U procesu usvajanja standarda EU, Crna Gora uvodi sistem biljnih pasoša, čime će se unaprijediti zdravstvena zaštita bilja i obezbijediti sigurniji promet i trgovina u toj oblasti.
Projekat biljnih pasoša realizuje se u okviru šireg projekta “Razvoj bezbjednosti hrane i fitosanitarnih službi u Crnoj Gori”, koji finansira EU sa 800.000 eura. Cilj je poboljšanje bezbjednosti hrane i fitosanitarnih standarda za dobrobit potrošača i olakšavanje međunarodne trgovine poljoprivrednim proizvodima u Crnoj Gori – kaže se u saopštenju Ministarstva poljoprivrede i ruralnog razvoja.
Interesantno da nakon surlaša, azijske strižibube, bakterije Xylella fastidioza i drugih štetočina koji su uvezeni a kasnije se proširili zbog ne provođenja fitosanitarnih mjera koje su zakonom propisane, Ministarstvo poljoprivrede i ruralnog razvoja kreće u kampanju jačanja svijesti o sistemu biljnih pasoša u Crnoj Gori.
U okviru kampanje jačanja svijesti o sistemu biljnih pasoša, proizvođači i distributeri određenog bilja, kao i drugi subjekti biće informisani o značaju ovog dokumenta i procedurama izdavanja i korišćenja.
Biljni pasoš je službeni dokument kojim se potvrđuje da su određeno bilje i biljni proizvodi kontrolisani i zdravstveno ispravni. Istovremeno, omogućava sljedljivost biljnih pošiljki u prometu, unazad sve do mjesta proizvodnje. Biljni pasoš je uslov za premještanje bilja i na teritoriji zemalja EU.
Lista bilja za koje je propisano izdavanje biljnih pasoša dio je pravilnika koji su dostupni i na sajtu Uprave za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove.
Kampanju o biljnim pasošima sprovodiće Uprava za bezbjednost hrane – Sektor za fitosanitarne poslove. U okviru kampanje izrađeni su informativni štampani i video materijali o biljnim pasošima, zatim o novom štetnom organizmu na teritoriji Crne Gore – azijskoj strižibubi, riziku od unošenja na teritoriju Crne Gore fitopatogene bakterije Xylella fastidioza (riječ je o bakteriji koja uzrokuje bolest brzog sušenja masline) i ostalim štetnim organizmima koji predstavljaju najveći rizik za zdravlje bilja.
Azijska strižibuba velika je opasnost za šume, parkove, voćnjake i vrtove jer se brzo širi i nema prirodnih neprijatelja. U Evropi taj kukac ima karantenski status, a unesen je iz Azije trgovinom sadnica drvenastog bilja i drvenim materijalom za pakovnje.
Naime, odrasla ženka od maja do septembra odlaže jaja pod koru drveta iz kojih se izlegu štetočine koje, hraneći se unutar debla, prave hodnike i tako uništavaju drvo uzrokujući njegovo postepeno sušenje. Simptomi se uočavaju tek nakon dvije godine kad iz drveta izađe odrasli kukac. Zbog takve biologije azijske strižibube, nije moguće rano otkriti zarazu.
Informativni materijali biće dostavljeni proizvođačima, distributerima bilja i drugim zainteresovaniim subjektima, a biće dostupni i na sajtu uprave. Planirane su i radionice na temu biljnih pasoša, poručuju iz Ministarstva poljoprivrede i ruralnog razvoja.
