U Crnoj Gori je u posljednja 24 sata od posljedica koronavirusa preminulo šest osoba, a potvrđeno je 313 novih slučajeva infekcije, saopšteno je iz Instituta za javno zdravlje (IJZ).
Novootkriveni su iz sljedećih opština:
opština
oboljeli
Podgorica
149
Nikšić
73
Bijelo Polje
21
Bar
17
Tivat
15
Pljevlja
8
Kotor
7
Budva
5
Cetinje
5
Berane
4
Ulcinj
3
Herceg Novi
2
Plužine
2
Danilovgrad
1
Plav
1
“Ukupan broj analiza obavljenih nakon jučerašnjeg presjeka i do ponoći, kako u laboratorijama Instituta za javno zdravlje tako i drugim javnim i privatnim laboratorijama koje se bave dijagnostikom infekcije novog koronavirusa je 876”, navode iz IJZ.
Preminuli pacijenati bili su iz Podgorice (2), Nikšića, Herceg Novog, Bara i Kotora, od kojih je najmlađi imao 74, a najstariji 80 godina starosti.
Ukupan broj preminulih povezanih sa Kovid-19 infekcijom od početka pandemije je 811.
Do 15:00 sati prijavljen je oporavak 464 pacijenta.
“Uzimajući u obzir sve novootkrivene slučajeve kao i broj oporavljenih ukupan broj trenutno aktivnih slučajeva Kovid-19 u Crnoj Gori iznosi 7.245”, dodaje se u saopštenju.
Od početka epidemijskih dešavanja (mart 2020. godine) ukupan broj registrovanih slučajeva infekcije novim korona virusom u Crnoj Gori je 61.972.
Trenutno aktivni slučajevi po opštinama prikazani su narednoj tabeli, raspoređeni prema opadajućem redoslijedu:
Gradska muzika Kotor uputila je otvoreno pismo Muzičkom centru Crne Gore “zbog višegodišnjeg ignorantskg i slobodni smo reći, ponižavajućem odnosu državnih institucija kulture prema Gradskoj muzici Kotor, najstarijem orkestru te vrste, ne samo na prostoru Crne Gore, nego i mnogo šire!”.
Iz tog razloga Vam, sa punim pravom, postavljamo pitanje: “Da li znate da je grad Kotor sada sastavni dio države Crne Gore i da li smatrate da kotorske institucije kulture pripadaju kulturnom nasljeđu te iste države?” Ako znate i smatrate, molimo Vas da nas u buduće tako i tretirate.
U suprotnom, molimo da nam to javno saopštite kako bismo tome prilagodili naše buduće djelovanje.
Na zvaničnoj internet stranici Muzičkog centra Crne Gore, u tekstu o predistoriji Crnogorskog simfonijskog orkestra, nema ni pomena o Gradskoj muzici Kotor koja je osnovana 20. maja davne 1842. godine (uzgred budi rečeno, iste godine kad i Bečka filharmonija), a aktivna je i danas, dakle – punih 179 godina!
U pomenutom tekstu, kao prvi ansambl navodi se Prva crnogorska vojna muzika osnovana sedamdesetih godina devetnaestog vijeka na Cetinju. Pri tom se, svjesno ili iz neznanja, prećutkuje da je Gradska muzika Kotor, sve do formiranja pomenute Prve vojne muzike, bila dvorska muzika knjaza, a kasnije kralja Nikole I Petrovića i svirala u svim protokolarnim prilikama. Tako je kotorska Gradska muzika svirala na Cetinju prilikom vjenčanja crnogorske knjeginje Zorke i kneza, a kasnije kralja Petra I Karađorđevića 1883. Svirala je na prosidbi princeze Jelene Petrović, kasnije italijanske kraljice i kralja Vitoria Emanuela II, 1896.godine, kao i 1910. godine prilikom proglašenja Crne Gore za kraljevinu. Znamo i to da 1843., samo godinu dana nakon osnivanja, Gradska muzika Kotor priređuje javnu serenadu za crnogorskog vladiku Petra II Petrovića Njegoša, prilikom njegovog boravka u Kotoru.
Na istoj internet stranici navedeno je da „Crnogorski simfonijski orkestar, kao značajan trenutak u istoriji naše savremene muzike bilježi i izvođenje prve crnogorske opere Balkanska carica, kompozitora Dionizija de Sarna San Đorđa“.
Gradska muzika kotor 1888. godine sa dirigentom De Sarnom
Opera je, po libretu knjaza Nikole, napisana 90-tih godina 19. vijeka u Kotoru, jer je De Sarno komponovao dok je bio dirigent Gradske muzike Kotor, kojom je dirigovao punih sedamgodina, od 1886. do 1892.
Zajedno sa Bokeljskom mornaricom, kotorska Gradska muzika je učestvovala na vjenčanju princa Franca Ferdinanda u Beču, 1898. godine, kao jedan od tri orkestra iz cijele tadašnje Austro-Ugarske monarhije.
Konačno, Anton Šulc, prvi dirigent Prve vojne muzike na Cetinju, uz Jova Ivaniševića, kompozitor crnogorske himne „Ubavoj nam Crnoj Gori“, je došao takođe iz Kotora na Cetinje, kao dirigent kamernog orkestra SPD „Jedinstvo“ 1839. Dana 20. septembra 1871. godine, na zabavi upriličenoj u dvorani Ženskog instituta na Cetinju povodom krštenja Danila Petrovića Njegoša, najstarijeg sina knjaza Nikole, pomenuti orkestar je izveo operetu „Uskrsenje“ kompozitora Antona Šulca, po libretu Rista Milića i nakon toga je postignut dogovor da Šulc napusti „Jedinstvo“ i postane prvi kapelnik Prve crnogorske vojne muzike.
Gradska muzika Kotor sa Bokeljskom mornaricom u Becu, oktobar 2019.
Nakon svega rečenog, postavljamo pitanje: čije je Gradska muzika Kotor kulturno nasljeđe? Nije nam jasno da li je razlog ovakvog ponašanja državnih institucija kulture neznanje, ili su u pitanju neki drugi motivi. Iskreno se nadamo da je u pitanju neznanje, pa smo mišljenja da će nakon čitanja ovog pisma, problem biti otklonjen. Ukoliko su u pitanju neki drugi motivi, to bi bio prvorazredni skandal jer smo ubijeđeni da bi svi oni koji su vladali Kotorom od 1842. do danas jedva dočekali da u svoje kulturno nasljeđe uvrste orkestar sa tako dugom i bogatom tradicijom, a naša ga se država i njene institucije kulture, ovakvim tretmanom olako odriču!
Očekujemo ispravku podataka, punu podršku i promociju naše institucije, posebno od onih koji su zaduženi za kulturni život Crne Gore, čiji je posao da njeguju ovakve “bisere”, kao što je Gradska muzika Kotor. Nadamo se da ćete i vi, kao jedan od stubova našeg muzičkog života, a posebno resorno Ministarstvo, prepoznati bogatstvo koje sa ogromnim naporom čuvamo i unapređujemo, pomoći nam u radu i budućim aktivnostima, posebno u proslavi jubileja 180 godina od osnivanja” – kaže se u otvorenom pismu Upravnog odbora Gradske muzike Kotor.
Unaprijeđenje sistema zaštite od poplava i požara u Herceg Novom, Trebinju, Konavlima i Ravnom
Projekat “Flood&Fire” na kojem je vodeći partner Opština Herceg Novi predstavljen je u Trebinju tokom proteklog vikenda. U ime novske lokalne uprave prezentaciji su prisustvovali savjetnik predsjednika Jovan Subotić, Aleksandar Škobalj iz Službe zaštite i spašavanja i Ivan Otović iz opštinske Kancelarije za međunarodnu saradnju.
Kroz ovaj projekat, koji je odobren u okviru poziva IPA Programa prekogranične saradnje Hrvatska – Bosna i Hercegovina – Crna Gora, biće obezbijeđena vozila i oprema koje će koristiti nadležne službe za zaštitu i spašavanje iz Trebinja, Кonavala, Ravnog i Herceg Novog, saopšteno je tokom prezentacije.
Ivan Otović iz novske Kancelarije za međunarodnu saradnju istakao je da je Opština Herceg Novi, kao vodeći partner, izuzetno ponosna na činjenicu da je odobren projekat ”Flood&Fire” i uvjerena da će on dodatno podstaći saradnju i povezanost između lokalnih samouprava koje su ga zajedno pripremale.
”Važno je istaći da projekat ima naglašenu komponentu prekogranične saradnje, njime je predviđeno da partneri zajednički razvijaju procedure koje će im omogućiti združeno djelovanje protiv prirodnih nepogoda u prekograničnom području. Tako da će kao jedan od ishoda projekta biti i osnivanje Zajedničkog komunikacijskog centra za upravljanje nepogodama sa sjedištem u Herceg Novom. Centar će biti zasnovan na sistemu ranog obavještavanja o činjenicama na terenu, nakon čega će svaka zemlja reagovati na svojoj teritoriji putem relevantnih opštinskih i državnih institucija”, objasnio je Otović.
Projektom ”Flood&Fire” predviđena je nabavka četiri specijalizovana terenska vozila, četiri drona sa termo kamerama i senzorima, četiri intervencijska sistema za otpornost na katastrofe, ručnih radio stanica i spasilačke opreme.
Pored navedenog, biće organizovane specijalizovane obuke za profesionalce iz oblasti zaštite i spašavanja, kao i posebne obuke za djelovanje u slučaju prirodnih nepogoda za medicinsko osoblje, članove dobrovoljnih vatrogasnih društava, javne službenike. U okviru projekta biće održana i zajednička pokazna vježba djelovanja u kriznim situacijama u kojoj će učestvovati pripradnici službi zaštite i spašavanje iz Trebinja, Кonavala, Ravnog i Herceg Novog.
Implementacija projekta započela je 15. avgusta 2020. godine i traje dvije godine, do 14. avgusta 2022. godine. Ukupna vrijednost projekta je 1.851.353 eura, od čega je kofinansiranje Evropske unije 1.573.650.05 eura, odnosno 85%. Vodeći partner je Opština Herceg Novi, a ostali partneri Grad Trebinje, Opština Кonavle , Opština Ravno i Institut za razvoj i napredak Hercegovine.
Zatečeni zasluženim izbornim porazom, suočeni sa danima koji pred njima slijede, a koji su im sve samo ne svijetli, odbornici DPS-a polako postaju svjesni da se u Tivtu više ne pitaju ništa i da privilegije koje su do sad imali više za njih ne postoje. Zbog toga njihove tužbalice djeluju kao jeftino štivo koje u ovim tmurnim vremenima uveseljava narod, saopštio je predsjednik SO Tivat dr Andrija Petković.
“Njihova korisnost u ovom trenutku može se okarakterisati kroz onu: „Niti laju, niti mlijeka daju“. Stepen beskorisnosti dojučerašnjih moćnika DPS Tivat, sazdan u trojstvu: Siniša Kusovac (BIVŠI predsjednik Opštine), Ivan Novosel (bivši predsjednik SO), Jovanka Laličić (JOŠ UVIJEK predsjednica OO DPS Tivat) vidljiva je i reakcijom onih ispod čije su suknje izvirivali i još uvijek izviruju. Naime, beskorisni gubitkom vlasti u Tivtu, ovaj ne po dobrom čuveni trojac, lagano je na Kongresu interesne grupacije, istjeran i iz Glavnog Odbora DPS. Naravno jer nisu više u stanju da tivatsku zemlju podgoričkim moćnicima rasrodaju kao jeftinu prćiju, da opraštaju milionske dugove, da udomljavaju mamine i tatine sinove i raznorazne druge individue koji su u Tivat stigli poput kauboja koji su pohrlili u El Dorado opijeni zlatnom groznicom. Da iz dana u dan nanose štetu građanima Tivta, koja se ogleda i u ogromnom dugu koji su ostavili u Opštinskom budžetu. Zbog toga nikom, pa ni svojim podgoričkim nalogodavcima više nisu interesantni. A naravno i oni u čije su ime do juče harali Tivtom, svjesni su da će pomenuti „Žestoki momci i dame“ tivatskog DPS-a uskoro odgovarati za nepočinstva. Dokaza je previše, svjesni su toga svi.
Ono što im je i dalje ostalo karakteristika iz dana kad su bili neko i nešto, jesu da su i dalje štetni. Ne samo zbog posljedica koje i danas trpi Opština Tivat, već i zbog činjenice da će, dok ne završe tamo gdje ih nadležni državni organi budu poslali, i dalje od Opštine Tivat i od države Crne Gore, u koju se kunu debljinom svog novčanika, primati bogate apanaže. Mi koji sada vodimo Opštinu Tivat i dalje sa nestrpljenjem očekujemo reakciju nadležnih i započinjanje procesa koji su samo pitanje dana.
Zbog svega toga žalopojke ovog kluba odbornika liče na vapaje stvorenja koji se nalaze u živom blatu i tonu sve dublje dok do kraja ne potonu. A budući da su mnogo zanimljiviji sudskim državnim institucijama nego nama, naše bavljenje njima je Sizifov posao. Vrijeme je majstorsko rešeto i gospodu i gospođe iz DPS-a očekuje zaslužena kazna” – kaže u saopštenju predsjenika SO Tivat dr Andrija Petković.
Gradska galerija Kotor zapocinje bogatu izlagačku sezonu 2021. izložbom slika akademske slikarke Ekaterine Lych.
Otvaranje izložbe slika akademske slikarke Ekaterine Lych u Gradskoj galeriji Kotor zakazano je za četvrtak, 4. februar 2021. godine u 18 sati.
Molimo vas da ponesete svoje maske i drzite distancu.
Ekaterina Lych je rođena 1978. godine u Sankt Peterburg-u, Rusiji. Diplomirala je na Herzen State Pedagogical University of Russia, Faculty of Fine Arts St. Petersburg, Russia, Odsjek za dizajn i dekorativne i primenjene umetnosti. Nakon diplomiranja, do 2014. godine radila je kao dizajnerka u Fondaciji “Djetinjstvo”, gde je učestvovala u kreiranju interaktivnog muzeja za djecu u Nevski District u Sankt Peterburgu, gdje je projektovala enterijer muzeja, izložbenu opremu, izloge, vitrirne, kao i kreiranje drugih projekata . Paralelno, angažovala se u dizajnu (web dizajn, grafički dizajn, štampa, izrada vitražnih prozora za seoski dom), kreiranju i ilustrovanju knjiga. Angažovala se i na nastavnim aktivnostima, vodila majstorske nastave u slikarstvu.Učestvovala je na više grupnih izložbi u svojoj zemlji i inostranstvu. Od 2016. godine zivi i stvara u Crnoj Gori.
U najavi ove izlozbe, sama umjetnica kaze: ,, Inspirisana ljepotom i prirodom Vase zemlje, uradila sam moje slike. U pitanju je 20-tak radova slikanih pastelnom olovkom i uljanim pastelom na papiru crne boje. Slikane su neuobicajenom tehnikom za pastel, energicnih i jakih pokreta, ekspresionisticki…Mislim da sve zajedno cini jednu interesantnu cjelinu, prikaz vaseg primorja, divlje prirode jarkih boja na crnom papiru. Svaku sliku sa svojom pricom koju prica, dozivljajem za sebe. Prilika da uzivate u vasoj prirodi. Da je posmatrate iz drugog ugla. Prolazeći od slike do slike, možete zaviriti u gradska dvorišta i privatna dvorišta Staroga grada Budve, sjesti u uličnim kafićima uz soljicu kafe. Prošetati parkovima i uličicama hotela Slovenska Plaza. Diviti se luci Rafailovic i neobičnim ribarskim alatima i jos mnogo toga. Jarke boje juga, zrace na crnoj pozadini pastelnog papira pretvarajući običnu priču u bajku. Vjerujem, da bi bilo interesantno pogledati sasvim drugaciji nacin slikanja, za koji vjerujem niste imali prilike vidjeti ranije, a koji sam razvila ovdje u Crnoj Gori . Da razmisljate o bogatstvu koje imate. Da prepoznate mjesta vaseg grada i vi sastavite svoj mozaik.“
Protekla godina bila je najteža za trebinjski turizam u posljednjoj deceniji, a broj turista u Trebinju je prepolovljen u odnosu na godinu ranije.
Prema podacima Turističke organizacije grada, u 2020. godini u Trebinju je evidentirano 41.799 registrovanih noćenja, što predstavlja tek oko 42% od broja noćenja u 2019, kada je evidentirano 101.227 noćenja.
Trebinjski turistički radnici pomenute brojke ipak smatraju zadovoljavajućim, uzevši u obzir uslove u kojima se turistička industrija našla usljed pandemije kovid-19.
“Takođe, ukoliko se sagledaju parametri koje je objavila Svjetska turistička organizacija, prema kojima se dostizanje 30% prošlogodišnjeg turističkog prometa smatra uspješnom turističkom godinom, možemo reći da je Trebinje adekvatno odgovorilo poslovnim izazovima koje je pred turističke radnike početkom godine postavila pandemija kovid-19”, navode u Turističkoj organizaciji Trebinje.
Prema strukturi, domaći turisti zabilježili su oko 65%, dok su inostrani turisti zabilježili oko 35% ukupnih noćenja u 2020. godini, u kojoj su najveći broj inostranih noćenja zabilježili turisti iz Srbije (oko 65%), slijede turisti iz Crne Gore (oko 13%), Turske (oko 7%), Hrvatske (oko 3%), te Grčke i Kine (oko 1%).
Trebinje
Za razliku od prethodnih godina, kada su Trebinje grupno i individualno posjećivali turisti iz svih dijelova svijeta, tokom 2020. godine, usljed pandemije broj i struktura posjeta značajno su se izmijenili, ali se interesovanja i afiniteti turista za turističku ponudu Trebinja nisu mnogo mijenjali, pa su tokom prošle godine najčešće destinacije bili manastiri, crkve, spomenici, Stari grad – Kastel (sa džamijama), Muzej Hercegovine te Perovića (Arslanagića) most, a veoma atraktivna su bila i kupališta – “Grad sunca”, olimpijski bazen, bazen u Bregovima, kupalište Jazina, dok su značajan broj gostiju tokom jula i avgusta imali i vinski podrumi, restorani i konobe s nacionalnom kuhinjom, kao i ugostiteljski objekti.
Posebno dobru turističku godinu iza sebe ima Sportsko-turistički kompleks “Grad sunca”, koji je tokom ljetne turističke sezone zabilježio veliki broj posjeta turista i bio pravi turistički hit regiona, te u velikoj mjeri uticao na sveukupne turističke rezultate koje je zabilježilo Trebinje.
MSC Cruises je 21. januara 2021. objavio da će ukrcaj na brodove MSC Grandiosa i u sezoni zima 2020/2021 biti moguć i za dodatne tri zemlje: Hrvatsku, Bugarsku i Rumunjsku. Podsjećamo, u ovoj početnoj fazi ponovnog početka plovidbe ukrcaj je bio moguć samo za putnike iz 26 zemalja Schengena; prenosi UHPA.
Nakon privremene obustave plovidbe zbog restriktivnih mjera kretanja unutar Italije tijekom blagdanskog razdoblja MSC Grandiosa, perjanica flote kompanije MSC Cruises, 24. siječnja nastavila je sa svojim 7-noćnim krstarenjima isplovljavajući iz Genove svake nedjelje i posjećujući talijanske luke: Civitavecchiju, Napulj, Palermo te Vallettu na Malti, a ukrcaj će biti moguć u svakoj od spomenutih talijanskih luka. MSC Grandiosa će navedenim itinererom ploviti do 21. marta, a nakon toga će ostati u zapadnom Mediteranu s novim itinererom u sklopu svog ljetnog programa.
MSC Magnifica će nastaviti s plovidbom 14. februara isplovljavajući iz Genove na 11-noćna krstarenja koja su osmišljena kako bi gosti imali priliku na jednom putovanju otkriti atrakcije istočnog i zapadnog dijela Mediterana uz obilazak Italije, Grčke i Malte.
Više o krstarenju kompanije MSC Cruises sukladno zdravstvenim i sigurnosnim pročitajte ovdje.
Nekoliko je ljudi uhapšeno, a prijave su podnesene u 850 slučajeva nakon što su se hiljdee priključile nedopuštenom prosvjedu protiv mjera suzbijanja koronavirusa u Beču u nedjelju.
Najmanje dva policajca ozlijeđena su nakon što su ih napali prosvjednici, rekla je policija u austrijskoj prijestolnici kasno u nedjelju.
Policija jesopštila da podnesene prijave uključuju kršenje propisa o koronavirusu i pružanje otpora državnim vlastima.
Među uhapšenima je bio i poznati organizator takvih prosvjeda, dodali su, ne identificirajući ih. Muškarca se sumnjiči da je policajca udario nogom u leđa.
Policija je procijenila da se u austrijskoj prijestolnici okupilo oko 5000 ljudi zbog, što su organizatori nazvali, “hoda protiv koronavirusa”, unatoč zabrani takvih okupljanja.
Raspoloženje je postajalo sve agresivnije, izvijestili su promatrači na mjestu događaja. Među sudionicima bili su poznati desničarski ekstremisti.
Budući da mnogi sudionici nisu nosili maske ili se nisu držali dovoljno udaljeni da izbjegnu zarazu koronavirusom, policija je na Twitteru objavila da je skup prekinut.
Kad su sudionici krenuli prema zgradi nacionalnog parlamenta i nisu poslušali poziv da se raziđu, intervenirala je policija. U početku su uzimali osobne podatke i pisali kazne, napisali su na Twitteru. Uslijedila su uhićenja.
U petak je policija odbila zahtjeve za nekoliko prosvjeda sa do 15.000 sudionika planiranih za nedjelju u Beču.
Pozivajući se na prijašnje iskustvo, rekli su da se boje da se neće poštivati obvezna epidemiološka pravila.
Na skupu se među ostalima želio obratiti čelnik parlamentarne skupine desničarske Stranke slobode (FPOe) Herbert Kickl.
U subotu je Kickl pozvao na razboritost na Facebooku. Međutim, istodobno je za moguće nerede unaprijed optužio ministra unutarnjih poslova.
Zabrana prosvjeda, rekao je, izazvala bi takve posljedice.
Činjenica da crnogorska javnost nije pravovremeno informisana u vezi sa istragom grita u Ukrajini duže od godinu, iako se projekat remedijacije Brodogradilišta Bijela finansira iz kredita Svjetske banke sa više od 20 miliona eura, ni na koji način ne abolira od odgovornosti Agenciju za zaštitu prirode i životne sredine (EPA), saopštili su juče iz Mreže za afirmaciju nevladinog sektora (MANS).
“Agencija u svom reagovanju tvrdi da rok za remedijaciju Brodogradilišta Bijela nije pomjeren za jun 2021. godine, kako se navodi u tekstu. Ipak, predstavnici Agencije su u svojim medijskim istupima prošle jeseni tvrdili da se radi ‘na pronalaženju održivih alternativa’ kako bi se projekat završio do isteka ugovora o zajmu sa Svjetskom bankom, što je 1. jul 2021. godine. Taj rok je vidljiv i na sajtu Svjetske banke”, piše u odgovoru MANS-a.
Dodatno, kako navode, aneksom ugovora o koncesiji za privredno korišćenje brodogradilišne luke na području Bijele, koji je odobrila Vlada Crne Gore u prethodnom sazivu krajem oktobra prošle godine, rok za remedijaciju Brodogradilišta Bijela pomjeren je za 31. decembar 2021.
“Sa druge strane, predstavnici Agencije u svom reagovanju navode da su pokrenute procedure za naplatu ugovornih kazni od strane izvođača – kompanije ‘Valgo’, a sve zbog probijanja prvobitno definisanog roka za završetak radova. Ipak, Agencija u svom odgovoru na zahtjev za slobodan pristup informacijama koji je uputio NVO MANS, a koji se ticao baš dokumentacije o naplaćenim kaznama, još krajem novembra 2020. godine, navodi da još nije naplaćena nijedna kazna izvođaču radova, iz razloga što od momenta probijanja roka do tada nije sertifikovana niti jedna privremena/konačna situacija od strane stručnog nadzora”, piše u odgovoru te NVO.
Osim što crnogorska javnost nije pravovremeno informisana u vezi sa istragom grita u Ukrajini, iz MANS-a navode da javnost nije blagovremeno informisana ni o izvozu grita.
“Činjenica da je navodno ‘neopasan grit’ izvezen iz Bijele, i to od strane kompanije koju je agencija unajmila da rehabilituje područje brodogradilišta – čija je jedina veza sa brodogradilištem to što će ga vlasnici luksuznog kompleksa preuzeti na koncesiju jednom kad remedijacija bude završena, morala je biti blagovremeno podijeljena sa javnošću, naročito uzevši u obzir da ukrajinske vlasti tvrde da se radi o i te kako opasnom gritu”, navode iz MANS-a i dodaju da se na taj način čini da se Agencija za zaštitu prirode i životne sredine “jasno svrstava na stranu izvoznika”.
“A posljedice međunarodnog ekološkog skandala u kome se našla Crna Gora ostavlja građanima”, piše u odgovoru MANS-a Agenciji.
Povodom Međunarodnog dana borbe protiv raka, u četvrtak 4. februara Crnogorsko društvo za borbu protiv raka (CDPR) u saradnji sa humanistom Žarkom Vučinićem (popularni „Kuvar Žarko”) organizuje obrok za oboljele od raka.
„Ovim simboličnim gestom želimo oboljelim od najteže bolesti pokazati podršku i solidarnost, ali i široj javnosti ukazati na značaj podrške oboljelim i njihovim familijama“ – saopštili su iz CDPR-a.
Oboljeli od raka, kojima je obrok potreban i žele da ga dobiju, potrebno
je da se jave na broj telefona CDPR-a 069 530 666 u ponedjeljak ili utorak (1 ili 2. februar tekuće godine) od 10 do 14 sati, kako bi bili predviđeni, a obrok za njih pripremljen blagovremeno.
Svake se godine 4. februara obilježava Svjetski dan borbe protiv raka kao jedinstvena inicijativa za borbu protiv ove globalne epidemije i njegov cilj je usmjerenna četiri osnovne tačke: promocija zdravog načina života, omogućavanje ranog otkrivanja bolesti, postizanje dostupnog liječenja za sve i poboljšanje kvaliteta života oboljelim.
Tema obilježavanja Svjetskog dana borbe protiv raka 2019. – 2021. godine „I am and I will” naglašava kako svako osobno može dati doprinos i preduzeti konkretne akcije u cilju smanjenja uticaja raka na sebe, svoje najbliže, zajednicu kao i globalno.
Svjetska zdravstvena organizacija (SZO) pokrenula je kampanju zajedno sa Međunarodnom unijom za borbu protiv raka sa ciljem da se preduzmu efikasnije mjere u borbi protiv raka, podizanjem svijesti o malignim oboljenjima, promocijama mogućih načina prevencije, dijagnosticiranja i liječenja, kao i povećanjem kvaliteta života oboljelih. Simbolično obilježavanje ovog dana podržava prije svega pozitivan i aktivan pristup u borbi protiv raka. SZO je saopštila povodom 4. februara kako naučni dokazi pokazuju da se trećina smrti od svih vrsta raka može spriječiti, dok se jedna trećina može izliječiti kroz ranu dijagnozu i adekvatno liječenje.
Podsjećanja radi, rak je generički izraz za široku skupinu bolesti koje mogu zahvatiti praktično svaki dio tijela. Glavna osobina raka je stvaranje abnormalnih ćelija koje se ubrzano dijele i prerastaju svoje uobičajeno okruženje te se mogu proširiti na susjedne ali i udaljene organe remeteći njihove funkcije. Ovaj proces naziva se metastaziranje i metastaze obično budu uzrok smrti u terminalnoj fazi oboljelih. Same maligne ćelije nastaju nizom transformacija i prelazaka iz normalnih preko pre – malignih do malignih ćelija, taj proces je dugotrajan, višegodišnji ili decenijski, i predstavlja dragocjen period kada se ranim dijagnostikovanjem i adekvatnim liječenjem rak može u visokom procentu izliječiti.
U Crnoj Gori, preko 2.000 osoba svake godine oboli od raka, dok njih blizu 1.500 izgubi borbu sa ovom opakom bolešću. Najčešće vrste raka kod muškaraca su rak pluća, rak prostate i rak debelog crijeva, dok su kod žena najčešći rak dojke, zatim rak debelog crijeva i rak pluća koji je na trećem mjestu.
U svijetu preko 15 miliona ljudi godišnje oboli, a preko 9 miliona ljudi umre od raka. Narednih deset godina do 2030. godine očekuje se nažalost da će taj broj porasti na oko 30 miliona oboljelih i 17 miliona smrtnih ishoda ukoliko se nastavi nepromijenjenim trendom.
Najčešći uzroci smrti iz ove skupine bolesti u svijetu su karcinomi pluća, želuca, jetre, debelog crijeva i dojke. Oko 30% svih smrti zbog malignih bolesti nastaje zbog 5 glavnih rizika: konzumiranja duvanskih proizvoda, prekomjerne tjelesne težine, nedovoljnog unosa voća i povrća, nedostatka fizičke aktivnosti i prekomjerne upotrebe alkohola. Sama zavisnost o duvanu odgovorna je za jednu petinu svih smrti zbog malignih bolesti, kao i preko 90% svih smrti zbog karcinoma pluća.
Oko 20% malignih oboljenja uzrokovano je virusnim infekcijama (virusi hepatitisa B i C, humani papiloma virus).
Najveća smrtnost (oko 70%) od malignih oboljenja bilježi se u ekonomski nerazvijenim društvima.
Postoje strategije zasnovane na dokazima koje mogu smanjiti i kontrolisati breme malignih bolesti. One uključuju preventivno djelovanje na gore navedene rizične uzročnike, zatim vakcinisanje protiv virusnih uzročnika nekih vrsta raka, kontrolu izloženosti štetnim uticajima povezanih s radnim mjestom i kontrolu izloženosti štetnom UV zračenju. Takođe, programi ranog otkrivanja (za rak dojke, rak debelog crijeva i rak grlića materice) uz podizanje svjesti populacije o ranim znacima nekih malignih bolesti mogu značajno doprinijeti smanjenju smrtnosti od malignih bolesti. Pravovremeno otkrivanje bolesti, uz dostupne i dokazane metode liječenja te osiguranu palijativnu pomoć za bolesnike kojima je potrebna su neophodni djelovi zdravstvenog sistema u kontroli problema malignih bolesti.
Rak je epidemija modernog doba i pogađa sve generacije. Zato treba učiniti sve što možemo kroz preventivne preglede, brigu o sebi i kroz zdrav način života da ove bolesti bude što manje, pridržavanjem jednostavnih savjeta: prestanite da pušite, hranite se pravilno i raznovrsno, budite fizički aktivni minimum tri puta nedjeljno, vodite računa o tjelesnoj težini, izbjegavajte pretjerano izlaganje suncu, sa kancerogenim materijama rukujte prema uputstvu, smanjite profesionalnu izloženost kancerogenim materijama korištenjem zaštitne opreme, izbjegavajte izlaganje stresu koliko možete i
redovno kontrolišite zdravlje kod svog izabranog ljekara.
Na kraju obavezno upamtite, prevencija i rano otkrivanje su najuspešnije oružje u borbi protiv raka! – poručuju iz Crnogorskog drištva za borbu protiv raka.
