Javno preduzeće za upravlanje morskim dobrom Crne Gore (JPMD) u projekat uređenja privremenog objekta tzv.vodnog terminal Aerodroma Tivat krenulo je na osnovu doogovora sa ministarstvom kojeg u Vladi Crne Gore vodi potpredsjednica URA Ana Novaković-Đurović, a ne na osnovu važeće prostorno-planske dokumentacije i propisa koji regulišu tu oblast.
Proizilazi to iz odgovora koje su “Vijesti” dobile na set pitanja što smo ih JPMD postavili u vezi investicije vrijedne tridesetak hiljada eura koje ta državna firma mimo svog oficijelnog Programa upotrebe sredstava JPMD tza 2022. trenutno gradi na lokaciji Blato (Kukoljina) u Tivtu, neposredno uz prag piste 14 Aerodroma Tivat.
Iz JPMD su kazali da je ”u cilju povećanja nivoa usluge pristupa, odnosno, dolazaka i odlazaka sa aerodroma u Tivtu, rasterećenja drumskog saobraćaja i bržeg prevoza putnika koji borave na Crnogorskoj obali, u sjevernoj zoni obuhvata Državne studije lokacije “Aerodrom Tivat” – Sektor 24, u blizini ušća rijeke Gradiošnice, planiran je vodni terminal.”
“Kako se na potezu, gdje je planiran Vodni terminal, do danas, nije pristupilo izgradnji istog, JPMD Crne Gore, a prethodno u dogovoru sa resornim Ministarsvom ekologije, prostornog planiranja i urbanizma i Vladom Crne Gore, pokrenulo je proceduru za stavljanje u funkciju lokaciju privremenog karaktera, koja se nalazi u neposrednoj blizini planiranog vodnog terminala, na koju će se vrštiti operacija sezonskog pristajanja i priveza plovnih objekata za potrebe Aerodorma Tivat, a sve u cilju, rasterećenja drumskog saobraćaja, koji je, itekako poznat na crnogorskoj obali tokom ljetnje turističke sezone i kako bi ugođaj turista koji dolaze u Crnu Goru bio što ugodniji”- odgovorili su iz JPMD na pitanje na osnovu konkretno koje dokumnetacije je ta firma krenula u ovaj projekat.
Lokacija za stalni objekat vodnog terminala, po važećoj DSL Aerodrom Tivat, predviđena je oko 300 metara sjevernije od mjesta na kojem JPMD u saradnji sa Aerodromima Crne Gore već nekoliko dana uređuje “privremeni” objekat tog terminala – otprilike na mjestu gdje se sada nalaze objekti napuštene i urušene bivše klanice, u blizini rezervoara za avio gorivo Jugopetrola. Uprkos tome, privremeni vodni terminal JPMD i ACG su uz amin Vlade, bez ikakvog osnova u planskoj dokumnetaciji, počeli uređivati na obali u mjestu Blato, u neposrednj blizini praga piste 14, u zoni koja je pod posebnim režimom zbog sigurnosti odvijanja vazdušnog saobraćaja na aer odromu.
“Navedena privremena lokacija je prepoznata i označena brojem 10. (čvrsto izgrađeno pristanište) u Programu objekata obalne infrastrukture koje donosi JPMD, na koju se montiraju plutajući privremeni objekti (ponton i/ili valobran) koji formiraju pristanište i privezište, označeni brojem 8.1 u Programu privremenih objekata u zoni morskog dobra za period 2019 – 2023. godine, u opštini Tivat, koje donosi Ministarstvo ekologije, prostornog planiranja i urbanizma. Lokacija se nalazi na kat.parceli 1262/1 KO Mrčevac, opština Tivat, ispred koje se postavlja platforma za pristajanje i privez plovnih objekata, dimenzija do 50m x 2.5m što iznosi P = 125m2 i P akvatorijuma=150m”- istaklli su iz JPMD uz napomenu da su oni, uporedo sa poslovima koje su več preduzeli na toj lokaciji gdje su betonirali pristupni plato postojećem mulu, podigli manji sanitarni čvor, asfaltirali veliki parking i hortikulturno uredili okolinu sadnjom više stabala i drugog bilja, poslali “zahtjev za izdavanje Urbanističko tehničkih uslova za izgradnju Vodnog terminala shodno Državnoj Studiji lokacije “Aerodrom Tivat” – Sektor 24, Sekretarijatu za uređenje prostora u Opštini Tivat, kako bi kroz Plan korišćenja sredstava za 2023. godinu, odredilo, odnosno predvidjelo sredstva za Idejno rješenje, a samim tim i za Glavni projekat za izgradnju zvaničnog Vodnog terminala.”
“Dakle, Javno preduzeće za upravljanje morskim dobrom Crne Gore priprema lokaciju kao privremeno sezonsko rješenje, koja se nalazi u blizini planiranog Vodnog terminala za potrebe sezonskog pristajanja i priveza plovnih objekata za potrebe aerodroma Tivat”- poručili su iz te firme na čijem su čelu Blažo Rađenović (URA) i Mladen Mikijelj (DF).
Na pitanje kakav su zvaničan stav u vezi namjere da privremenivodni terminal urede baš na ovoj lokaciji, dobili od Agencije za civilno vazduhoplovstvo Crne Gore (ACV) kao vrhovne vazduhoplovne vlasti u državi, iz JPMD su nam kazali da to preduzeće “posjeduje saglasnost od Agencije za civilno vazduhoplovstvo za pristajanje i privez plovnih objekata u visini do 3 metra”.
Međutim, neki objekti, a poseno sadnice novog drveća koje je JPMD ovdje postavilo već sada su visine veće od 3 metra nad površinom mora, iako se nalaze u zoni koja je mnogo bliža pragu piste 14, nego što je to slučaj sa priveznim pontonom kojem po ranije, stavu ACG, smiju prići samo plovila niša od 3 metra nad morem, jer sve visočije od toga “probija” tzv. horizontalne prelazne ravni u zaštićenoj zoni aerodroma Tivat.
Iz ACV su prošle nedljeje, odgovarajući na pitanja u vezi sa kontroverznim prijektom “privremenog vodnog terminala” u Blatu, izrazili veliku rezervu prema tome što ovdje rade JPMD i ACG.
„U skladu sa svojim ovlašćenjima, a na osnovu detaljne stručne analize, mišljenja smo da bilo kakva izgradnja ili aktivnosti u neposrednoj blizini operativnih površina, bilo kog aerodroma, moraju biti smanjene na minimum, kako bi se prioritet dao sigurnom obavljanju operacija vazduhoplova, posebno u uslovima vanrednih procedura, kako ne bi došlo do ugrožavanja sigurnosti putnika, vazduhoplova i opreme. S obzirom da se djelovi infrastrukture vodnog terminala planiraju izgraditi u zoni zaštitnih površina Aerodroma Tivat (čime će se povećati prisustvo putnika, vozila i prateće opreme), smatramo da navedeno može imati negativnog uticaja na vazdušni saobraćaj, kao i na korisnike vodnog terminala na Aerodromu Tivat i u tom kontekstu neophodno je implementirati zaštitne mjere, kako nova infrastruktura ne bi uticala na sigurnost obavljanja vazdušnih operacija i bezbjednost putnika koji koriste vodni terminal.“- rekli su u ACV. Iz Agencije su istakli da je njihov inspektor 22.juna „na zahtjev JP Morsko Dobro pregledao navedenu lokaciju i izvršio uvid u stanje na pristanišnom doku“ i potvrdili da JPMD i ACG na Blatu rade privremeni tertminal bez aikakve dokumentacije.
„Kako nema adekvatne dokumentacije za navedeni objekat, inspektor ACV-a je usmenim putem dao smjernice predstavnicima Morskog Dobra, na koji način i pod kojim uslovima je moguće urediti površinu pristanišnog doka. Površina pristanišnog doka se nalazi u zoni prilazne površine za prag 14 poletno sletne staze , odnosno odletne površine sa praga 32 poletno sletne staze Aerodroma Tivat, i shodno tome moraju biti zadovoljeni visinski kriterijumi za izgradnju/postavljanje fizičkih objekata, kako isti ne bi predstavljali vazduhoplovnu prepreku.“- rekli su nam iz ACV-a.
SVE JE MIMO ICAO STANDARDA, NE MOŽE BEZ DOZVOLE ACV-A
Temom da li privremeni vodni terminal na kome insistiraju JPMD, ACG i Vlada premijera Dritana Abazovića ovakav kaklav je sada, narušaca ICAO standarde i odredbe Zakona o vazdušnom saobraćaju Crne Gore, u međuvremenu se bavio i Avioportal.me . Iz ACV-a su tom mediju potvrdili ono što su ranije kazali i dodali da ono što „možemo konstatovati, na osnovu samostalno pokrenutih, internih stručnih analiza i na osnovu informacija sa kojima raspolažemo, jeste da se jedan dio infrastrukture vodnog terminala (parking, pristupni putevi i zasađeno zelenilo), nalaze u zoni osnovne staze poletno sletne staze i sigurnosne površine kraja poletno sletne staze, što je u suprotnosti sa važećim regulatornim zahtjevima za ove površine, dok glavni pristanišni dio infrastrukture ne ugrožava sigurnost obavljanja vazdušnog saobraćaja.”
Samim tome, država i njena dva preduzeća koja na ovaj način prave “privremeni vodni terminal” Aerodroma Tivat njime ne rješavaju nijedan postojeći, već stvaraju jedan savim novi problem na podužem spisku nedostataka koji več duže vrijeme onemogućavaju zvanićnu sertifikaciju aerodroma Tivat po standardima Međšunarodne organizacije civilnih vazduhoplovnih vlasti ICAO.
Iz ACV su potvrdili da je za gradnju i funkcionisanje preivremenog objekta vodnog terminal na ovoj lokaciji obuhvaćenoj zaštitnim površinama aerodroma Tivat, “potrebna saglasnost tehničkih organa, kako je to predviđeno zakonskim propisima.”
“U konkretnom slučaju, Agenciji za civilno vazduhoplovstvo nije dostavljen zahtjev za razmatranje tehničke dokumentacije…. Ovaj objekat, ako kao prioritet posmatramo sigurno i nesmetano obavljanje vazdušnog saobraćaja na Aerodromu Tivat, se može graditi samo ako ne postoji negativan uticaj na sigurnost izvođenja operacija vazduhoplova, a budući da za navedeni objekat ne postoji adekvatna tehnička dokumentacija, nije moguće ni procijeniti nivo negativnog uticaja na sigurnost izvođenja operacija polijetanja/slijetanja vazduhoplova sa/na Aerodroma Tivat.”- potvrdili su Avioportalu.me iz vrhovne vazduhoplovnje vlasti u Crnoj Gori.
JET BLAST MOŽE “ODUVATI” PUTNIKE VODNOG TERMINALA
Iz ACV-a su Avioportalu potvrdili da se dio objekata privremenog vodnog terminala nalazi u opasnoj, tzv. jet blast zoni (zoni u kojoj djeluje izduv mlaznih motora aviona prilikom polijetanja).
“Dio infrastrukture vodnog terminala (konkretno dio parking prostora bliži ogradi Aerodroma Tivat oko praga 14 poletno-sletne staze i sam „preliminarni“ koridor kretanja putnika i vozila do lokacije vodnog terminala) se nalazi u zoni „jet blast“ prilikom postupka polijetanja vazduhoplova sa praga 14 poletno-sletne staze Aerodroma Tivat. Na osnovu simulacija brzine strujanja vazduha iz motora većih aviona, postojala bi pojava vazdušnih strujanja na lokaciji parkinga i „preliminarnih“ koridora kretanja putnika sa brzinama vazdušnih strujanja u rasponu 50-80 km/h, u zavisnosti od mjesta na kome se mjeri strujanje vazduha prilikom polijetanja aviona. S tim u vezi, evidentno je da takva vazdušna strujanja mogu izazvati odbacivanje lakših predmeta i stvari, koja može rezultirati povredama putnika ili oštećenjem opreme. Ono što sa sigurnošću možemo konstatovati, za istaknute lokacije, da bi postojao osjećaj najmanje nelagodnosti kod osoba koji se nalaze u zoni „jet blast“.- objasnili su iz ACV-a.
