Vlada je na sjednici održanoj u četvrtak utvrdila Predlog zakona o strukturnim mjerama i dodjeli državne pomoći u ribarstvu i akvakulturi.
Kako je saopšteno iz Vlade, tim Zakonom se uređuju način i uslovi za dodjelu sredstava podsticaja korisnicima putem uvođenja strukturnih mjera što je neophodno radi unapređivanja sektora ribarstva.
Dodaje se da se tim Zakonom uređuje i promovisanja konkurentnog ekološki i resursno održivog i društveno odgovornog ribarstva i akvakulture, podsticanja sprovođenja mjera Zajedničke ribarske politike, kao i promovisanja ravnomjernog teritorijalnog razvoja područja gdje se obavlja ova djelatnost.
Donošenje Zakona je, kako se navodi, neophodno radi usklađivanja sa pravnom tekovinom Evropske unije (EU) u cilju primjene programa podrške za sektor ribarstva, uz podjelu nadležnosti i uspostavljanje procedura kakve su definisane propisima EU.
“Zakon definiše i državnu pomoć koja se bazira na podršci iz nacionalnog budžeta i budžeta lokalnih samouprava, kao i način i uslove dodjele i vođenje evidencije”, kazali su iz Vlade.
U Crnoj Gori danas će biti umjereno do pretežno oblačno, uglavnom krajem dana i tokom noći sa padavinama, na jugu kiša a u sjevernim predjelima snijeg.
Kako je saopšteno iz Zavoda za hidrometeorologiju i seizmologiju, vjetar umjeren do jak, ponegdje na udare i veoma jak, sjeverni i sjeveroistočni.
Jutarnja temperatura vazduha od minus šest do osam, najviša dnevna od dva do 16 stepeni.
Nedjelja, 27.11.2022.
Pretežno oblačno, povremeno sa slabim do umjerenim padavinama, u južnim predjelima kiša, na sjeveru snijeg i susnježica. U popodnevnim satima postepen prestanak padavina, na jugu i djelimično razvedravanje.
Vjetar umjeren do jak, ponegdje na udare i veoma jak, sjeverni i sjeveroistočni.
Jutarnja temperatura vazduha od -3 do 9, najviša dnevna od 0 do 13 stepeni.
U novskom Kolektivu, u subotu od 18 sati, NVO Novi Val, u okviru projekta Palma Nostra organizuje Veče ideja vrijednih širenja: O onima koji su sadili i branili drveće.
Prikazvaćemo dva govora koja su održana u okviru TEDxPodgorica 2022, a sa fokusom na temu „Misli globalno, djeluj lokalno.”
Prvi govornik je Stefan Đukić, ponosni učesnik tzv. Čempres revolucije, koji prenosi svoje impresije o odlučnoj i srčanoj pobuni građana protiv sječe stabala i izgradnje vrtića, kao i o onome što je pokretačko u ljudima – revolucija uma. Trajanje: 16 min.
U drugom video govoru, priču nam priča Miki Vujović koji predstavlja ideju iza Inicijative 100.000 stabala odnosno ”kako iz žira dobijamo hrast.” Trajanje: 17 min.
TEDx je program lokalnih, nezavisno organizovanih događaja koji okupljaju ljude koji žele da dožive iskustvo TED-a (globalno poznate konferencije kao i platforme posvećene idejama vrijednim širenja) i pokreću teme i diskusije važne za lokalnu zajednicu, a i šire.
Dođite da razmjenimo utiske, poručuju organizatori.
Kolektiv Novi
Sima Matavulja 9, Stari Grad, Herceg Novi
Subota, 26. novembar u 18 sati
Ulaz besplatan
Ovaj događaj organizuje se u okviru projekta Palma Nostra koji nastoji da edukuje, informise i podstakne građane Herceg Novog da uzmu učešće u rješavanju problema životne sredine svog grada. Projekat podrazumjeva kreiranje informativno-edukativne online platforme, prikazivanje tri dokumentarna filma koja se bave pitanjem prirodnog dobra i odnosa pojedinaca i zajednica prema prirodi, pokretanje peticije za inicijativu uspostavljanja posebne budžetske linije Opštine Herceg Novi za očuvanje, zastitu, valorizaciju promociju prirodnog nasljeđa Herceg Novog (posebno flore), potpisivanje memoranduma o saradnji sa Opštinom Herceg Novi te snimanje i prikazivanje „omaž“ dokumentarnog filma Palma Nostra, posvećenog novskim palmama kojih više nema.
Projekat Palma Nostra NVO Nov Val realizuje u okviru Regionalnog programa lokalne demokratije na Zapadnom Balkanu 2 -ReLOaD2, koji finansira EU, a implementira UNDP. U Crnoj Gori ReLOaD2 program sprovodi se u partnerstvu sa petnaest opština, među kojima su Herceg Novi, Kotor, Tivat i Budva, koje čine klaster Coastal Mates.
Sindik: Kontinuiet neozbiljnosti koju imamo na političkoj sceni Crne Gore
Deseta redovna sjendica Odbora povjerenika Opštine Tivat večeras nije mogla biti održana jer se u zakazano vrijeme, u skupštinskoj sali Opštine Tivat od sedmoro, pojavilo samo troje povjerenika.
Na sjednicu su pored predsjednika Odbora povjerenika Gorana Sindika, došli i Igor Jovović (koji zajendo sa Sindikom, predstavlja građane Tivta u tom tijelu), kao i Aleksandra Gardašević-Slavuljica koja je predstavnica Ministarstva ekonomskog razvoja i turizma.
Pozivu Sindika za održavanje sjednce nisu se odazvali ostali povjerenici koju u tom tijelu zastupaju interese Vlade Crne Gore: Enesa Hasanagić Katana i Jelena Pejović kao predstavnice Ministarstva javne uprave, Šućo Orahovac, predstavnik Ministartsva fiunansija i Jelena Krivokapić, predstvanica Generalnog sekretarijata Vlade.
Sindiku stoga nije preostalo ništa drugo nego da konstatuje da nema kvoruma za održavanje sjednice. On je nedolazak većine svojih kolega- povjerenika iz Podgorice ocijenio kao “kontinuiet neozbiljnosti koju imamo na političkoj sceni Crne Gore”.
“Intencija današnje sjedncine je bila usvjanje niza odluka koje su od značaja za tekuće funkcionisanje Opštine Tivat, ali kao što vidimo, u sali nemamo prisustvo dovoljng broja povjerenika da bi Odbor mogao raditi i odlučivati. Iz toga možemo izvesti zaključak o individualnoj odgovornosti članova ovog Odbora, kao i njihovog pristupa radu za koji mi povjerenici, uredno primamo naknadu.”- kazao je Sindik ističući da je takvo ponašanje neozbiljno.
On je kazao da “sada samo može da poželi uspješan rad novom sazivu SO Tivat” koji je izabran na vanrednim lokalnim izborima 23.oktobra i koji bi konstitutivnu sjednicu trebalo da održi 2.decembra.
“Iskreno žalim što ostale moje kolege nisu prisustvovale večerašnjoj sjednici čime bi omogućili progresivan i uspješan rad Opštine Tivat.”- naglasio je Sindik.
Odbor povjerenika koji u njenim funkcijama zamjenjuje bivši saziv SO Tivat koji je Vlada raspustila još u martu mjesecu, večeras je trebalo da se pored ostaloga, izjašnjava o predlogu Odluke o rebalansu budžeta Opštine Tivat za 2022. koji je, zbog viška ostvarenih prihoda, predložila administracija gradonačelnika Željka Komnenovića (NP). Po toj odluci, budžet je sa aktuelnih 18.635.700 eura, trebalo da se uveća na iznos od 20.135.700 eura. Većina tog dodatnog novca trebalo je da se raspodijeli na kapitalna, te ulaganja u kulturu, socijalna davanja, ali i veće dotacije Komunalnom preduzeću za održavanje grada. Uz to, povjerenici su večeras trebali da razmatraju i ukupno pet odluka o izgradnji lokalnih objekata od javnog interesa (četitri nove trafostanice i jednog elektro-voda), a kojima će se stvoriti preduslovi za nastavak izgradnje nekoliko značajnih hotelsko-turističkih i rezidencijalnih kompleksa u zahvatu Državne studije lokacije Arsenal-Porto Montenegro, u centru grada, Donjoj Lastvi i u Bonićima. Večerašnji nediolazak većine predstavnika Vlade na sjednicu Odbora povjerenika nastavak je njihovog nekonstruktivnog ponašanja u tom tijelu od juna ove godine kada je kabinet premijera Dritana Abazovića (URA)bez ikakvog obrazloženja, odjednom odlučio da smijeni dotadašnji petočlani Odbor povjerenika Opštine Tivat koji je u martu nakon raspuštanja SO, imenovala bivša Vlada premijera Zdravka Krivokapića. Umjesto njih. Abazovićčeva Vlada je imenovala novi sedmočlani Odbor u kojem su njeni, umjesto predstavnika građana Tivta imali većinu, a što je u proteklih nekoliko mjjseci dovelo do velikih opstrukcija radu lokalne izvršne vlasti gradonačenika Komnenovića u čemu su svojim poonašanjem prednjačile povjerenice Enesa Hasanagić-Katana i Jelena Pejović, te njihov kolega Šućo Orahovac.
„Teško je nakon ovoga večeras, reći bilo što suvislo, osim da je ovakvo ponašanje dijela članova Odbora povjerenika koji predstavljaju Vladu, zaista velika njihova neodgovornost prema građanima Tivta. Dvije trećne ovog Odbora čine predstavnici Vlade- državni sekretari, visoki funkcioneri ministartsva i ja zaista nemam riječi za ovo što rade jer su oni zvanično, od Vlade u to tijelo poslati da rješavaju probleme Tivčana, ne da prave probleme Tivćanima.“- prokomentarisao je predsjednik Opštine Tivat Željko Komnenović epilog večerašnjeg neuspjelog pokušaja održavanja sjendice Odbora povjerenika. On je istakao da ovakvo „ponašanje dijela članov Odbora nije od juče“ i da su oni u proteklom periodu, održali veoma mali broj sjednica.
„Ostalo je nejasno zašto je uopšte mijenjan prvobitni Odbor povjerenika i imenovan ovaj u ovakvom sazivu i pokazalo se ispravnim sve ono što sam ja na tu temu ranije govorio. Umjesto da se rješavaju problemi građana, blokiralo se nešto što je Tivat trebao da slijedi i da realizuje.“- istakao je Komnenović dodajući da su u međuvremenu ipak bili izbori i da očekuje da nakon konstituisanja novoizabranog saziva SO 2. decembra „Tivćani uzmu sudbinu svog grada u svoje ruke, a ne da njime upravljaju pogorički centru moći“. Dodao je da je duboko razočaran postupoanjem predstavnika Vlade u Odboru povjerenika „i neka im to svim služi na čast“, kao i da će svako snositi odgivornost zbog svojih postupaka.
Ruski predsjednik Vladimir Putin rekao je u petak majkama vojnika koji se bore u Ukrajini da ne vjeruju svemu što vide ili pročitaju na internetu, jer kruži mnogo “laži” o onome što Rusi zovu svojom “posebnom vojnom operacijom” .
“Život je puno kompliciraniji od onog što se vidi na televiziji ili na internetu, gdje se ničemu ne može vjerovati. Mnogo je lažnih informacija, obmana, laži”, rekao je Putin majkama vojnika.
“To je uvijek bio slučaj, ali uzimajući u obzir moderne tehnologije, postalo je još uočljivije i učinkovitije”, dodao je, osuđujući “kibernetičke napade”.
Sjedeći oko stola sa skupinom žena za koje je rečeno da su majke vojnika, Putin je rekao da Moskva suosjeća s boli onih koji su izgubili svoje sinove.
“Htio bih da znate da ja osobno i cijelo vodstvo zemlje dijelimo vašu bol”, rekao je Putin.
“Razumijemo da ništa ne može zamijeniti gubitak sina – posebno ne majci”, rekao je Putin teško dišući i često pročišćavajući grlo. “Dijelimo tu bol”.
Putin je rekao da ne žali zbog poduzimanja “specijalne vojne operacije” protiv Ukrajine i smatra rat prijelomnim trenutkom kada se Rusija konačno suprotstavila arogantnoj zapadnoj hegemoniji, nakon desetljeća poniženja u godinama nakon pada Sovjetskog Saveza 1991.
Susret s majkama vojnika, prvi otkad je počela ruska invazija na Ukrajinu u veljači, organiziran je nakon više tjedana javnih kritika na društvenim mrežama koje su objavljivali roditelji, rođaci i bližnji mobiliziranih vojnika.
Mnoge žene i majke mobiliziranih vojnika optužile su vlasti da nisu dovoljno obučile ni opremile njihove supruge i sinove prije nego su ih poslali na bojišnicu.
U ratu u Ukrajini ubijeni su ili ranjeni deseci hiljada vojnika na objema stranama, prema Sjedinjenim Državama, a ruska invazija potaknula je najveću konfrontaciju između Moskve i zapada od kubanske raketne krize 1962.
Stotine tisuća ruskih vojnika poslano je da se bori u Ukrajini – uključujući više od 300.000 rezervista pozvanih u sklopu mobilizacije koju je Putin objavio u rujnu.
Ukrajina ne objavljuje svoje gubitke. Rusija je posljednji put to učinila 21. septembra, kada je ministar obrane Sergej Šojgu rekao da je ubijeno 5937 ruskih vojnika. Ali taj je broj daleko niži od većine međunarodnih procjena.
Načelnik Združenog stožera američke vojske procijenio je 9. novembra da Rusija i Ukrajina svaka imaju više od 100.000 ubijenih ili ranjenih vojnika.
Građani Herceg Novog i predstavnici lokalne zakonodavne i izvršne vlasti blokirali su danas na dva sata Granični prelaz Debeli brijeg u znak protesta zbog situacije u Bolnici Meljine i još jednom poručili da Herceg Novi neće odustati od borbe da ova zdravstvena ustanova bude uvedena u sistem javnog zdravstva i osigurano njeno redovno funkcionisanje.
Predsjednik Skupštine opštine Herceg Novi,Ivan Otović pozvao je Vladu Crne Gore, premijera Dritana Abazovića, ministre zdravlja i finansija, Dragoslava Šćekića i Aleksandra Damjanovića, kao i sve ostale koji su nadležni za rješavanje pitanja Bolnice Meljine da ozbiljno shvate poruku građana, jer Novljani neće odustati od protesta dok ova ustanova ne uđe u sistem javnog zdravstva.
„Prvi put smo se okupili prije skoro tri sedmice, u međuvremenu nije se mnogo toga promjenilo. Lokalna samouprava, zajedno sa predstavnicima Bolnice Meljine, uložila je ogroman napor da dođe do poboljšanja statusa ove zdravstvene ustanove, da iz Podgorice čujemo koje je rješenje. Nažalost, to nismo čuli. Zbog toga smo prinuđeni da danas ponovo blokiramo granični prelaz Debeli brijeg. Blokiraćemo sve dok ne čujemo koje je rješenje i dok se ono ne sprovede u djelo“, poručio je Otović.
Uz brojne građane, protestu su prisustvovali predsjednik Opštine Herceg Novi, Stevan Katić, potpredsjednici Opštine, Mirko Mustur i Miloš Konjević, odbornici u Skupštini opštine, direktorica Bolnice Olivera Elez, predstavnici lokalnih službi, ustanova i preduzeća.
Blokada GP Debeli brijeg – foto Opština HN
Opstanak Bolnice u Meljinama predstavlja pitanje od odlučujućeg značaja za život i budućnost grada, za privredu, turizam i dalji razvoj, istakao je potpredsjednik Opštine,Mirko Mustur i poručio da „Herceg Novi zaslužuje i mora da ima bolnicu“.
„Do ovog momenta sam očekivao da ću čuti neku dobru vijest, da vam je ovdje saopštimo, sa nadom za spas Bolnice. Međutim, sve ovo što se trenutno dešava je „mrtvo more“. Lokalna uprava i Skupština opštine čine sve, bore se, ali poluge upravljanja i odlučivanja nisu u našim rukama. Borićemo se i dalje, kao što i vi i dalje podržavate sve ovo što radimo za naš grad i našu Bolnicu“, naveo je Mustur.
Glavna medicinska sestra u Bolnici,Vesna Manojlović navela je da ljekari i osoblje Bolnice stručno i odgovorno obavljaju svoj posao, uprkos činjenici da za svoj rad ne dobijaju redovne plate i honorare. Ona je istakla da opstanku ove ustanove doprinose svi zaposleni, kako ljekari i medicinsko osoblje, tako i svi ostali profili nemedicinskog osoblja, od radnika i radnica na prijemnom, u vešeraju, kuhinji, finansijskom odjeljenju, do vozača, onih koji se brinu za serviranje hrane, higijenu i uređenje objekata i dvorišta, vozača i tehničke službe.
„U bolnici je zaposleno 155 radnika, od čega su većina porodični ljudi, a imamo i samohranih roditelja, podstanara, po jednog zaposlenog člana u porodici. Plate ne primamo redovno, nekada više i od par mjeseci. Da li se neko pita kako ćemo svojoj djeci i bližnjima obezbijediti skladan i skroman način života i školovanja?“, kazala je Manojlović. Ona je poručila da se radnici nadaju rješenju statusa Bolnice, „što podrazumjeva samo jedno – ulazak u sistem javnog zdravstva“, te pozvala građane da nastave zajedničku borbu jer je Bolnica neophodna svima.
Blokada GP Debeli brijeg – foto Opština HN
Nije potrebno dodatno elaborirati koliko je bolnica potrebna jednom gradu, posebno turističkom centru kao što je Herceg Novi koji je prepoznat po zdravstvenom turizmu, kazao je poslanik u Skupštini Crne Gore i predsjednik Komisije za praćenje i kontrolu postupka privatizacije, Maksim Vučinić. On je informisao da je Komisija usvojila određene zaključke, koji su dijelom slični zaključcima Skupštine opštine Herceg Novi, ali do danas nemaju odgovor od relevantnih institucija, prvenstveno Ministarstva zdravlja i Ministarstva finansija.
„Mi smo dali zaključke da Vlada Crne Gore treba da proglasi javni interes nad Bolnicom Meljine i da je treba vratiti na zakonski način, u skladu sa onim što je moguće uraditi prema Zakonu o stečaju, jer postoji praksa i postoji slovo zakona koje to omogućava. Nikakvih tu nema ograničenja ni od Brisela ni od naših domaćih zakona, samo je potrebna politička volja da se riješi problem. Ukoliko oni budu i dalje ignorisali zahtjeve Herceg Novog, predlažem vam i da se sretnemo u Podgorici ispred Vlade Crne Gore i resornog Ministarstva“, kazao je Vučinić.
Odbornik lokalnog parlamenta, Nikola Radman rekao je da je na lokalnom nivou postignut dogovor da se pripremi pravni koncept i naredne sedmice sa tim predlogom ide direktno u Vladu. Kako je dodao, ukoliko predlog ne bude prihvaćen, protesti će biti nastavljeni. On je uputio zahvalnost Novljanima i pozvao da cijela Crna Gora podrži Herceg Novi u borbi za osiguranje elementarne bolničke zaštite u gradu od skoro 40 hiljada stanovnika.
„Svakog dana u zgradi Opštine pokušavamo da nađemo neko rješenje, da izvršimo pritisak na Vladu Crne Gore, ministre i sve institucije, međutim nema nekog efekta. U ime Opštine Herceg Novi ja im poručujem: ovo je kapija Crne Gore prema Evropskoj uniji, koje su nam “puna usta”. Umjesto da naše drage goste dočekujemo sa domaćom rakijom i suvim smokvama, mi ćemo biti prinuđeni da sami sebi zatvaramo vrata. I zatvorićemo ih, i to ne samo ovaj, već i drugi i treći granični prelaz. Herceg Novi ne može ostati bez bolnice, mi smo turistički grad, bolnica mora opstati“, poručio je Radman.
Borba za opstanak Bolnice Meljine je borba za osnovna, Ustavom garantovana ljudska prava – pravo na život i pravo na zdravlje, poručio je odbornik Skupštine opštine Herceg Novi, Zoran Lazarević. Prema njegovim riječima, Opština Herceg Novi se maksimalno angažovala da ovu temu nametne nadležnim državnim organima, ali problem je u tome što „oni koji su odgovorni da u okviru svojih resora rješavaju ovo pitanje, nisu u stanju to da urade zato što nemaju dovoljno kvalifikacije da to rade na sveobuhvatan način“.
„Jedini organ koji ovo može da riješi je Vlada Crne Gore, koja u potpunosti mora da preuzme odgovornost za sudbinu građana ovog grada. Imali smo prilike da prije nekoliko dana budemo na razgovoru sa subjektima i organima izvršne vlasti koje prepoznajete kao učesnike u ovom postupku – Agencija za zaštitu konkurencije i ministarstava zdravlja i finansija. Jasno je da između tih organa ne postoji sinhronizacija, niti volja da se sinhronizuju kako bi riješili ovo pitanje“, ocjenjuje Lazarević.
On je iznio stav da direktive Evropske komisije ne zabranjuju Vladi Crne Gore da Bolnici, a to znači i gradu Herceg Novom, pruži novčanu pomoć koja je neophodna da bi ustanova preživjela, dok ovo pitanje ne bude strateški riješeno. Lazarević je i postavio pitanje u kojoj fazi je istraga o organizovanom kriminalu u vezi sa slučajem privatizacije Bolnice Meljine, te poručio: „Ovo danas je samo još jedna opomena. Oni koji su odgovorni, a najodgovornija je Vlada Crne Gore, moraju da kažu da preuzimaju odgovornost i rješavaju stvar.”
Blokada GP Debeli brijeg – foto Opština HN
Građanin Nikola Svilanović, koji je nedavno izašao sa liječenja u Bolnici Meljine, poželio je da se obrati prisutnima i istakne pažnju i posvećenost zaposlenih, koje iskazuju prema pacijentima uprkos situaciji u kojoj se nalaze: „Uz sve ove nedaće koje slušamo i borbu koju vodimo, ja kao pacijent ni jednom trenutku u bolnici nisam osjetio, niti su zaposleni pokazali da im nešto fali, sa takvim entuzijazmom se radi. I zato kažem ovdje danas – moramo učiniti sve što je u našoj moći da sačuvamo Bolnicu“.
U ime građana Herceg Novog obratila se i Olivera Doklestić, koja je poručila da bez Bolnice nema budućnosti ni za Institut Igalo, a onda ni za Herceg Novi kao zdravstveni centar. Ona je postavila pitanje da li je do sada urađena analiza uništene privrede nekada jakog i dobro razvijenog, bogatog grada, čiji građani su samodoprinosom u periodu od 1986. do 1992. izdvojili današnjih oko 14,6 miliona eura. Doklestić je pitala u šta je usmjeren taj novac i koliko sredstava je vraćeno u Bolnicu, kao i zašto sredstva od prodaje velikog doka iz Bijele ili zakupa Mamule nisu uložena u Herceg Novi, već je grad sada prinuđen da moli za pomoć Vlade. Podržala je predlog koji je uputio odbornik Borivoje Vuković na sjednici lokalnog parlamenta, da treba u potpunosti razložiti finsijske izvještaje i uraditi analizu svih potraživanja Bolnice.
„Vodovod“ ima potraživanja prema Bolnici od 360.000 eura, ali nećemo ih blokirati jer je to nemoralno. Dugovanje za porez prema Opštini je 850.000 eura, pa neka država omogući da se grad preko ovih dugovanja uknjiži na dio imovine Bolnice. Na taj način ćemo najbolje pokazati da volimo svoj grad i kako da Bolnicu vratimo u svoje okrilje. Hoćemo analizu 14,6 miliona eura, novac nije mogao da nestane. Hoćemo da Vlada nama polaže račune, a ne mi njoj. Nismo mi ništa dužni Vladi, bez obzira ko u njoj sjedi, već je ona dužna građanima Herceg Novog“, zaključila je Doklestić.
Podsjećamo, prvi protest održan je 06. novembra kada je na pola sata blokiran granični prelaz Debeli brijeg. Organizacija protesta sa ciljem blokiranja graničnih prelaza u slučaju da ne bude riješeno pitanje PZU „Opšta bolnica Meljine“ jedan je od zaključaka koji su jednoglasno podržani na X redovnoj sjednici Skupštine opštine Herceg Novi, a tiču se opstanka i funkcionisanja ove zdravstvene ustanove.
Svijest u crnogorskom društvu o negativnim posljedicama dezinformacija je katastrofalno niska. U svakom vremenu je bilo lažnih vijesti i propagande, međutim, zahvaljujući novim tehonologijama i neprestanoj izloženosti ekranima, problem je eskalirao i postao goruće pitanje razvijenih društva.
„Poremećaj informisanja“ u savremenom dobu se javlja u pet osnovnih oblika: od malinformisanja, misinformisanja, dezinformisanja, do operacija uticaja na informacije i konačno, „stranog uplitanja“.
Danas više nije pitanje nego činjenica da je postojao ruski uticaj na američke izbore 2016. godine, kao i rusko uplitanje u Brexit, iste godine. Upravo ova dva primjera, gdje su najrazvijenije zemlje svijeta bile ranjive na strani uticaj, pokazali su dimenzije problema. Dezinformisanje ugrožava demokratske procese jer ono što djeluje kao slobodan izbor, ustvari je rezultat masovnih manipulacija.
Međutim, nisu države u svakom trenutku pred tako velikim istorijskim pitanjima i tada dezinformisanje ima druge ciljeve: da dezavuiše javni prostor, drži građane bespomoćnim i malodušnim pred kontraminiranim javnim diskursom, da podstiče polarizaciju i konflikte, zloupotrebljava emocije da drži društvo u permanentnoj napetosti i sukobu. Uspješno se nakači na naše urođene pristrasnosti i eksploatiše ih.
Razlikujemo „ad hoc dezinfomacije“ za sitne političke interese, od „strateškog dezinformisanja“ koje vodi kontroli društvenih procesa. Ovo drugo je kancer demokratije jer zloupotrebljava demokratske slobode da ih uništi iznutra, izvrće naopako slobodu da je koristi kao oružje protiv slobode.
Istraživanja pokazuju da postoji tendencija da gledaoci i čitaoci vjeruju u ono što su prvo pročitali o nekom pitanju i nedovoljno na njih utiče čak i argumentovani demant. Zato je važno da postoji zrnce sumnje, provjera da li je medijski sadržaj u skladu sa standardima, da li su izvori kredibilni, da li su sagovornici relevanti za temu, itd.
Problem u borbi protiv dezinformacija je što dezinformisanje izgleda autentično, samoniklo, kao lični stav neke grupe koja na to ima pravo, a zapravo je strateški indukovano, izmišljeno, neutemeljeno, sije razdor, kao injekcija destabilizacije.
Može biti manje i više maligno.
Imamo medije koji su osnovani da bi širili sporne sadržaje i diskreditovali oponente, kao i mreže lažnih naloga koji šire njihove sadržaje.
Imamo takođe mreže botova koji navode na zabludu da pojedine partije imaju veću podršku nego što imaju u stvarnosti, ili mreže botova koji kreiraju lažnu sliku da postoji zadovoljstvo ili nezadovoljstvo određenim vladinim politikama. To je vrlo djelotvorno jer utiče na druge da promijene stav i prilagode se onome za šta misle da je većinsko mišljenje.
Komentari na portalima su sve samo ne naivni jer uspješno oblikuju biračko tijelo i gibaju društvo. Zato građani moraju sa sumnjom da ih čitaju. Iz komentara se ne može saznavati stvarno raspoloženje društva, to je lažna slika, organizovana da zavara.
Naravno, ograničen je uticaj ovih tehnika, one ciljaju samo da zaljuljaju društvo u željenu stranu. Dalje ode po inerciji. Ovo su jednostavni primjeri, koje je, kao i „lažne vijesti“ lakše dokazati. Teži nivo su indukovani narativi koji se nameću društvu a treći strategije koje često ne otkrijemo i rijetko vidimo u punoći.
Sve ovo je tako veliki problem da je čak i Evropska unija koja je obično troma, razvila tri nova instrumenta za borbu protiv dezinformacija i to na zahtjev država-članica. One imaju otpor da im se EU miješa u unutrašnja pitanja ali su se suočili sa nedostatkom kapaciteta da se izbore sa izazovima. Radi se o Akcionom planu EU za borbu protiv dezinformacija, Akcionom planu za evropsku demokratiju i Zakonu o digitalnim uslugama (DSA). Zahvaljujući navedenom, tehonološke kompanije će morati da preduzmu veću odgovornost za sadržaj koji se pojavljuje na njihovim platformama.
Kada je u pitanju dezinformisanje putem tradicionalnih medija, djelotvorni su tradicionalni ljekovi a to su medijski standardi i primjena Etičkog kodeksa, samoregulacija i regulacija. Takođe je važno da mediji budu rigorozniji u tome kome daju prostor, da podignu ljestvicu kvaliteta novinarstva, da drže javne funkcionere odgovornim i u strahu da će biti javno kažnjeni, “pretreseni” i pritjerani uz zid za svaku izgovorenu neistinu, preuveličavanje, manipulaciju.
Kompletan program borbe protiv dezinformacija zasnovan je na principu „potržanja i ponuda“. Računa se da će imati efekta ako građani budu vršili pritisak za većim kvalitetom u medijima. Građanima treba da budu predočeni rizici koji postoje kod medija bez impresuma, kao i kod neregistrovanih, onih bez ombudsmana ili drugog oblika samoregulacije, onih koji ne moderiraju komentare, koji nisu transparentni oko vlasništva, koji prikriveno oglašavaju, koji ubjeđuju umjesto da informišu, koji huškaju na nasilje, tolerišu govor mržnje, zloupotrebljavaju lične podatke i pravo na privatnost, koji šire stereotipe, predrasude i ne afirmišu ljudska prava, koji su jednostrani, itd.
Medijska pismenost nije obrazovanje za novinare/ke kao što se često misli, nego izgradnja otpornosti u društvu, podsticanje kritičkog mišljenja, sumnje u sadržaje, učenje profesionalnih medijskih standarda, proučavanje zamki novih tehnologija i njihovog uticaja na mentalno zdravlje.
Ne postoji idealna objektivnost, ali postoji svakodnevno ulaganje napora da se odgovori javnom interesu. Sloboda medija je u Ustavu da bi štitila pravo građana da znaju istinu i da na temelju činjenica donose informisane izbore, a ne da bi bili megafon moćnika.
Vlada ne smije da govori građanima koji su mediji dobri a koji loši, ali treba da ima obrazovne programe kojima će se izgraditi vještine građana da prave razliku između kvalitentih i nekvalitetnih medijskih sadržaja. Građani mogu da pomognu i da nagrade medije koji drže nivo i pomažu da se suzbije toksičnost u javnom diskursu.
Cilj medijske pismenosti je vraćanje povjerenja u pozitivne potencijale medija i samopouzdanja građanima, da uvide da nisu bespomoćni i da zahtjevaju profesionalizam, etiku, stručnost, naučnost, objektivnost, dvije strane, egzaktne podatke a ne samo ocjene, mjerenja a ne samo percepcije, fakte a ne samo utiske, argumentaciju umjesto vrijeđanja, provjeru činjenica umjesto insinuacija i hipoteza.
Na kraju, građani imaju moć da prebace kanal i biraju gdje klikću i važno je da osvijeste koliko je to važno.
Piše: Dina Bajramspahić, programska koordinatorka u Institutu za medije Crne Gore (IMCG)
Policijski službenici Odjeljenja bezbjednosti Herceg Novi rasvijetlili su krivično djelo teška krađa koje je izvršeno u Igalu u jednom hotelu i uhapsila T.O. (55) i M.B. (37) iz tog grada.
“Preduzimajući intenzivne mjere i radnje iz svoje nadležnosti pripadnici hercegnovske policije su došli do saznanja da su u periodu od 17. do 20. novembra T.O. i M.B. došli do pomenutog hotela koji je zatvoren tokom zimskog perioda i upotrebom podesnog sredstva nasilno otvorili vrata, ušli u unutrašnjost hotela odakle su otuđili muzičke uređaje, zvučnike, kao i pet umjetničkih slika većeg formata”, navodi policija.
Takođe, daljim radom na predmetu procesuiran je i L.V. (60) iz Herceg Novog zbog sumnje da je izvšio krivično djelo prikrivanje.
“Sumnja se da je L.V. otkupio dio otuđenih predmeta od osumnjičenih T.O. i M.B. Protiv njega je podnijeta krivična prijava u redovnom postupku”, ističe policija.
T.O. i M.B. su uz krivične prijave u zakonskom roku privedeni postupajućem tužiocu u Osnovnom državnom tužilaštvu u Herceg Novom na dalju nadležnost.
Materijalna šteta pričinjena izvršenjem pomenutih krivičnih djela je oko 10.000 eura.
Jesenjom žurkom u petak, 25. novembra u Snack baru Vagon u Zelenici nastavlja se tradicionalna Jesenja fešta čije je izdanje započelo prethodnog vikenda Natkuvavanjem.
Izložba rukotvorina i domaćih proizvoda je planirana za subotu, 26. novembar u centru grada uz rekordni broj izlagača.
U nedelju, 27. novembr, slijedi Jesenja štrafta, kostimirana biciklistička parada od Titove vile na Igalu do snack bara Vagon u Zelenici gdje će učesnike čekati malo osvježenje, a nagrade ce se dodjeliti za najbolje maskirane učesnike i dekorisana bicikla.
Jesenja fešta
Organizator Jesenje fešte je NVU Ruke.
JESENJA ŽURKA – petak 25. novembar od 20.00, snack bar Vagon, Zelenika
IZLOŽBA RUKOTVORINA I PROIZVODA DOMAĆE RADIONSTI subota 26. novembar – 10.00-14.00, centar Herceg Novog
JESENJA ŠTRAFTA – nedelja 27. novembar, polazak u 11.00 park Titova Vila, Igalo
Vlada Crne Gore na poslednjem zasijedanju usvojila je Informacijau o preusmjeravanju neutrošenih sredstava u okviru kapitalnog budžeta Uprave za kapitalne projekte za 2022. godinu, u iznosu od 780.000 eura. Među njima je izrada projekta rekonstrukcije Kanli kule u iznosu od 151.000 eura i pokrivanje otvorenog bazena vaterpolo i plivačkog kluba Jadran na Škveru, za šta će biti izdvojeno 22.000 eura.
U Informaciji se navodi da zbog nepredviđenih okolnosti neće doći do potpune realizacije nekoliko kapitalnih projekta u iznosima planiranih Zakonama o izmjeni i dopuni Zakona o budžetu Crne Gore za 2022. godinu, te su sredstva u iznosu od 780 hiljada eura presumjerena na projekte čija je realizacija u toku.
