Nekadašnji direktor Regionalnog zavoda za zaštitu spomenika kulture u Kotor, prof.dr Ilija Lalošević, juče je kazao da je preneražen onim što se prije dvije noći desilo na bedemima jer već dvadeset godina u Kotoru postoji zabrana održavanja iluminacija paljenjem otvorenog plamena na tom kulturno-istorijskom spomeniku.
Lalošević koji je i doktorirao na kotorskoj tvrđavi i fortifikacionim objektima iz mletačkog perioda u Boki, jedan je od najboljih poznavalaca zidina, bastiona i drugih objekata koji čine kompleksan sistem srednjevjekovne kotorske tvrđave. On je na čelu Regionalnog zavoda za zapštitu spomenika kulture bio od 1999. do 2004. i kaže da je tada upravo na inicijativu ove instutucije, ukinuta i potom zabranjena iluminacija kotorskih bedema koja je prethodno nekoliko desetljeća, uobičajeno rađena upotrebom otvorenog plamena prilikom većih fešti, kao što je to tradicionalna Bokeljska noć.
“Upravo smo poslije jedne od tih Bokeljskih noći ja kao direktor RZZSK i tadašnji predstavnik UNESCO-a koji je boravio u službenoj posjeti Kotoru, g. Fubomiši Kudo iz Japana, popeli se na bedeme i otišli do tvrđave San Đovani. On je bio zapanjen vidjevši po zidinama ostatke izgorele piljevine i nafte kojima se tada pravila iluminacija i nije mogao da vjeruje da se tako nešto čini na ovom vrijednom arhitektonskom i kulturnom nasljeđu. Do te mjere je Kudo bio preneražen stanjem bedema da je momantalno iz svog sopstvenog džepa izvadio 2.000 dolara i priložio ih kao ličnu donaciju za čiščenje i uređenje kotorske tvrđeve. Od tada je svaka iluminacija bedema upotrebom otvorenog plamena strogo zabranjena.”- kazao je “Vijestima” dr Ilija Lalošević koji je prije par godina dobio najveće priznanje grada Kotora – “Novembarsku nagradu” za svoj doprinos zaštiti i unapređenju kotoske tvrđave i zidina i njihovom uvrštavanju na spisak bapštine pod zaštitom UNESCO-a 2017.godine.
Kotorska policija i dalje ćuti…
Kotorska policija ni nakon dva dana nije se oglasila da objasni kako je dozvolila održavanje problematičnog javnog skupa – bakljade na zidinama i duž rive u tom gradu povodom obilježavanja Dana državnosti 13.jula.
Javni skup koji je prekršio važeće naredbe Ministarstva zdravlja donijete u cilju spriječavanja širenja opasne zarazne bolesti – koronavirusa, i koji je priređen protivno Zakonu o javnom redu i miru, Zakonu o eksplozivnim materijama i Zakonu i zaštiti i spašavanju, a koji su priredili javnosti za sada nepoznati organizatori, pretvorio se u skandal jer su njegovi učesnici sa bakljama koje su unijeli na zidine, izazvali požar što je ugrozio dio ovog spomenika kulture prve kategorije pod zaštitom UNESCO-a. Kotorski vatrogasci uz pomoć samih učesnika bakljade, cijelu noć su gasili požar koji im je prijavljen oko 22 sata, lokalizovan je u 1.30 časova, a u potpunosti ugašen tek nešto poslije 5 sati ujutro 14.maja.
Gradonačelnik Kotora Željko Aprcović (DPS) juče je „Vuijestima“ kazao da nije tačno da je tokom požara na bedemima na brdu Sveti Ivan iznad Starog grada izgorio jedan bor.
„To apsolutno nije tačno. Svi borovi ispod San Đovanija su i dalje tu i izgorela je samo trava i nisko rastinje. “- kazao je prvi čovjek Kotora, iako je komandir Slušbe zaštite i spašavanja Opštine Kotor Maksim Mandić koji je sa kompkletnom jedinicom cijelu noć gasio požar na bedemima, dan ranije „Vijestima“ kazao da je izgorelo nekoliko stotina kvadrata površine pod niskim rastinjem i jedan bor.
Aprocovi nije komentarisao to što su organizatori bakljade na kotorskoj tvrđavi prekršili važeću sezonsku zabranu loženja vatre na otvorenom i na javnim površpinama, a koju je potpisao sam gradonačelnik, i koja važi od 1.juna do 30.septembra. Kotor je inače, izlijepljen plakatima kojima Opština i Služba zaštize i spašavanja skreću pažnju građanima da se moraju strogo pridržavati ove naredbe i “uzdržati od bilo koje radnje koja može dovest do izbijanja nekontrolisane vatre”.
“Okruženi smo neizrecivom ljepotom Bokokotorskog zaliva i hijadama godina starim građevinama koje su pod zaštitom UNESCO-a. Molimo vas da ih sačuvate zajedno sa nama, za buduće generacije. Svako drvo je neprocjenljivi dar prirode, može da nestane u trenu u plamenu, ali su decenije potrebne da izraste drugo. Ne učinite ništa što može doprinijeti njegovom nestajanju jer ono je izbor života.”- piše pored ostaloga na plakatima koje su jopš početkom juna, duž teritorije cijele opštine Kotor, izlijepile Opština i Slušba zaštite i spašavanja, uz podsjećanje građana da im po zakonu za kršenje naredbe o sezonskoj zabrani loženja vatre i “ostavljanje zapaljenih predmeta na mjestima na kojima postoji povećana opasnost od požara”, prijete novčane kazne u iznosu od 30 do 2.000 eura. Podsjetimo, policija i tužilaštvo su za sličnu stvar – izazivanje požara iznad barskog naselja Šušanj u ljeto 2017. uhapsili i procesuirali poljskog državljanina S.Z.D. Poljak je, kako je rekao vatru, zapalio da bi signalizovao spasiocima gdje se nalazi jer se izgubio u šumi, ali je ipak zbog toga osuđen na zatvosrku katnu od godinu dana zbog izazivanja opšte opasnosti.
Odgovori iz Osnovnog državnog tužilaštva u Kotoru koje je pokrenulo izviđaj u vezu izbijanja požara na kotorskim bedemima i podataka do kojih je tužilaštvo došlo u vezi organizatora ovog javnog okupljanja, nabavke i unošenja u zaštićeni spomenik kulture nekoliko stotina pirotehničkih sredstava-baklji, kao i uloge u svemu ovome upravljača ovim kulturnim dobrom – Direkcije za uređenje i izgradnju Kotora koja gazduje bedemima i njenog direktora Zorana Mrdaka (DPS), se i dalje očekuju, pišu Vijesti.
