Nelegalni otpad skladišti se u napuštenim ugostiteljskim objektima, čak i u djelovima grada koji su zaštićeno kulturno dobro
U centru Herceg Novog, u dijelu koji je zaštićen kao kulturno dobro (Zapadno podgrađe), nalazi se deponija otpada. Popločana ulica, uglavnom kamene fasade i otvoren pogled prema moru, idilična su slika tipičnog primorskog grada. Ali samo na dva tri metra od ulice, u ljetnoj bašti nekadašnjeg Mliječnog restorana koji ne radi nekoliko godina, nalaze se ostaci razrušenog privremenog objekta, slomljeni mobilijar, smeće, raste korov, a nerijetko taj prostor zaklonjen od oka prolaznika, posluži i kao javni toalet.
“Za izgled ruševnih objekata u centru grada i deponovano smeće u njima odgovorni su isključivo vlasnici tih objekata. Odlukom o komunalnom redu je propisano da su vlasnici dužni da obezbijede redovno održavanja površine oko zgrade “, navode iz opštinske Službe za inspekcijske poslove i ističu da se na površini oko zgrade ne smije odlagati otpad, neregistrovani automobili, barke, mašine, električni i drugi aparati i predmeti domaćinstva, građevinski šut, daske.
Istom odlukom su predviđene i kazne za vlasnike koji se ne pridržavaju propisa – od 150 do deset hiljada eura za pravna i od 20 do hiljadu eura za fizička lica.
Ali, rješavanje problema u praksi nije lako jer su objekti u vlasništvu većeg broja fizičkih i pravnih lica, pod privremenim mjerama, sudskim sporovima oko utvrđivanja vlasništva, restitucije i slično, upozoravaju iz nadležnog Sekretarijata. Podsjećamo da je nekada popularni Mliječni restoran otvoren prije skoro jednog vijeka, u vlasništvu kompanije Vektra Boka koja je u predstečajnom postupku i čiji objekti ne rade. Slična je sudbina i Vektra Bokinih hotela Topola na Škveru i Igalo, u čijim ruševinama se takođe gomila smeće i otpad, ali i bivšeg hotela Rudnik oko čijeg vlasništva se vodi sudski spor.
Direktor preduzeća Čistoća Milovan Benderać naglašava da je njihova nadležnost čišćenje javnih površina, a da su privatne površine u obavezi njihovih vlasnika. “Samo sa posebnim ugovorom o čišćenju ili na zahtjev vlasnika, odnosno ako dobijemo nalog nadležne inspekcije da očistimo takve objekte, pod uslovom da su prethodno vlasnici odbili da to urade, mi možemo ući u privatan prostor”, objašnjava Benderać.
Na inicijativu bivših radnika Vektra Boka očišćen je prostor oko nekada elitnog, a sada zatvorenog hotela Plaža. „Kako se zeleni pojas hotela graniči sa javnom saobraćajnicom i stepeništem koje koristi veliki broj Novljana i turista, radi njihove bezbjednosti odazvali smo se pozivu radnika Boke i očistili taj dio grada”, objašnjava Benderać. Opština je, zbog javnog interesa, od Vektra Boke preuzela i održavanje parka bivšeg hotela Boka u centru Herceg Novog, koji je godinama bio ruglo grada.
„Stava smo, i u tom kontekstu šaljemo poruku da zaštićena zona (zapadno podgrađe Herceg Novog) zaslužuje valorizaciju na pravi način, uz puno poštovanje arhitektonskog i kulturnog naslijeđa”, saopštavaju iz Sekretarijata za kulturu i obrazovanje. Iako nemaju direktne ingerencije kojima bi uticali na stanje u ruševnim objektima, iz Sekretarijata ističu da je “obaveza lokalne samouprave da na sve moguće načine utiče na stanovnike i njihovu edukaciju po ovom pitanju”.
Do tada, možda su kazne jedino rješenje.
ECOSCREEN naziv je projekta koji NVO EkoKulMedia iz Herceg Novog realizuje u cilju da se naporima građana koji će se samoorganizovati, ali i izvršiti pritisak na nadležne institucije u njihovoj sredini, očiste neke od crnih ekoloških tačaka. Projekat će kroz informisanje podići građansku svijest o potrebi aktivnijeg uključivanja mještanja u rješavanju ekoloških problema u opštini Herceg Novi.
Projekat Ekoscreen se implementira u sklopu „Regionalnog programa lokalne demokratije na Zapadnom Balkanu 2 – ReLOaD2, koji finansira Evropska unija, a sprovodi Program Ujedinjenih nacija za razvoj. U Crnoj Gori se ReLOaD2 realizuje u partnerstvu sa 15 lokalnih samouprava među kojima su Herceg Novi, Tivat, Kotor i Budva, koje čine klaster „Coastal Mates”.
