao je Kovačević gradonačelnika Sinišu Kusovca (DPS).
Iz vlasti su se branili pričom o različitim modalitetima obračuna taksi koje primjenjuju RV i Opština, ali nisu pristali na to da se formira posebna komsija koja će ispitati kako i zašto Tivat ostaje bez miliona eura od komunalija. Kusovac je oprost duga od 5,6 miliona eura za komunalije Porto Montenegro predstavio kao obavezu Opštine za infrastrukturu koju je ta firma izgradila na toj lokaciji, dodajući da je to zapravo uspjeh jer je po njemu, Porto prvo od Opštine tražio da ga oslobodi čak 20 miliona eura obaveza. Kusovac je obećao da će se intenzivirati realizacija kapitalnih investicija jer će do kraja godine biti pokrenuti projekti vrijedni 3 miliona eura. Miomir Abović (TA) rekao je da su Kusovac i DPS „veleizdajnici Tivta zbog čašćenja Porta sa milionima eura“ i da ih od toga „ni okean ne može oprati“.
Glasovima odbornika DPS i SD odbijena je građanska inicijativa koju je podnijelo skoro 400 Tivćana, tražeći da gradska lučica Kalimanj koju Vlada namjerava dati u koncesiiju, ostane u rukama Opštine Tivat i da njome gazduje tivatsko Komunalno preduzeće. To je podržala kompletna opozicija, čak i vladajuća HGI, ali su Kusovac i predsjednik SO Ivan Novosel (DPS) poručili da inicijativa nije „formalno ispravna“ jer je po zakonu, Kalimanj vlasništvo države koja sa njime upravlja, te da Opština u tome nema nikakvu nadležnost.
Sa sjednice SO Tivat
„Nema uporišta u zakonu da to bude opštinska imovina i sviđalo se nekome to ili ne, država Crna Gora upravlja lučicom.“- poručio je Novosel dok je Kusovac odbio da odgovori na više puta ponovljeno pitanje Mirka Kovačeviča (TA) smatra li normalnim da nešto što su Tivćani gradili na svojoj imovini sredstvima samodoprinosa, a što je slučaj sa Kalimanjem, ne bude imovina Opštine, već države.
„Normalan čovjek može samo biti zapanjen gdje smo kao društvo dospjeli i na što sve vi pristajete. Ovo je krajni stadijum ludila pomahnitale vlasti u Podgorici koja otima imovinu građana Tivta – gradsku lučicu koju nisu na svojoj zemlji i sopstvenim novdem gradili ni Rožajci, ni Nikšićani, ni Podgoričani, već Tivćani. Još sada vi, u vrhuncu tog ludila, predlažete da mi Vladi plaćamo zakupninu da bi koristili našu sopstvenu imovinu?!“- kazao je Kovačević DPS-u.
On je od DPS, SD i HGI tražio da preko svojih poslanika, iniciraju izmjenu kontroverznih zakona kojima Vlada ostavlja opštine bez njihove imovine, na što mu je Kusovac kazao da „ne brani Kalimanj od njega“ i da „nije sporno da se pokrene izmjena zakona, ali je pitanje da li će ti proći“.
„Katastrofa je ovo što radite, kad već imate sve instrumente da zadržite gradsku lučicu u tivatskim rukama“- kazao je Kusovcu Budimir Cupara, a predstavnik pokretača građanske inicijative Dragan Miljanić gradonačelniku je ponudio papire i dokaze da je Kalimanj građen parama Tivćana i na njihovoj imovini koje su se mještani odrekli, da bi lučica bila napravljena.
Kusovac na danasnjoj sjednici SO Tivat
„Jedina i prava alatka u ovome treba da bude zakon a oni svi kažu da je to državna imovina. Ne znam istorijat i nemam potrebu da znam za njega“- odbrusio je Kusovac.
Iako im je opoizicija nudila zakonsku mogućnost da Opština od Vlade traži i dobije nazad sopstvenu gradsku lučicu, iz DPS su to odbili. Uz pomoć koalicionih partnera iz SD i HGI, odbornici DPS su na kraju usvojili zaključak kojim nalažu gradonačelniku da u predstojećem tenderu za izdavanje Kalimanja u koncesiju, pokuša obezbjediti da lučica ostane sa „dominantno komunalnim vezovima“ i da Komunalno potom pokuša od Morskog Dobra da zakupi sopstvenu lučicu.
Ministarstvo nauke sa sve brojnijim partnerima pozivaju vas na Otvorene dane nauke 2018 – festival u kojem caruje znanje, mašta, radoznalost i inovativnost!
U Institutu za biologiju mora u Kotoru, u petak 12.oktobra organizuju se otvoreni dani nauke na temu “Šta se krije u našem Jadranu?”
Đaci i studenti će se upoznati na jedinstven način sa biodiverzitetom Jadrana, od riba, ježeva, morskih zvijezda do fitoplanktonskih i zooplanktonskih organizama!
Prijave obavezne na: 069 425 727
Da li ste znali da u Jadranu živi 33 vrste ajkula?
Koliko smo mi opasni po njih, a koliko one po nas, objasniće nam naučnici iz Instituta za biologiju mora, upoznati sa najinteresantnijim i najčešćim predstavnicima ove grupe ugroženih riba u Jadranu, čime se hrane i koja je njihova uloga u moru. Takođe pokazaće nam koje su najčešće komercijalne riblje vrste koje se love kod nas kao i koje su nove – invazivne vrste koje su počele da nastanjuju Jadransko more kao posljedica globalnog zagrijavanja i povećanja temperature mora.
Dani nauke
Takođe, jedna od tema biće morske meduze: u koje doba godine se javljaju u najvećem broju i gdje ih najčešće ima? Koliko vrsta meduza možemo sresti na crnogorskom primorju, gdje žive najopasnije meduze i kolika je vjerovatnoća da se nađu u našem moru.
Meduza – foto dr Vesna Mačić
Koji su najčešći uzroci naglog povećanja brojnosti meduza u svijetu i kod nas i kako na njih utiču klimatske primjene i zagađenje.
Najnoviji svezak časopisa (Dubrovnik 2-3/2018.) sa temom posvećenom Publiju Ovidiju Nazonu, odnosno 2000. godišnjici smrti ovog velikog rimskog pjesnika, koji je u velikoj mjeri inspirisao hrvatsku književnost od njezinih humanističkih početaka do današnjih dana, biće predstavljen u petak 12. oktobra u 18 sati u Galeriji solidarnosti u Kotoru.
Organizatori ovog događaja su ogranak Matice Hrvatske u Boki Kotorskoj i ogranak Matice Hrvatske u Dubrovniku.
Iste večeri biće prezentovano nekoliko novih izdavačkih projekata, MH u Dubrovniku, kao i Zavoda za povijesne znanosti HAZU u Dubrovniku.
“Biće to prilika da se prisjetimo i nedavno preminulog upravitelja Zavoda, akademika Nenada Vekarića (1955.-2018) koji je hrvatsku istoriografiju obogatio serijom od 11 knjiga posvećenih dubrovačkoj vlasteli, u kojima je prikazao dubrovačke vlasteoske rodove, ukazao na njihovo porijeklo, kao i organizaciju aristokratske vlasti u Dubrovačkoj Republici”, najavljuju organiozatori.
Na predstavljanju će sudjelovati Rina Kralj-Brassard, Davor Mojaš, Jelena Obradović-Mojaš i predsjednica Ogranka Slavica Stojan.
El Rojal je hotel pun misterija i tajni, oronulo mjesto na rijeci Taho, na granici između dvije države Kalifornije i Nevade.
Radnja fillma je smještena u El Rojal hotelu u kome odsjeda sedam stranaca sa misterioznim tajnama. Tokom jedne sudbonosne noći, svi će imati posljednju priliku da se iskupe prije nego što sve ode dođavola.
PARK UŽASA
Izvršni producent serije „Živi mrtvaci” i reditelj filma „Paranormalno 5” donose napeti horor „Park užasa”. Maskirani serijski ubica pretvara horortematski zabavni park u svoje igralište, terorišući grupu prijatelja dok ostali posjetioci misle da je to sve dio programa.
Studentkinja Natali (Forsit) dolazi u posjetu svojoj najboljoj prijateljici iz djetinjstva Bruk (Edvards) i njenoj cimerki Tejlor (Tejlor – Klos). Da je bilo koje drugo doba godine, njih tri i njihovi momci bi otišli na koncert ili u bar, ali Noć vještica je, što znači da će kao i svi drugi ići u zabavni park HEL FEST. Tamo ih čeka pravi horor.
PRVI ČOVJEK NA MJESECU
Doživite nemoguće putovanje najopasnije misije u istoriji!
Na krilima uspijeha koji je ostvario film La La Land, reditelj, dobitnik Oskara, Damijen Šazel i glumac Rajan Gosling ponovo udružuju snage u filmu PRVI ČOVJEK NA MJESECU, koji prikazuje priču o Nasinoj misiji slijetanja na Mjesec, sa fokusom na Nila Armstronga i period od 1961. do 1969. godine. Ovaj film, prikazan iz prvog lica i baziran na knjizi Džejmsa R. Hansena, istražiće žrtvu i cijenu jedne od najopasnijih misija u istoriji.
TAJNE AVANTURE MAČAKA
Blanket je debeo i lijen mačak, koji često sjedi zamišljen na prozoru.
Blanket je debeo i lijen mačak, koji često sjedi zamišljen na prozoru. Živi sa sinom Kejpom u svom udobnom gradskom stanu u kom je rođen i u čijoj udobnosti uživa, neželeći da iz njega izlazi u spoljni svijet koga se plaši zbog trauma iz prošlosti. Kejp je aktivan, bistar, pametan mačak koga spoljni svijet neodoljivo privlači, iako nikada nije izašao iz kuće. Ipak, jednog dana, otac i sin moraju da napuste kuću i tada kreće sjajna avantura i potraga za legendarnom mačkom Breskvotopijom.
Zavod za metrologiju, u okviru festivala „Otvoreni dani nauke 2018.“, organizovao je 10. oktobra 2018., kviz znanja „Zašto su mjerenja važna?“ namjenjen učenicima šestih razreda osnovnih škola.
Ekipa osnovne škole „Orjenski bataljon” iz Bijele osvojila je prvo mjesto. Članovi ekipe bili su Natalija Smoljan, Miloš Gligović i Danilo Đukanović. Drugo mjesto pripalo je ekipi osnovne škole „Sutjeska” iz Podgorice koju su činili Miljana Nakić, Marko Šuković i Matej Tošić. Ekipi osnovne „Maksim Gorki” iz Podgorice, u sastavu Una Gluščević, Jovan Janković i Nikola Vidić, pripalo je treće mjesto.
Osnovnoj školi „Braća Labudović” iz Nikšića pripalo je četvrto mjesto. U ekipi su bili Teodora Džaković, Darko Perović i Jovan Strunjaš.
U kvizu je učestvovalo 27 učenika iz devet osnovnih škola: „Maksim Gorki”, „21. maj”, „Štampar Makarije”, „Vlado Milić”, „Savo Pejanović”, „Sutjeska” i “Vladimir Nazor” iz Podgorice, kao i učenici osnovnih škola „Orjenski bataljon” iz Bijele i „Braća Labudović” iz Nikšića.
Realizaciju kviza podržalo je Ministarstvo nauke i takmičari najbolje tri ekipe osvojili su vrijedne nagrade: bicikla, tablet računare i bežične slušalice.
Kviz je organizovan u prostorijama osnovne škole „21. maj“ iz Podgorice.
Osnovni cilj organizovanja kviza bio je da se učenicima osnovnih škola približe znanja iz matematike i prirode, kao i da se učestvovanjem u kvizu, učenici dodatno afirmišu i imaju priliku da prošire znanja iz tih oblasti. Jedan od razloga za organizovanje kviza je i kampanja međunarodne metrološke zajednice povodom, najveće promjene Međunarodnog sistema jedinica (SI), koja se očekuje u novembru 2018. S obzirom na promjenu u Međunarodnom sistemu jedinica, organizovanje kviza za učenike osnovnih škola, još je jedna u nizu aktivnosti usmjerenih ka podizanju znanja o sistemu jedinica, ali i upoznavanja sa predstojećim promjenama u oblasti nauke.
U Institutu za biologiju mora održana je radionica na temu „Zoo Direktiva“ i “CITES” (konvencija o međunarodnoj trgovini ugroženim vrstama divlje flore i faune).
Radionica je jedna od aktivnosti projekta „Centar za zaštitu biodiverziteta mora Boka Akvarijum – MonteAqua“ (orig.eng. „Marine Biodiversity Conservation Center “Boka Aquarium” – MonteAqua“) koje Institut za biologiju mora iz Kotora sprovodi u saradnji sa Centrom za ribarstvo i zaštitu biološke raznovrsnosti kopnenih voda Instituta za biologiju i ekologiju Prirodno matematičkog fakulteta Univerziteta u Kragujevcu. Projekat je omogućen donacijom Norveškog ministarstva vanjskih poslova, koje zastupa Norveška ambasada u Beogradu.
Preko 20 učesnika iz različitih institucija iz Crne Gore i regiona diskutovalo je o iskustvima Crne Gore u sprovđenju EU direktiva, ali i neophodnosti usaglašavanja zakonskog okvira sa zakonskim okvirom Evropske komisije, u procesu priključivanja EU.
Tema radionice se temelji na EU Direktivi 1999/22 / EZ ( direktiva „Zoo“) o kontroli divljih životinja u zoološkim vrtovima i “CITES” konvenciji o međunarodnoj trgovini ugroženim vrstama divljih životinja i biljaka. “Direktiva Zoo” ima za cilj ojačati ulogu zoološkog vrta u očuvanju bioraznovrsnosti. Direktiva poziva zemlje članice da usvoje mjere za izdavanje dozvola vodeći se propisima o trgovini divljim životinjama implementiranjem CITES-a, te osiguraju da trgovina ne ugrožava opstanak tih vrsta u prirodi.
Direktiva i konvencija, takođe, podrazumijevaju pregled zooloških vrtova (akvarijuma) kako bi osigurale da zoološki vrtovi (akvarijumi) poštuju određene mjere očuvanja i zaštite, uključujući odgovarajući smještaj životinja. Predavači na radionici su predstavili transpoziciju EU zakona u Crnoj Gori koji su povezani sa direktivom/konvencijom kao i iskustva i savjete sprovođenja direktive na primjeru akvarijuma u Dubrovniku (Hrvatska).
Predstavnik Agencije za zaštitu prirode i životne sredine gdin Vladimir Pavićević kazao je šta zapravo predstavlja CITES konvencija i naglasio da ova konvencija reguliše promet blizu 36 000 raznih biljnih i životinjskih vrsta. Vrste su, po stepenu ugroženosti i režimu kontrole raspoređene po Dodacima I, II i III ove konvencije.
IBM – Radionica na temu Zoo Direktiva
„Procjenjuje se da na godišnjem nivou vrijednost trgovine divljim životinjama i biljkama, kao i njihovim derivatima, dostiže par milijardi dolara i da obuhvata stotine miliona primjeraka divljih vrsta. Ako se ovaj vid trgovine ne kontroliše na adekvatan način (sa zabranama i ograničenjima trgovine za određene vrste), posledice mogu biti drastične, kao ireverzibilno isčezavanje vrsta.”- rekao je Pavićević.
CITES konvenciju je ratifikovala 2001 godine SRJ a na snagu je stupila u maju 2002. Nakon ostvarivanja nezavisnosti, Crna Gora je od juna 2007 nastavila sprovođenje konvencije na svojoj teritoriji. U poslednjih 5 godina najčešće se izdaju uvozne CITES dozvole i to: derivati od vrste Prunus africana (tablete), sadnice pojedinih biljnih vrsta iz familija kaktusa,orhideja i palmi kao i papagaji.
Predstavnica Uprave Carine, Lidija Vukčević istakla je potrebu za bližom saradnjom sa referentnim naučnim institucijama koje moraju dati podršku u određivanju biljnih i životinjskih vrsta sa liste zaštićenih i ugroženih, a koje bez odgovarajućih dozvola ne bi smjele da se unose preko granice. Takođe, istakla je da uvoz, izvoz divljih vrsta biljaka, životinja i gljiva može se vrštiti samo uz dozvolu Agencije za zaštitu prirode i životne sredine, u skladu sa potvrđenim međunarodnim ugovorima., te da se tranzit ovih organizama preko teritorije Crne Gore vrši na osnovu dozvole o izvozu, odnosno uvozu izdate od nadležnog organa zemlje izvoza, odnosno zemlje uvoza. Uvoz i izvoz navedenih organizama se može obavljati samo preko graničnih prelaza na kojima postoji organizovana veterinrska i fitosanitarna kontrola. Gđa Lidija Vukčević navela je da su najčešći organizmi koji se prenose preko granice ptice a da pored toga postoje i česti slučajevi gmizavaca i raznog bilja. Ako pričamo o akvarijumima, to su onda razni korali i tropske ribe koje se mogu prenijeti preko granice.
IBM – Radionica na temu Zoo Direktiva
Prof Valter Kožul u okviru dijela radionice posvećenog direktivi „Zoo“ prenio je iskustva Dubrovačkog akvarijuma koji postoji od 1956. godine a sada se nalazi u okviru Instituta za more i priobalje Sveučilišta u Dubrovniku. Gdin Kožul naveo je da su tokom proteklih godina istraživanja u akvarijumu usmjerena uzgoju i održavanju zaštićenih vrsta (Periska Pinna nobilis, Drozd Labrus viridis), novih vrsta u marikulturi (Gof Seriola dumerili, Kirnje Epinephelus marginatus i Epinephelus costae, Vrana Labrus merula, Lica Lichia amia, strijela Trachinotus ovatus), praćenju pojave novih vrsta u Jadranskom moru (Plavi rak Callinectes sapidus, Tamna mramornica Siganus luridus, Caulerpa taxifolia, Caulerpa racemosa i drugih). Naveo je, takođe, da se organizmi za akvarijum obezbjeđuju lovom vlastitom kočom, mrežama stajaćicama i potegačama, oktupom sa uzgajališta, otkupom i saradnjom sa ribarima kao i razmjenom sa drugim akvarijumima.
IBM – Radionica na temu Zoo Direktiva
Akvarijumi se mogu koristiti kao jedan vid zaštite biodiverziteta pomoću kojih bi različitim mjerama i postupcima ugrožene biljne i životinjske vrste štitili od negativnog čovjekovog djelovanja. Zaštita se sastoji od čitavog niza metoda i radnji koje zalaze u oblast nauke, prava i primjenjenih bioloških disciplina (šumarstvo, poljoprivreda, hortikultura, farmacija i sl.).
Uskoro, Institut za biologiju mora raspisaće međunarodni tender za izbor izvođača radova za prvi Centar za zaštitu biodiverziteta u Crnoj Gori. Taj centar će se sastojati od dvije organizacione jedinice. Prva je akvarijum Boka , a druga Centar pribježište za povrijeđene i ugrožene morske organizme. Akvarijum Boka će biti prvi javni morski akvarijum u Crnoj Gori, – istakao je menadžer projekta MoneAqua dr Radoje Laušević. Njegova funkcija je javna i želimo da prikažemo najkarakterističnije riblje vrste Jadrana i Mediteranskog mora svim zainteresovanim posetiocima , ali i omogućimo izvođenje veoma važnih naučno istraživačkih aktivnosti u cilju žaštite tih istih vrsta. Centar za pribježište povrijeđenih i ugroženih morskih organizama će “ugostiti” sve one organizme koje nesavjesni građani žele da izbace iz svojih domova ili koje carina Crne Gore zaplijeni na granicama, jer podliježu kontroli prometa rijetkih i ugroženih biljnih i životinjskih organizama. Idejni koncept Centra obrazložio je dr Vladica Simić iz Kragujevca, koji je rekao da će postojati 16 bazena: sa zaštićenim vrstama , zatim najveći sa ajkulama, u izlaznom dijelu biće tropska zona, sunđeri školjke, ražama i ešikanima i drugi. Otvaranje akvarijuma planirano je za jun 2020 godine.
IBM – Radionica na temu Zoo Direktiva
Na radionici je zaključeno da je prioritetno ostvarivanje bliže komunikacije nadležnih institucija u kontroli rijetkih, ugroženih, zaštićenih vrsta sa CITES liste prometa. Takođe, neophodna je strožija i detaljnija kontrola na granicama jer postoje saznanja da se prenosi ovakvih organizama vrše u velikom broju preko granica bez prijave. Do sada je najviše problema bilo sa ilegalnim transportom nekih vrsta ptica. CITES lista jeste obimna, ali je neophodno periodično obnavljati. Mali broj slučajeva krijumčarenja se otkriva, ali i kad se otkrije sudski postupak je dug i još uvijek nije učestala praksa da se izriču adekvatne novčane ili zatvorske kazne propisane zakonima. Oduzimanje primjeraka živih životinja ugroženih vrsta koje se nađu u prekograničnom prometu ili trgovini suprotno odredbama Konvencije i nacionalnih propisa predstavlja poseban problem zbog privremenog zbrinjavanja tih životinja do konačne odluke suda, kao i pri trajnom zbrinjavanju. Za uspješno sprovođenje mjera koje su propisane nacionalnim propisima potrebno je da postoji određen broj prihvatilišta za divlje životinje sa odgovarajućim volijerama i prihvatnim objektima, stručnim osobljem i odgovarajućom opremom.
Nacionalna kampanja za prevenciju karcinoma dojke, u organizaciji MOMSIC (Asocijacija studenata medicine u Crnoj Gori) i marketing studija Prava Priča iz Podgorice, organizuje se šesti put zaredom u mjesecu oktobru.
Tradicionalni prijatelj kampanje, šesti put za redom je i Porto Montenegro, koji prepoznaje važnost ove kampanje.
U sklopu kampanje Karavan zdravlja, Tivćanke i posjetiteljke Porto Montenegra imaće priliku da se direktno informišu i edukuju o značaju samokontrola, kontrola i prednostima rane dijagnostike kada dođe do oboljenja dojki.
Promocija planirana za petak 12. oktobar u Porto Montenegru održaće se sa početkom od 11 sati, a ovom prilikom biće podijeljen i ograničen broj vaučera za besplatne palpatorne preglede koji se organizuju sljedećeg dana, 13. oktobra u prostorijama Jahting kluba Porto Montenegra (nekadašnji Dom Vojske)
Svi partneri u ovogodišnjoj kampanji, solidarno, imaju jedan cilj: pobijediti karcinom dojke!
