Multimedijalna izložba ,”Nikola J. Zec – kapetan od mora” otvorena je u petak veče u Pomorskom muzeju Crna Gore u Kotoru.
Izložba čiji je autor Ilija Mlinarević, kustos Pomorskog muzeja, prati život Nikole J. Zeca, kapetana duge plovidbe rodom sa Cetinja, a koji je preminuo prije nekoliko godina u Budvi gdje je dugo živio.
Kroz niz materijala, dokumenata, ličnih predmeta i video zapisa, izložba prati životni put kapetana Zeca, preko Pomorskog tehnikuma koji je on završio 1949.godine u Kotoru, do plovidbi na brodovima kompanija “Jugolinija” iz Rijeke i “Jadranske slobodna plovidba” iz Splita. Prvo ukrcanje bilo mu je 1949. godine u Rijeci na “Jugolinijin” parobrod “Durmitor” sa kojim se uputio na putovanje ka lukama Sjeverna Afrike u Mediteranu i na Atlantiku. U narednim decenijama, kapetan Zec je više puta oplovio zemaljsku kuglu, ali je najviše vremena proveo na linijama iz Jugoslavije za Kanadu i SAD na kojima je plovio od 1964. do 1986.
Postavka posebno obrađuje taj period kada je kapetan Zec na brodovima ove dvije kompanije održavao redovne teretno-putnilke linije iz Jadrana za Velika jezera u SAD i Kanadi i kada se on proslavio kao jedan od najboljih pomoraca “Jugolinije”, odnosno “Jadroslobodne”, pa je čak postao i počasni građanin Čikaga i grada Iri u Pensilvaniji.
Osnovu izložbe i bogatog kataloga koji je prati, čine materijali i predmeti koje je Pomorskom muzeju u Kotoru donirala Asja Zec, kćerka pokojnog kapetana Nikole Zeca.
“Pomorski muzej je započeo svoj rad u godinama kada je kapetan Zec započeo svoje putovanje po morima. Okupili smo se da se prisjetimo pomorstva naše bivše države u kojoj su pomorci iz Crne Gore ostavili trag, a na ovaj način dokazujemo da je taj trag neizbrisiv. Želim da ovo bude podstrek i drugim porodicama pomoraca da svojim donacijama muzeju zauvijek sačuvaju sjećanje na svoje pretke koji su plovili morima, a Kotor, Boka i Crna Gora imaju ih veliki broj.”- kazao je, pozdravljajući prisutne na otvaranju izložbe, direktor Pomorskog muzeja Crne Gore Andro Radulović.
Prema riječima kustosa llije Mlinarevića, izložba o kapetanu Nikoli Zecu istovremeno je i način kojim se može pratiti nagli razvoj trgovačke flote socijalističke Jugoslavije nakon Drugog svjetskog rata.
,,Odajemo počast kapetanu Zecu o čijim uspjesima, naročito o najranijem otvaranju plovnog puta San Lorens nakon uobičajenog zimskog prekida saobraćaja zbog zaleđivanja kanala i jezera, te plovidbama na Velikim jezerima, sa uvaževanjem je pisala štampa SAD-a i Kanade. Ovu izložbu posjećujemo svim pomorcima iz druge polovine 20. vijeka, da im odamo priznanje za njihov rad, trud i doprinos u svim segmentima života.”- istakao je Mlinarević dodajući da je izložna istovremenio i podstrek “svim mladim pomorcima koji u svom pozivu trebaju da traže viši smisao i postanu reprezenti svoga kraja, gdje god se nalazili na kugli zemaljskoj, a kakav je bio i kapetan Zec”.
Kapetan Nikol Zec je naime 1974. prvi, nakon zimskog prekida saobraćaja od polovine decembra do polovine aprila kada su Velika jezera pod ledom, brodom “Split” već prvih dana aprila, prvi probio proljećni led i prvi stigao kroz rijeku Sen Lorens do Montreala. Jugoslovenski brod “Split” je te godine bio prvi trgovački brod koji je nakon zimske pauze uplovio u luke Toronto, Klivlend, Detroit i Čikago, zbog čega su taj brod i kapetana Zeca pohodili gradonačelnici tih gradova, ali i guverner američke savezne države Ilinoj. On je tom prilikom dobio i počasnu zastavu grada Čikaga.
Kćerka kapetana Nikole Zeca, Asja istakla da je želja njenog pokojnog oca bila da se njegovi predmeti poklone muzeju u Kotoru.
,,Mnogi ljudi koji su dolazili kod nas kući bili su oduševljeni predmetima i pričom koju oni pričaju. Kada je on zauvijek “odplovio”, odlučila sam da ti predmeti ne ostanu unutar porodičnog kruga već da to i građanstvo može da vidi. Izložba se može sagledati transverzalno i sa tehničke i emotivne strane.”- istakla je Asja Zec.
Izložba ,,Nikola J. Zec – kapetan od mora” biće postavljena u galeriji Pomorskog muzeja u Kotoru do 15. avgusta.
