Snack bar “Vagon” svečano će biti otvoren u subotu 16. jula 2021. godine u 19 časova u Zelenici. Željeznički saobraćaj nja tlu današnje Crne Gore uspostavljen je 16. jula 1901. godine dolaskom prvog voza u Zeleniku.Na svečanom otvaranju će učestvovati Gradska muzika i mažuretke koji u 2021. godini slave 135, odnosno 50. jubilej.
Vagon nastavlja svoj put Željeznički vagon koji je skoro dvije decenije stajao i propadao ispred Instituta Simo Milošević u Igalu, pored spomenične dobio je i jednu novu namjenu. Projekat rehabilitacije vagona, dug skoro pet godina, konačno doživljava svoju potpunu realizaciju. NVO Sinergija koju zastupa novljanski arhitekta Vuk Čvoro, kao i vlasnik vagona i član udruženja ljubitelja željeznice iz Pančeva, Josip Veber, dvije godine intenzivno su radili na renoviranju vagona u Igalu i infrastrukturnoj pripremi njegove nove lokacije i finalne destinacije u Zelenici.
Da bi vagon oživjeli, članovi NVO Sinergija morali su osmisliti novu namjenu za njega koja nije samo spomeničnog tipa već je i ekonomski održiva, namjenu koja će nakon same sanacije vagona moći da isplati uložena sredstva i pomogne da on ne bude ponovo izložen destruktivnosti vandala.
O lokaciji Kroz saradnju sa upravništvom Opštine Herceg Novog, koja je podržala ideju i projekat NVO Sinergija, izabrana je lokacija u Zelenici koja je mogla da zadovolji sve potrebe ovakvog projekta. Zelenika je bila početna stanica pruge koja je spajala Herceg Novi sa Sarajevom ali i s Titogradom drugom linijom, pa stoga ima i istorijsku dimenziju. Nova lokacija na kojoj je sada “Vagon” nalazi se uz nekadašnju prugu – katastarska parcela 33 KO Sasovići na ostrvu između Jadranske magistrale i ulice Braće Pedišića.
Projekat NVO Sinergija se time nadovezuje na već realizovani projekat sanacije nekadašnjeg željezničkog tunela između Meljina i Zelenike i asfaltiranja pješačko biciklističke staze na trasi nekadašnje pruge kroz tunel i u njegovoj neposrednoj blizini koji je realizovala Opština Herceg Novi i Agencija za izgradnju i razvoj grada Herceg Novog.
“Vagon” će u Zelenici biti, ne samo spomenik kulture i dokaz željezničke istorije Boke Kotorske već i ugostiteljsko izložbeni prostor – novo mjesto za okupljanje Bokelja i turista. Najbolja kafa, lokalni proizvodi hrane i pića, izložbe, koncerti i drugi kulturno-umjetnički događaji za djecu, mlade, odrasle i starije osobe biće ponuda koja će biti dostupna tokom čitave godine, a sve u cilju da se gosti prisjete istorije i svojim mislima malo otputuju u ambijentu koji će podsjećati na lijepa putovanja i minula vremena. “Vagon” će prije svega imati glavnu ulogu u valorizovanju uspomene na veoma značajnu ulogu željeznice u razvoju i preporodu Boke i cijele regije.
Riječ osnivača “Vagona” “Vagon” će pored osvježenja pićem i ukusnim zalogajčićima posjetiocima pružati mogućnost da se informišu o rutama koje žele da obiđu, da kupe knjige i suvenire o željeznici i Boki i dožive kroz enterijer nekadašnji izgled željeznice u Boki.
A i da Novljani imaju mjesto koje je lako dostupno, omogućuje predah u šetnji pored mora, zgodnu pauzu tokom radnog dana ili prijatan večernji izlazak jer posjeduje prostran parking. Planiramo da organizujemo izložbe mladih umjetnika, organske hrane, lokalnih proizvoda, prezentacije projekata u domenu očuvanja kulturne baštine”, rekao je Vuk Čvoro, inicijator i izvođač ovog projekta.
“Drago nam je da je opština Herceg Novi prepoznala u ovom projektu mogućnost da razvija svoju kulturnu politiku ali i ekonomiju. Biće tu dešavanja koja će privlačiti domaće i strane turiste i koji su takođe i potrošači i koji će doprineti ekonomskom razvoju opštine. Dopada mi se kako je u Herceg Novom napravljen spoj turizma i kulture i s obzirom da se prepoznajemo u tome, zato tu i razvijamo ovaj projekat,“ kaže Miloš Krivokapić, suosnivač “Vagona”.
O enterijeru Zamišljen kao reinterpretacija tradicionalnih enterijera starih vagona, “Vagon” zadržava strukturalne elemente putničkih kola kao što su klupe i viseći prtljažnici koji podsećaju na autentični željeznički mobilijar. Omaž željeznici odaje se i kroz stakleni pod koji omogućuje posjetiocima da vide pokretni mehanizam, osovinu i točkove ovih bivših putničkih kola. Oskudnost površine primorala je Vuka Čvora, arhitektu i suosnivača kafea “Vagon”, da kreira originalni mobilijar poput stolova koji se mogu spuštati i dizati, u odnosu na doba dana ili događaj koji se organizuje kao i inovativne rasklopne sisteme u kuhinji. Ploča šanka izrađena je od crnog kvarca dok se na potpornim zidovima šanka mogu videti autentične fotografije vezane za istoriju željeznice u Boki Kotorskoj i naročito Zelenici. Prednost je data prirodnim materijalima kao što su drvo, metal i kamen.
“Specifičnost samog vagona kao bivšeg pokretnog putničkog objekta, i njegova adaptacija i prilagođavanje u novu ugostiteljsko-izložbenu funkciju u suženom, a dugačkom, zaobljenom i svedenom prostoru, primorali su nas da sve osmislimo posebno za “Vagon”. Nismo mogli samo ušetati u prodavnicu namještaja i kupiti mobilijar. Ipak, ova prepreka učinila je da “Vagon” izgleda nesvakidašnje”, rekao je Vuk Čvoro o enterijeru. “Posebno se treba zahvaliti svim zanatlijama i saradnicima koji su prepoznali našu viziju i pristali da nam iziđu u susret, stavljajući nam na raspolaganje sopstveno vrijeme, iskustvo i dovitljivost.” Interesantan detalj, koji ce oduševiti pre svega najmlađe posetioce Vagona, jeste i maketa koju je izradio Josip Veber. “Dovoljno je pritisnuti dugme da vozić počne da se kreće u toj slobodnoj interpretaciji Zelenike iz perioda dok je tamo još postojala pruga”, dodaje Čvoro.
Terasa je zamišljena kao produžetak samog “Vagona”, nadovezuje se na njega kako bi se stekao utisak svojevrsnog perona. Na terasi kao i u unutrašnjosti Vagona, sav mobilijar rađen je po mjeri, u lokalnim radionicama. Insercija “Vagona” u okoliš postignuta je strogim poštovanjem zelenila, veoma prisutnog u parku Hotela Plaža i na pješačkim ostrvima oko nedavno rehabilitovanog tunela na Lalovini i šetalistu.
